«دانشگاه‌های اروپایی: از عصر روشنگری تا جنگ جهانی اول» منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «دانشگاه‌های اروپایی: از عصر روشنگری تا جنگ جهانی اول» نوشته رابرت د. اندرسون به‌تازگی با ترجمه محمدرضا خواجه‌پور با شمارگان ۷۰۰ نسخه، ۶۰۰ صفحه و بهای ۲۵۰ هزار تومان توسط نشر کرگدن منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب ششمین مجلد از مجموعه «مطالعات علم و فناوری» در نشر کرگدن است که با دبیری حسین شیخ رضایی منتشر می‌شود.

گذار از قرن هجدهم به نوزدهم، به‌ویژه اصلاحات «هومبولتی» در آلمان را که با تأسیس دانشگاه برلین در سال ۱۸۱۰ مرتبط بود، مهم‌ترین گسست در سنت ۸۰۰ ساله دانشگاه‌های اروپایی دانسته‌اند. همراه با این تحول بود که تلفیق آموزش و پژوهش مطرح شد. از نظر اجتماعی و سیاسی، این واقعه به معنای تأسیس دانشگاه برای طبقه متوسط و همسویی با لیبرالیسم، صنعتی شدن و ملی‌گرایی بود. از نظر فکری، می‌توان آن را در حکم تثبیت اصولی دانست که در تاریخ ۶۰۰ ساله دانشگاه‌ها پیش از آن وجود نداشتند و هنوز هم شاخص دانشگاه آرمانی به حساب می‌آیند: آزادی آکادمیک، پژوهش اصیل، و تفکر نقادانه.

رابرت دیوید اندرسون، نویسنده ده‌ها مقاله و کتاب در حوزه تاریخ آموزش و دانشگاه‌ها، در این کتاب به بررسی دگرگونی دانشگاه‌های اروپایی، از اوایل سده هجدهم تا شروع جنگ جهانی اول، می‌پردازد. نویسنده تحول دانشگاه‌ها را عمدتاً در بافتی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بررسی می‌کند. او علاوه بر رژیم قدیم دانشگاهی، به موضوعاتی مانند اصلاحات روشنگرانه، نسبت دانشگاهیان با سیاست، نسبت دانشگاهیان با دین و دولت، تحولات دانشگاهی در هر یک از کشورهای اثرگذار اروپایی، برنامه درسی دانشگاه‌ها، زنان و دانشگاه‌ها، و نقش دانشگاهیان در برقراری ارتباط با توده‌های مردم فصولی مجزا اختصاص داده است.

کتاب بیست فصل دارد که عناوین آنها به ترتیب از این قرار است:‌ «رژیم قدیم»، «اصلاحات روشنگرانه»، «فرانسه: از روشنگری تا دانشگاه ناپلئونی»، «آلمان و الگوی هومبولتی»، «دانشجویان، استادان و سیاست»، «دانشگاه‌ها، دین و دولت لیبرال»، «برنامه درسی و فرهنگ»، «شمار دانشجویان و الگوهای اجتماعی»، «شکل گیری نخبگان»، «آلمان: عصر زرین دانشگاهی»، «آلمان: تنش‌های سیاسی»، «فرانسه»، «جزایر بریتانیا»، «ایتالیا و اسپانیا»، «هابسبورگ و ملی‌گرایی‌های دیگر»، «روسیه»، «زنان و دانشگاه‌ها»، «جوامع دانشجویی و عقاید سیاسی دانشجویی»، «ماموریت خدمت به مردم» و «سخن آخر: دانشگاه‌های اروپایی در ۱۹۱۴».