ادبیات نفرینِ منابع از دریچه تصاحب‌پذیری

مقالهادبیات نفرین منابع از دریچه تصاحب پذیری” که اکنون ترجمه آن به کوشش آقای رسول قنبری در اختیار خواننده فارسی‌زبان قرار می‌گیرد، در سال ۲۰۱۸ در نشریه پابلیک چویس (Public Choice) به چاپ رسید. در این رساله، کل ادبیات موسوم به نفرین منابع را مورد بررسی انتقادی قرار داده‌ام. در انجام این کار دو هدف را مد نظر قرار داشته‌ام:
نخست آن که نشان دهم ادبیات موسوم به نفرین منابع طبیعی فاقد یک پایه تئوریک و نظری است و بیش از همه از مشاهدات تجربی و آزمونهای اقتصادسنجی تغذیه می‌شود. به لحاظ نظری، آن را باید روایت بدبینانه نظریه موسوم به نظریه رشد مبتنی بر کالاهای صادراتی (Staple Theory) به حساب آورد.
دوم آن که تلاش من متوجه نشان دادن این نکته است که چگونه ادبیات موسوم به نفرین منابع طبیعی (Natural Resource Curse) می‌تواند، شواهد تجربی در خدمت تئوری دولت غارتگر فراهم آورد.
ازاین‌رو خواننده مقاله حاضر علاوه بر دو نظریه پیش‌گفته مجدداً با نظریه دولت غارتگر من آشنا می‌شود. نظریه اخیر به‌جای نفرین منابع طبیعی، بر نفرین ناشی از نهادهای سیاسی و اقتصادی تاکید دارد.
دست آخر لازم به یادآوری است که نفرین منابع طبیعی عموما به موضوع درآمدهای نفتی مرتبط شده و به این مناسبت در مطالعه اقتصاد سیاسی کشورمان می‌تواند مفید واقع شود و خواننده مقاله حاضر درعین‌حال می‌تواند بر بخش عمده‌ای از فهرست منابع و مآخذی که به موضوع نفرین منابع چه از بعد اقتصادی و چه از حیث سیاسی مربوط می‌شود، وقوف یابد.
مهرداد وهابی، اول سپتامبر ۲۰۲۰

منبع خبر: رادیو زمانه

اخبار مرتبط: ادبیات نفرینِ منابع از دریچه تصاحب‌پذیری