راهکار عجیب و غریب استارت آپ آمریکایی برای پرتاب موشک!

پریسا عباسی- یک فضا پیما زمانی که پرتاب می‌شود، فقط برای بیرون رفتن از جو زمین به مقدار زیادی سوخت نیاز دارد. خود پیشرانه‌ها ۹۰٪ وزن یک موشک را تشکیل می‌دهند که این باعث می‌شود یک پرواز هم گران و ریسکی شود و هم کربن زیادی از خود بجای بگذارد. اگر بتوانید به سادگی یک شیء را به فضا شلیک کنید چه اتفاقی می‌افتد؟ این رویکردی است که توسط شرکت اسپین‌لانچ(SpinLaunch) ارائه شده است.

همانطور که از نام ‌این شرکت پیداست، این استارت آپ کالیفرنیایی تا حد زیادی از استفاده سوخت‌هایی مانند نفت سفید تصفیه شده یا اکسیژن مایع اجتناب می‌کند. در عوض، هدف آنها استفاده از چیزی شبیه به یک مخلوط‌ کن چرخان غول پیکر است تا اشیا را به سمت آسمان پرتاب کند. یک وسیله نقلیه فضایی دارت مانند در داخل یک محفظه خلاء در انتهای بازویی قرار دارد که با سرعت بسیار بالا می‌چرخد. هنگامی که موشک به سرعت مورد نظر می‌رسد – تقریبا ۸۰۰۰ کیلومتر در ساعت - از طریق یک درگاه خروجی دودکش مانند که به صورت عمودی در امتداد لبه محفظه قرار دارد، رها می‌شود.

در اکتبر ۲۰۲۱، این شرکت اولین پرواز آزمایشی خود را از یک اسپینر به قطر ۳۳ متر در نیومکزیکو انجام داد. در طول سال بعد، آنها ۹ پرتاب «زیر مداری» دیگر داشتند که تقریباً همه آنها به ارتفاعی رسیدند که هواپیماهای مسافربری تجاری در آن ارتفاع پرواز می‌کنند. در سپتامبر گذشته و قبل از آخرین پرواز، اسپین‌لانچ اعلام کرد که مبلغ ۷۱ میلیون دلار از حامیانی از جمله ATW Partners، Alphabet Inc.'s GV و Kleiner Perkins Caufield & Byers جمع آوری کرده است و توانسته با این مبلغ تقریباً مجموع سرمایه گذاری خود را دو برابر کند.

این شرکت می‌گوید که این پول را صرف ساخت یک پرتابگر که سه برابر دستگاه فعلی خود است، خواهد کرد. با وجودی که این شرکت به بودجه بیشتری نیاز دارد، اما انتظار می‌رود این دستگاه بتواند در سال ۲۰۲۶ پرتابی تا ارتفاع ۶۵ کیلومتری یا بیشتر، به اتمسفر بالایی داشته باشد. این شرکت می‌گوید که قبلاً یک موشک که باید فشار نهایی به آن وارد می‌شد، را برای آزمایش به مدار فرستاده‌ است.

اسپین لانچ می‌گوید که می‌تواند با مبلغ حدود ۲۵۰ هزار دلار، ماهواره‌ای را در مدار پایین زمین قرار دهد؛ و این تقریباً یک پنجم هزینه سیستم‌های امروزی است. جاناتان یانی، مدیر اجرایی این شرکت که آن را در سال ۲۰۱۴ تأسیس کرد، می‌گوید این فناوری می‌تواند سالانه بیش از ۲۰۰۰ پرتاب را با ماژول‌های قابل استفاده مجدد انجام دهد. از آنجایی که بیشتر نیروی آن از برق تامین می‌شود، بنابراین رد پای کربن در آن بسیار کمتر از پرتاب‌های مرسوم امروزی است. یانی می‌گوید: « با پروازهای آزمایشی مطمئن شدیم که این سیستم از نظر لجستیک و عملیاتی قابل هدایت باقی می‌ماند.»

جاناتان مک‌داول، اخترفیزیکدان دانشگاه هاروارد، می‌گوید که جدول زمانی اسپین‌لانچ با توجه به چالش‌های افزایش چشمگیر برد سیستم، در حالی که پیچیدگی یک موشک تقویت‌کننده نهایی به آن اضافه می‌شود، بلندپروازانه است. مک داول درباره رکوردی که اسپین‌لانچ تاکنون داشته می‌گوید: «من این پرتاب‌ها را زیرمداری توصیف نمی کنم. من اگر کلاهم را به هوا پرتاب کنم، آن را پرتاب زیرمداری توصیف نمی‌کنم."

بیشتر بخوانید:

• لباس‌هایی که زنده‌اند؛ آینده شگفت‌انگیز پوشیدنی‌ها

اسپین‌لانچ اولین شرکتی نیست که فکر می‌کند ممکن است بتوان از انرژی جنبشی برای رفتن به فضا استفاده کرد. در قرن نوزدهم، ژول ورن در رمان خود بنام«سفر به ماه»، یک تفنگ پرتاب را به تصویر کشیده است. و ایالات متحده و کانادا در دهه ۱۹۶۰ از توپ‌های بزرگ برای شلیک پرتابه‌های ۸۰ کیلومتری یا بالاتر استفاده کردند. اخیراً، هولدینگ ویرجین اربیت ریچارد برانسون، ماهواره‌هایی را با استفاده از موشک‌هایی که از یک بوئینگ ۷۴۷ پرتاب شده بود، ارسال کرد. اما تلاش ناموفق در ژانویه، همراه با کاهش میزان نقدینگی، باعث شد تا این شرکت در ماه آپریل ورشکست شود.

ینی می‌گوید: با اینکه شکست خوردن ویرجین بسیار ناامیدکننده بود، اما کار این شرکت تاییدی بر این موضوع است که می‌توان برای پرتاب یک موشک از سکوی پرتاب، به جای سوزاندن ده‌ها هزار لیتر سوخت، جایگزین‌هایی پیدا کرد؛ و او می‌تواند با به کارگیری موثرتر سرمایه‌اش موفق شود. به اعتقاد او شرکت ویرجین به تقویت باورها و پشتیبانی از ساختارهای پرتاب جایگزین کمک بزرگی کرده است.

منبع: bloomberg