فلسفه وجود سقاخانه‌ها چیست؟

ایسنا/خراسان شمالی کارشناس ثبت آثار میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی، چرایی ایجاد سقاخانه ها و باورهای دینی که برای ساخت این مکان ها وجود داشت را تشریح کرد.

حسین پناه در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: سقاخانه ها در راسته بازارها در دوره صفویه ساخته شد و این مکان ها در محل هایی ساخته می شدند که آب لوله کشی وجود نداشت و افراد تشنه می توانستند از آبی که در آنجا وجود داشت، سیراب شوند.

وی افزود: سقاخانه ها یک اتاقک آبی بود که شخص یا اشخاص نذر می کردند و آب را از آب انبارها که خیلی دور و سخت بود، داخل مشک ها می ریختند و می آوردند و سپس داخل مخزن ریخته و به این ترتیب نذر آب خود را انجام می دادند.

حسین پناه ادامه داد: شخص تشنه از آن آب استفاده می کرد و اگر خودش نذری داشت با روشن کردن شمع، نذر خود را بیان و مثلا می گفت در صورت برآورده شدن نذر، 3 مشک برای آن سقاخانه بیاورد.

وی بیان کرد: یکی از دلایلی که این مکان نام سقاخانه گرفت، رشادت هایی بود که حضرت ابوالفضل عباس (ع) در واقعه تاسوعا در کربلا از خود نشان داد و پنجه برای سقاخانه نیز یکی از نمادهای آیین تاسوعا و عاشورای حسینی است و همان پنجه حضرت ابوالفضل است.

این مسئول ادامه داد: معمولا ادبیاتی که بر روی کاشی های سقاخانه به کار رفته است، ادبیات مرتبط با روز تاسوعا در مورد وفاداری و عشق حضرت ابوالفضل عباس به خاندان امام حسین(ع) است.

وی در ارتباط با معماری سقاخانه ها نیز گفت: سقاخانه ها در راسته بازارها در کنج دیواره دو نبش و یا کنج مسجد، تکیه و یا حسینیه ساخته می شد.

حسین پناه افزود: کاشی کاری های انجام شده، برگرفته از نقوش هندسی، نقوش اسلامی و اشعار و ادبیات مربوط به وقایع تاسوعا است.

به گفته وی، رنگ های استفاده شده در کاشی های سقاخانه ها در دوره صفویه با زمینه زرد و در دوره قاجاریه تبدیل به آبی و آبی فیروزه ای شد و نرده های بکار رفته شده در ابتدا چوبی و سپس فلزی شد.

کارشناس ثبت آثار ناملموس اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی در ارتباط با باورهای برگرفته از ساخت سقاخانه نیز گفت: افراد معمولا نذرهایی که داشتند همچون درخواست فرزند از خداوند، آزادی زندانی و توبه از گناه؛ در آنجا نذر و شمعی روشن می کردند و بعد از برآورده شدن آرزوی خود، آب را به آنجا می بردند.

وی افزود: نمونه ای از سقاخانه در خراسان شمالی در محل بش قارداش بجنورد وجود داشت.

حسین پناه تاکید کرد: سقاخانه ها در مکان هایی که آب کمی وجود داشت، ساخته می شد و در مکان هایی که فراوانی آب بود نیز بر اساس باورهای دینی ساخته شده است.

وی تصریح کرد: نماد معروف سقاخانه، پنجه است که رشادت های حضرت ابوالفضل را یادآوری می کند.

انتهای پیام