کتاب «دفترچه نیم‌سوخته»؛ دست‌نوشته‌های سرباز شهید مرتضی قربان‌زاده

سیده خدیجه مدنی مشایی نویسنده کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» در گفت‌وگو با میزان درباره مضمون این کتاب گفت: کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» دست‌نوشته‌هایی از سرباز شهید مرتضی قربان‌زاده است که بخش‌هایی از تاریخ هشت سال دفاع مقدس را بیان می‌کند و نکاتی ارزنده و درعین ‌حال مستند را بیان می‌کند.

وی به دلیل نگارش کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» پرداخت و اظهار کرد: ۱۸ سال پیش به طور اتفاقی روی طاقچه منزل خانواده همسرم دفترچه‌ای نیم‌سوخته که بخش‌هایی از آن نیز به خون آغشته شده بود، پیدا کردم و شروع به مطالعه آن کردم. دفترچه خاطرات برادر همسرم بود که به زیبایی تمام نوشته ‌شده بود. این خاطرات به‌قدری زیبا بود که من از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر بی‌وقفه آن را خواندم و لذت بردم. سال‌ها بعد کتابی را دیدم که در مورد شاهرخ ضرغام نوشته‌ شده بود. او یکی از همرزمان و دوستان شهید مرتضی قربان‌زاده بود، لذا با خودم فکر کردم کتابی نیز پیرامون شهید قربان‌زاده بنویسم، پس با پی‌گیری فراوان توانستم به دوستان مشترک شهید قربان‌زاده و ضرغام برسم و اطلاعاتی را در مورد شهید قربان‌زاده جمع‌آوری کنم و کتاب را به‌صورت مستند به نگارش درآوردم.

مدنی مشایی به شیوه نگارش کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» اشاره و اظهار کرد: کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» به صورت داستانی نوشته شده و در فصل اول به خاطرات خود شهید مرتضی قربان‌زاده پرداخته است، اما در فصل‌های بعدی کتاب در مورد خاطرات همرزمان شهید قربان‌زاده پرداخته است که مطالعه آن‌ها خالی از لطف نیست.

وی ویژگی کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» را برشمرد و افزود: کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» درباره یک سرباز است، در حالی که پیش از این کتاب‌هایی که در مورد هشت سال دفاع مقدس به رشته تحریر در آمده بود، به فرماندهان و مسئولان رده بالای نظامی مرتبط می‌شد، اما داستان این کتاب سرگذشت سربازی با اهداف متعالی است که بسیار صادقانه نوشته‌ شده و از جذابیت بسیاری برخوردار است.

این نویسنده به بخش‌هایی از کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» اشاره و اظهار کرد: شهید مرتضی قربان‌زاده دل‌بسته دختری بود و آنها با هم نامزد شده بودند، به همین دلیل پدرش تلاش می‌کرد تا هر طور شده پسرش را از خط مقدم دور کند و او را به مکانی منتقل کند که به خودشان نزدیک‌تر باشد، اما پیش‌ از این انتقال او به شهادت رسید.

وی به نکاتی جذاب از کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» اشاره و بیان کرد: در بخش‌هایی از خاطرات شهید قربان‌زاده بیان ‌شده است که «امروز بنی‌صدر به عنوان رئیس‌جمهور از جبهه‌ها بازدید کرد، اما نکته جالب این است که هیچ گلوله‌بارانی انجام نشد.» این جمله نکات بسیاری از بخش‌های پنهان‌مانده رویدادهای ابتدای انقلاب را روشن می‌کند؛ اینکه بنی‌صدر تا چه حد توسط دشمن مورد حمایت بوده است و به دلیل حضور او هیچ گلوله‌ای به سمت ایران شلیک نشده بود.

نگاه یک سرباز کمتر از یک سردار نیست

مدنی مشایی تفکر شهید مرتضی قربان‌زاده را مورد بررسی قرار داد و تصریح کرد: در بسیاری از بخش‌های دفترچه خاطرات شهید قربان‌زاده نکاتی ارزنده و قابل ‌توجه بیان شده است. یکی از نکاتی که بسیار مورد تاکید و تکرار قرار گرفته، نشان دهنده اعتقاد این شهید بوده است؛ دفاع از خاک کشور تا پای شهادت. او معتقد بوده که شهادت را به‌گونه‌ای دوست دارد که در حال رزم با دشمن مورد اصابت گلوله قرار گیرد و شهید شود. این تفکر برای یک سرباز ستودنی است. او که هیچ درجه‌ای نداشت، هدف بلند و متعالی را در سر می‌گذراند.

وی به علت نام‌گذاری کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» اشاره و بیان کرد: در ابتدا نام‌های متعددی از ذهنم عبور می‌کرد، گاهی به این می‌اندیشیم که نام کتاب را «خاطرات یک سرباز» بگذارم، بعد از مدتی فکر کردم نام کتاب را «من مرتضی هستم» بگذارم اما درنهایت و با مشورت کتاب را به نام «دفترچه نیم‌سوخته» نام‌گذاری کردم.

مدنی مشایی در پایان به پیام کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» اشاره و خاطرنشان کرد: پیام‌های نهفته در کتاب «دفترچه نیم‌سوخته» به وضوح مشخص است. اینکه زود در مورد دیگران قضاوت نکنیم و بدانیم حتی یک سرباز وظیفه هم می‌تواند اعتقادات عمیق و بزرگی در سر داشته باشد و اینکه نگاه این سرباز کمتر از یک سردار نیست.

انتهای پیام/