مرگ بر آمریکا جلوی مردم، پشت صحنه زنده باد آمریکا - Gooya News

انصاف نیوز - سعید رضوی فقیه، مترجم کتاب دستار و گل سرخ: ماجرای اشغال سفارتخانۀ آمریکا در سیزدهم آبان ۱۳۵۸ بر بستر رویدادهای گذشته رخ داد همچنانکه بر رویدادهای آینده نیز تاثیرات ماندگار داشت. بازخوانی پیش‌زمینه‌های آن رویداد و مسیر پر فراز و نشیب ۴۴۴ روز گروگانگیری یکی از مهم‌ترین کلیدهای فهم و تبیین انقلاب ایران و تحولاتش در سالهای بعد است. متن زیر بخشی است از کتاب دستار و گل سرخ تالیف فرانسوا نیکولو سفیر اسبق فرانسه در تهران. این نوشتار نگاه یک دیپلمات کهنه‌کار فرانسوی را به آن ماجرا نشان می‌دهد که می‌کوشد تصویری واقع‌بینانه از ریشه‌ها و پیامدهایش عرضه کند. لازم به ذکر است که نگارش و انتشار کتاب ربع قرن پس از حادثه گروگانگیری و در زمان دولت اصلاحات صورت گرفته است.

مرگ بر آمریکا، زنده باد آمریکا

هر ظهر جمعه، در جایگاه‌های برگزاری نمازجمعه، میلیون‌ها مشت گره‌شده همراه با فریاد «مرگ برآمریکا» به هوا بلند می‌شود. اگر از نزدیک به این صحنه بنگریم، می‌بینیم این فریادها چندان هم از ته دل نیست. نفرین و لعنت صرفا جزئی از آداب مواعظ و سخنرانی‌های مذهبی است و تقریبا همیشه به همین منوال بوده.

خطیب جمعه بعد از ذکر چند نکتۀ مذهبی و نقل قول‌هایی از قرآن، موضوع سخن خود را به سوی سیاست می‌کشاند. طبق معمول از سیاست داخلی شروع کرده و در حالی که تلاش‌های جمهوری اسلامی را در جهت رفاه مردم خاطرنشان می‌کند، به مشکلات و موانعی نیز می‌پردازد که نظام با آنها مواجه است و حتی در دل دولت هم یافت می‌شوند. موضوع فساد نیز مثل نقایص دولت، بخصوص وقتی دولت اصلاح طلب باشد، از مطالب رایج در این خطبه‌هاست.

خطیب جمعه سپس به سیاست خارجی می‌پردازد و اینجاست که ایران به عنوان کشوری مطرح می‌شود که دائما از سوی قدرت‌های جهان تحت فشار و مورد آزار قرار می‌گیرد: غالبا کشورهای اروپایی، لزوما اسرائیل و همیشه و در هر مورد آمریکا. لحن خطیب تغییر می‌کند و هیجان در نطقش بالا می‌گیرد، مشتهایش گره می‌شود و از شهدای ایران به راحتی به شهدای کربلا گریز می‌زند و این یادآوری سبب می‌شود صدایش به واسطۀ هق هق بریده بریده شده و نالۀ جمعیت را هم بلند کند.

خطیب چشمانش را با دستمالی خشک می‌کند، کسانی که اشکشان در نمی‌آید، سر خود را به سمت سینه برده و با دست چهره‌شان را می‌پوشانند تا تظاهر به گریه کنند. وقتی که این لحظۀ گریه‌آور گذشت، خطبه با چند جملۀ دیگر به پایان می‌رسد و همه شاد و سرزنده از نماز جمعه باز می‌گردند. با این همه اگر در خروجی‌های محل برگزاری نماز جمعه کسی ویزای آمریکا توزیع کند، بی شک کار و کاسبی‌اش رونق خواهد داشت و فروش خوبی خواهد کرد.

این موضوعی است که به واسطۀ حضور بیش ازیک میلیون ایرانی در آمریکای شمالی، از جمله دست کم سیصد هزار نفر فقط در لس آنجلس، به هیچ عنوان تعجب‌آور نیست. از دو طرف، افراد به وفور با یکدیگر تماس تلفنی گرفته و بدون مشکل خاصی رفت و آمد می‌کنند؛ به ویژه از این طرف، چرا که ایران از منع ورود افراد به کشور و نیز خروجشان از کشور، دست کم تا وقتی که این افراد مشکل قضایی ندارند، چشم‌پوشی کرده است. چیزی که بیش از حدی که منطقا و عقلا مورد انتظار است رخ می‌دهد و البته حقیقت دارد.