وضعیت مصرف آب کشور در بخش خانگی چگونه است؟ +فیلم

گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، حتما تا به حال در مورد مسئله‌ی کمبود آب به ویژه در بخش خانگی و ناتوانی در تهیه آب شرب بسیاری از خانواده‌ها چیز‌هایی شنیده‌اید، اما خب ریشه و دلایل اصلی این مسئله چیست و آیا این که گفته میشود موقع مسواک زدن شیر آب را ببندیم کفایت می‌کند یا نیازمند بررسی مسائل مهم‌تر در حوزه ساختاری و سیاست گذاری کشور هستیم.

وضعیت کلی تولید و مصرف
به طور کلی مصرف بخش خانگی به دو دسته آب شهری و روستایی تقسیم می‌شود که در مجموع تقریبا ۴۵/۸ میلیارد متر مکعب حجم مصرف بخش خانگی است، اما حجم فروش ما ۶ ملیارد متر مکعب است، در همین ابتدای کار شاهد یک اختلاف ۵/۲ میلیارد متر مکعبی هستیم، حجم آبی که تولید میشود با حجم آبی که در نهایت به دست خانوار‌ها میرسد اختلاف فاحشی دارد.

تنش آب شرب در شهر‌ها
بسیاری از شهر‌های کشور با معضل تنش آبی رو به رو هستند حتی این موضوع پایتخت نشینان را نیز شامل میشود، چند وقت پیش بود که سیلاب در سد امیر کبیر موجب اختلال در آبرسانی و اضطراب شهروندان شد. عنوانی وجود دارد به نام کمبود در اوج مصرف، برای مثال در تابستان که اوج مصرف آب است یک خانوار در روز ۳۰۰ لیتر مصرف دارد، اما شبکه توزیع تنها ۲۷۰ لیتر آن را میتواند تهیه کند و ۱۰ درصدش باقی میماند که به آن کمبود گفته میشود وضعیت تنش آب شرب در شهر‌های کشور با سه سطح یعنی زرد، نارنجی و قرمز اندازه گیری میشود که طبق آماری که برای سال ۱۴۰۰ هست در مجموع از ۱۱۵۳ شهر کشور ما ۲۸۲ شهر در وضعیت تنش آبی قرار گرفتند.

ریشه‌ها
۱. مصرف بالای بخش خانگی
سرانه مصرف کشور ۲۳۰ لیتر در روز به ازای هر نفر هست در صورتی که الگوی مصرف ۱۵۰ لیتر در روز هست، یعنی چیزی بیش از پنجاه درصد مصرف ما بیشتر از الگوی مصرف هست.

راهکار
تجهیزات کاهنده مصرف و استفاده از لوازم خانگی با استاندارد بالا، یکی از دلایل بالا بودن میزان مصرف سرانه آب شرب در ایران، استفاده از لوازم خانگی پر مصرف همچون ماشین لباسشویی، ظرفشویی، شیرآلات، کولر و ... است که درجه استاندارد آن‌ها پایین است، به نحوی که برخی از کارشناسان تاکید میکنند که در صورت استفاده از لوازم خانگی با رتبه مصرف انرژی مناسب‌تر میتوان در مصرف آب صرفه جویی کرد.

تعرفه گذاری پلکانی، مبنای آن باید میزان الگوی مصرف باشد، اگر افراد تا میزان الگو مصرف میکنند شامل تخفیف شوند، اگر بیشتر از الگو مصرف میکنند طبق قیمت تمام شده و اگر واقعا بد مصرف هستند و مصرف آن‌ها با الگو خیلی فاصله دارد به اندازه قیمت تمام شده آب شیرین انتقالی از دریا محاسبه گردد، اصلاح فرهنگ خانوار نیز راهکار سوم است.

تلفات بالای بخش خانگی
ریشه دوم این ماجرا تلفات بالای بخش خانگی است، ما یک میزان فروش آب داریم یک میزان تولید، اختلاف میان این دو را تلفات آب محاسبه میکنیم، تلفات دو دسته است تلفات واقعی آب یعنی آن چیزی که تحت عنوان فرار فیزیکی آب اتفاق می‌افتد و تلفات ظاهری که تلفاتی هستش که اندازه گیری نشده است. تلفات کلی آب شهری و روستایی در کشور ما ۵/۲  برابر استاندارد جهانی هستش، کمترین میزان تلفات در کشور ما به اصفهان با ۱۶ درصد متعلق است که میزان استاندارد جهانی ۱۰ درصد است، این رقم گاهی در بعضی شهر‌ها تا ۴۰ درصد هم میرسد؛ برای توجه به اهمیت این موضوع کافی است تا میزان تلفات آب استان تهران (مجموع تلفات شهری و روستایی ۳۵۰ میلیئن متر مکعب) با مصارف آب در استان‌های دیگر برسی شود به طور مثال میزان هدر رفتن آب در بخش خانگی در استان تهران تقریبا با میزان مصرف آب در استان خوزستان برابری میکند.

راهکار
اصلاح شبکه توزیع و انشعابات، رفع فرسودگی برای کاهش تلفات واقعی با الویت در مناطق بحرانی مانند یاسوج و تغییر و نصب کنتور‌ها و ابزار اندازه گیری جدید با دقت بالا برای کاهش تلفات ظاهری.

سرانه تولید و فروش در سال ۹۶ آب که در بخش شهری تولید شده ۲۷۶ لیتر به صورت سرانه در روز هست، ولی آبی که فروخته شده ۲۰۵ لیتر در روز هست.

فیلم: