این سلطان چاه عمیقی بود که انتها نداشت و تمام پول ایران را اگر در او می‌ریختند پر نمی‌شد . . .

کتاب خاطرات زهرا خانم تاج‌السلطنه، دختر ناصرالدین‌شاه، یک گنجینۀ تاریخی است که جزئیاتی خواندنی از زندگی در دربار قاجار را در خود جمع دارد. تاج‌السلطنه در این یادداشت‌ها اغلب با نگاهی انتقادی به شیوۀ سلطنت شاهان قاجار از جمله پدر و برادرش نگاه می‌کند.

«صدراعظمی» و «وزارت» در دورۀ سلطنت این برادر عزیز من خیلی شبیه تعزیه شده بود که دقیقه به دقیقه تعزیه‌خوان رفته لباس عوض کرده برمی‌گردد. این برادر عزیز من به حرف یک بچۀ دوساله یک صداعظمی را فوری معزول و به حرف یک مقلدی یک وزیری را سرنگون می‌کرد . . .

هرکس مسخره بود بیشتر طرف توجه بود؛ هر کس رذل‌تر بود بیشتر مورد التفات بود. تمام امور مملکت در دست یک مشت اراذل اوباش هرزۀ رذل . . . تمام اشخاص بزرگ عالی عاقل، خانه‌نشین. تمام مردم مفسد بیسواد نانجیب، مصدر کارهای عمدۀ بزرگ . . .

این اثرات شوم در مردم هم اثر کرده تمام ساعات شبانروز به فسق و فجور، قمار و حرکات ناشایست عمر می‌گذراندند؛ کلاه‌برداری، دزدی، مال مردم خوری رواج داشت . . .

[شاه] تمام پسرهای خود را حاکم ولایات نموده، خون و مال مردم را به دست این مستبدین خونخوار داده بود. در حقیقت برای این ملت بیچاره، این سلطان چاه عمیقی بود که انتها نداشت و تمام پول ایران را اگر در او می‌ریختند پر نمی‌شد . . .

۲۷۲۲۰