چرا خاکسپاری «ندوشن» در جوار «عطار» مجوز می‌خواهد؟

«محمدعلی اسلامی نُدوشن» وصیت کرده بود در نیشابور و در جوار آرامگاه عطار و خیام آرام بگیرد. آرامگاه‌هایی که ثبت ملی شده‌اند و قانون اجازه کندوکاو، پی‌کنی و دفن اموات در حریم آن‌ها را نمی‌دهد.

به گزارش ایسنا، پنجم اردیبهشت سال ۱۴۰۱ محمدعلی اسلامی ندوشن در کانادا از دنیا رفت و پیکرش که به صورت امانی در آرامگاهی به خاک سپرده شده بود، در ۲۸ آبان‌ماه ۱۴۰۲ به ایران بازگردانده شد تا طبق وصیتنامه‌اش در شهر نیشابور، به عنوان «بلاکشیده‌ترین شهر» و در جوار آرامگاه خیام و عطار به خاک سپرده شود؛ آرامگاه‌هایی که در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده‌اند و محدودیت و تصریح قانون مانع از دفن اموات در حریم آن‌ها می‌شود.

این، همان مسأله‌ای است که هنگام خاکسپاری محمدرضا شجریان در محوطه آرامگاه فردوسی در توس، که ثبت ملی شده است، پیش آمد و مانع از خاکسپاری امیرهوشنگ ابتهاج (سایه)‌ در کنار درخت ارغوان در حیاط خانه‌ خیابان انوشیروان تهران شد و حتی خاکسپاری پرویز مشکاتیان در همین باغ عطار را به یک کشمکش تبدیل کرد.

اما این منع قانونی چیست؟ در سال ۱۳۸۴ قانون تعیین حریم تصویب شد که بر اساس آن، هرگونه کندوکاو و پی‌کنی در عرصه و حریم محوطه‌های تاریخی ممنوع شد. همچنین مطابق مقررات مصوب در سال ۱۳۳۷ دفن اموات در آثار تاریخی ممنوعیت دارد.

در سال ۱۳۹۹ وقتی قرار بود محمدرضا شجریان را در آرامگاه فردوسی و در کنار مزار مهدی اخوان ثالث، به خاک بسپارند برخی فعالان میراث فرهنگی از وزیر میراث فرهنگی خواستند مانع این کار شود. در آن سال اما در نامه‌ای از دفتر رییس‌جمهور وقت از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همچنین استانداری خراسان رضوی خواسته شد برای تدفین استاد آواز ایران در محوطه آرامگاه فردوسی همکاری کنند و به این ترتیب محمدرضا شجریان در محوطه آرامگاه فردوسی به خاک سپرده شد.

اکنون نیز محمدمهدی اسماعیلی ـ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ در پیامی که چند روز پیش در شبکه ایکس (توئیتر) منتشر کرد، درباره محل خاکسپاری ندوشن، اینطور نوشته است: «وقتی وصیت استاد مبنی بر آرام‌گرفتن در نیشابور را به استحضار آقای رییس‌جمهور رساندیم، بر تحقق این وصیت تاکید و فورا با خاکسپاری فرزند ایران در «باغ مشاهیر نیشابور» و در جوار عطار و خیام موافقت کردند.»

آرامگاه خیام