برای احیای اکوسیستم تالاب هامون نیاز به حقابه داریم

 محمدرضا علیمرادی  با اشاره به اینکه بیش از دو دهه خشکسالی در منطقه سیستان ادامه دارد، بیان کرد: این پدیده نه‌تنها از لحاظ زیست‌محیطی بلکه در بحث آب شرب هم مشکلات متعددی را به وجود آورده است و علاوه‌برآن آب موردنیاز برای کشاورزی در این منطقه دچار مشکل شده است.
 
وی افزود: افغانستان دچار پدیده تغییر اقلیم شده که این مسئله باعث کاهش بارش‌ها شده است و همچنین توسعه کشاورزی در بالادست حوزه آبریز هیرمند که رودخانه اصلی تغذیه‌کننده هیرمند است باعث شده که آورد کاهش پیدا کند.
 
سرپرست سازمان حفاظت از محیط‌زیست استان با اشاره به اینکه در حال حاضر شرایط دریاچه هامون بسیار نگران‌کننده است و هیچ‌گونه آبی وجود ندارد و به کانون گردوغبار تبدیل شده است، تصریح کرد: دراین‌رابطه ستادی تحت عنوان ستاد مقابله با گردوغبار تشکیل و توسط وزارت امور خارجه مسائل پیگیری می‌شود، از سال ۱۳۸۲ جلسات کمیساریای آب هم در ایران و هم در افغانستان برای تحقق حقابه در حال انجام است.
 
وی با بیان اینکه بعد از ایجاد سد کمال خان در افغانستان شاهد کاهش و قطع آب ورودی بودیم، اظهار کرد: در حوزه شمال افغانستان بر روی حوزه آبریز فرا رود سد بخش آباد با ظرفیت یک میلیارد و ۳۶۰ مترمکعب در حال ساخت است که ساخت این سد آب ورودی را قطع و شرایط برای مردم سیستان و بلوچستان بحرانی‌تر از گذشته می‌شود و علاوه بر این نیز غرب افغانستان را نیز به لحاظ کانون‌های گردوخاک تهدید می‌کند.
 
علیمرادی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: در سنوات پر آبی هامون، شاهد زیست صدها هزار پرنده در این تالاب بودیم که به علت خشکسالی مسیر مهاجرت این پرندگان به دریاچه پشت سد کمال خان و گود زره تغییر کرده است.
 
وی ادامه داد: باتوجه‌به اینکه هامون به تالابی فصلی تبدیل شده است و سعی داریم سه گودی صابری، پوزک و هیرمند را درصورتی‌که جلوی آب‌گرفته و منحرف نشود بازگشت این گودی‌ها را داشته باشیم.

 
منطقه سیستان زنده به آب‌آورده هیرمند است

 

سرپرست سازمان حفاظت از محیط‌زیست استان با اشاره به اینکه در استان ۸۵ گونه پستاندار شناسایی حدود ۳۶۰ گونه پرنده از بالغ بر ۵۰۰ گونه پرنده که در ایران مهاجرت می‌کنند تصریح کرد: به‌محض ورود آب این پرندگان دوباره به این قسمت مهاجرت و امید داریم هامون دوباره احیا شود.
 
علیمرادی در پاسخ به اینکه آیا انتقال آب از دریا می‌تواند موجب احیای هامون شود گفت: انتقال آب به استان‌های شرقی حدوداً ۷۵۰ میلیون مترمکعب برای سه استان، سیستان و بلوچستان خراسان جنوبی و خراسان رضوی در نظر گرفته شده است.
 
ی ادامه داد: از این میزان سهم سیستان و بلوچستان حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب که باز سهم سیستان حدود ۳۰ میلیون مترمکعب است و باتوجه‌به اینکه این میزان در حد تأمین آب شرب و صنعت است و حتی کفاف آب کشاورزی را هم نمی‌دهد اینکه بخواهیم از این آب امکان اینکه احیای اکوسیستم تالاب هامون را داشته باشیم دور از انتظار است.
 
علیمردی اظهار کرد: منطقه سیستان زنده به آب‌آورده هیرمند است، و با تحقق حقابه‌ای که بالای ۸۵۰ میلیون مترمکعب است می‌توان به احیا و زنده شدن هامون امیدوار بود.

 

وسعت جنگل‌های حرا در استان یک هزار و ۳۷۵ هکتار است

وی در بخش دیگری از مصاحبه خود پیرامون ساماندهی جنگل‌های حرا با اشاره به اینکه وسعت جنگل‌های حرا در استان یک هزار و ۳۷۵ هکتار است، تصریح کرد: اهمیت جنگل‌های حرا در مهاجرت پرندگان آبزی و کنار آبزی مثل کاکایا، فلامینگوها و... برای تخم‌گذاری است و میگوها ماهی‌ها و دلفین‌هایی که در این محدوده هستند در تولید کربن‌های آبی نقش دارند.

این مقام مسئول ادامه داد: بخشی از پویش کاشت یک میلیون نهال به جنگل‌های حرا اختصاص‌داده‌شده تا در این محدوده کاشت درخت داشته باشیم و به تولید کربن کمک بسزایی شود.
 
وی با اشاره به وجود گونه‌های جانوری چون خرس سیاه بلوچی، پلنگ، سنجاب بلوچی، تمساح پوزه‌کوتاه و زاغ بور در مناطق حفاظت شده استان اذعان کرد: برنامه‌های عملی برای حفاظت از این‌گونه‌ها طراحی شده است.
 
وی در خصوص خسارت‌های که برخی از عشایر و کشاورزان از حیوانات وحشی دیده‌اند، گفت: با همکاری صندوق محیط‌زیست اعتباری برای این امر گذاشته شده است تا بخشی از خسارت مردم جبران شود.
 
علیمرادی ادامه داد: باتوجه‌به اینکه خطر کشتار این حیوانات دور از انتظار نیست تمام این‌گونه‌ها تحت بیمه کشاورزی هستند و علاوه بر این دوره‌های آموزشی برای برخورد با این حیوانات، تابلو هشداردهنده، بیان اهمیت گونه‌های جانوری در میز خدمت و مدارس از جمله برنامه‌های این سازمان برای حفاظت ازاین‌گونه است.
 
سرپرست حفاظت محیط‌زیست استان با اشاره به اینکه مردم زنده‌گیری این‌گونه‌ها را یاد گرفتند بیان کرد: سامانه ۱۵۴۰ در اختیار شهروندان قرار دارد تا به‌محض مشاهده و یا زنده‌گیری گونه‌های جانوری به محیط‌بانان اطلاع دهند.
 
وی نیز به بحث قاچاق حیوانات و پرندگان زینتی و شکاری در استان اشاره و تصریح کرد: باتوجه‌به مرزی بودن سیستان و بلوچستان پرندگان زینتی و شکاری توسط سودجویان به کشورهای حوزه خلیج‌فارس و افغانستان و پاکستان قاچاق می‌شود.
 
سرپرست حفاظت محیط‌زیست استان اظهار کرد: تنوع پرندگان به‌خصوص پرندگان شکاری در کشور حایز اهمیت است به دلیل بازار خوب و پر منفعتی که برای پرندگان شکاری در کشورهای حوزه خلیج‌فارس ایجاد شده، شکارچیان بومی و غیربومی، دلال‌ها و قاچاقچیان این پرندگان را به کشورهای عربی منتقل می‌کنند.
 
علیمرادی افزود: در حال حاضر هفت کیلومتر از مناطق مرزی استان منطقه شکار ممنون اعلام شده است، قاچاق گونه‌های جانوری جرایم بسیار سنگینی را به دنبال دارد.

 

فوت چند کودک توسط نیش سیه مار جزو اتفاقات ناگوار چند ساله گذشته بود

وی یکی از معضلات قاچاق گونه‌های جانوری به‌خصوص پرندگان شکاری را تکثیر بیش از اندازه حشرات و خزندگان برشمرد و افزود: یکی از دلایل افزایش سیاه مارها به دلیل شکار پرندگان شکاری در جنوب استان است، چراکه این پرندگان شکاری دشمنان طبیعی سیه مارها هستند زمانی که زنجیره غذایی در طبیعت بر هم می‌خورد شاهد ازدیاد جمعیت سیه مارها و اتفاقات ناگوار هستیم.
 
علیمرادی ادامه داد: فوت چند کودک توسط نیش سیه مار جزو اتفاقات ناگوار چند ساله گذشته بوده است و چون واکسن این زهر وجود نداشت اولین اقدامی که صورت گرفت با زندگی این مارها و همکاری شرکت دارویی رازی واکسن آن تهیه شد و در اختیار بیمارستان و درمانگاه‌ها قرار گرفت.
 
وی گفت: زمانی که این پرندگان شکار می‌شوند و در اسارت انسان‌ها قرار می‌گیرند و معمولاً زادوولد آنها متوقف می‌شود و همین می‌تواند تهدیدکننده جدی برای ازبین‌رفتن گونه‌های این جانوران باشد.
 
علیمرادی افزایش آگاهی و شناخت مردم و بالابردن سطح اهمیت حفاظت از این‌گونه‌ها، افزایش ضریب حفاظتی از زیستگاه‌های زادآوری این‌گونه‌ها در طبیعت، افزایش اقدامات حفاظتی از طریق گشت و کنترل بیشتر مأموران حفاظتی در مناطق، حساس کردن دستگاه‌ها و نهادهای امنیتی و انتظامی در مبادی ورودی و خروجی شهرها یا مراکز پر تردد شامل ترمینال‌ها و ایستگاه‌های راه‌آهن را از جمله راهکارهای مبارزه با قاچاق پرندگان برشمرد.

باشگاه خبرنگاران جوان سیستان و بلوچستان زاهدان