از سلطه فوتبال ایران بر آسیا تا عبور از جنگ و تحقیر کره‌جنوبی

به گزارش خبرنگار مهر، مسابقات جام ملت‌های آسیا از ۲۲ دی تا ۲۱ بهمن با حضور ۲۴ کشور و به میزبانی قطر برگزار خواهد شد تا قاره آسیا شاهد هجدهمین دوره این رقابت‌ها باشد. تیم ملی فوتبال ایران در این رقابت‌ها با تیم‌های امارات، فلسطین و هنگ کنگ هم‌گروه است.

مسابقات جام ملت‌های آسیا برای نخستین بار در سال ۱۹۵۶ آغاز شد و از آن زمان تاکنون با تغییر و تحولات زیادی مواجه شده است.

در آستانه شروع هجدهمین دوره این مسابقات، گروه ورزشی خبرگزاری مهر اقدام به انتشار تاریخچه جام ملت‌های آسیا از ابتدا تاکنون کرده است:

جام ملت‌های ۱۹۵۶ هنگ کنگ - نخستین دوره

این دوره از مسابقات نخستین دوره‌ای بود که جام ملت‌های آسیا برگزار می‌شد و تنها ۲ سال پس از تأسیس کنفدراسیون فوتبال آسیا آغاز به کار کرد و چهار تیم هنگ کنگ، کره جنوبی، ویتنام جنوبی و رژیم صهیونیستی در آن حضور داشتند. در این دوره تیم‌ها به صورت دوره‌ای به مصاف هم رفتند که در نهایت تیم ملی کره‌جنوبی با ۵ امتیاز به عنوان قهرمانی رسید و رژیم صهیونیستی، هنگ‌کنگ و ویتنام جنوبی به ترتیب دوم تا چهارم شدند.

نکته قابل توجه در این مسابقات این بود که زمان هر بازی ۸۰ دقیقه بود و طبق قانون در صورتی که بازی در پایان ۸۰ دقیقه مساوی می‌شد ۳۰ دقیقه هم وقت اضافه در نظر گرفته می‌شد. در این دوره از مسابقات هنوز سیستم تعویض بازیکنان اختراع نشده بود.

در مرحله مقدماتی این مسابقات ۲۰ تیمی که به کنفدراسیون فوتبال آسیا پیوسته بودند در سه منطقه جغرافیایی شرق آسیا، آسیای مرکزی و غرب آسیا تقسیم بندی شدند و به صورت رفت و برگشت در بازی‌های حذفی با هم مسابقه دادند.

نکته قابل توجه این است که در منطقه غرب آسیا پس از آنکه تیم‌های دیگر رژیم صهیونیستی را به رسمیت نشناختند از بازی با این تیم انصراف دادند این تیم بدون انجام دادن هیچ مسابقه‌ای راهی هنگ کنگ شد. پاکستان و افغانستان از میزبانی این تیم ممانعت کردند و برمه، ایران، هند و نپال هم از دور رقابت کنار کشیدند.

ویتنام جنوبی از منطقه آسیای مرکزی و کره جنوبی از منطقه شرق آسیا تیم‌هایی بودند که جواز حضور در این مسابقات را کسب کردند. هنگ کنگ هم به عنوان میزبان در این رقابت‌ها حاضر بود.

تیم ملی فوتبال کره جنوبی قهرمان جام ملت‌های ۱۹۶۰ جام ملت‌های ۱۹۶۰ کره جنوبی - جنجال در کره

دومین دوره جام ملت‌های آسیا به میزبانی کره جنوبی که مدافع عنوان قهرمانی بود و سه تیم ویتنام جنوبی، جمهوری چین و رژیم صهیونیستی برگزار شد و در پایان تیم کره جنوبی توانست عنوان قهرمانی را از آن خود کند. این مسابقات هم به صورت دوره‌ای برگزار شد و هر بازی ۸۰ دقیقه بود.

در این دوره هم در مرحله انتخابی تیم‌ها در سه منطقه جغرافیایی شرق، مرکز و غرب تقسیم شده بودند و کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم گرفت به جای اینکه مسابقات انتخابی به صورت حذفی باشد این رقابت‌ها را به صورت دوره‌ای برگزار کند. اما بازهم به دلیل انصراف دیگر تیم‌ها از بازی با رژیم صهیونیستی این تیم به عنوان نماینده غرب آسیا راهی دور نهایی شد.

در حین برگزاری این مسابقات، کره جنوبی عرصه درگیری و زد و خوردهای شدیدی بود که به واسطه حضور رژیم صهیونیستی ایجاد شد. حضور این تیم موجب نارضایتی و عصبانیت جامعه کره شده بود و بیرون ورزشگاه عرصه درگیری مردم و پلیس بود. دیدار تیم‌های کره جنوبی و رژیم صهیونیستی که با برتری ۳ بر صفر میزبان همراه بود ۱۰۰ هزار نفر ورزشگاه و اطراف آن را احاطه کرده بودند و به دلیل ورود تماشاگران به زمین چندین بار متوقف شد.

جام ملت‌های آسیا ۱۹۶۴ جام ملت‌های ۱۹۶۴ رژیم صهیونیستی - بی رمق ترین دوره

سومین دوره جام ملت‌های آسیا کم رمق‌ترین دوره این مسابقات بود که میزبانی آن از شرق آسیا به غرب آسیا آمد و پس از اعتراضات شدیدی که در کره جنوبی به رژیم صهیونیستی شد و همچنین عدم حضور حضور تیم‌های غرب آسیا برابر این تیم تصمیم گرفتند میزبانی مسابقات را به هر قیمتی شده به دست بیاورند تا مسکنی بر اعتبار از دست رفته باشد هرچند باز هم این اتفاق نیفتاد.

این مسابقات هم همچون دو دوره قبلی با حضور ۴ تیم برگزار شد اما قرار بود از هر منطقه شرق، غرب و مرکز آسیا یک تیم با صعود از مرحله مقدماتی راهی دور نهایی مسابقات شود و به همراه تیم میزبان و تیم کره جنوبی که مدافع عنوان قهرمانی بود مسابقات با حضور ۵ تیم برگزار شود.

پس از آنکه تمام تیم‌های منطقه غرب آسیا از حضور در این رقابت‌ها به دلیل مخالفت با رژیم جعلی صهیونیستی انصراف دادند تیم هند به عنوان نماینده غرب آسیا به صورت اتوماتیک راهی دور نهایی شد.

از منطقه مرکز هم تیم تایوان به مرحله نهایی راه پیدا کرد. تایوان در سال ۱۹۶۰ با نام جمهوری چین شرکت کرده بود و قرار بود با تیم‌های فیلیپین و ژاپن برای حضور در مرحله نهایی رقابت کند. ژاپن از این رقابت‌ها کنار رفت و فیلیپین هم بر سر اینکه چینی‌های خارج از این کشور نباید در تیم تایوان حضور داشته باشند از مسابقات انصراف داد.

در منطقه شرق هم هنگ کنگ پس از پیروزی برابر مالزی، ویتنام جنوبی و تایلند، جواز حضور در جام ملت‌های آسیا ۱۹۶۴ را کسب کرد تا پنج تیم حاضر در این مسابقات باشند اما پیش از شروع این مسابقات، تایوان انصراف داد و به جای این تیم ویتنام جنوبی که در مرحله مقدماتی دوم شده بود پیشنهاد شد که این تیم هم به دلیل مسائل مالی کنار کشید تا تیم میزبان، کره جنوبی، هند و هنگ کنگ ۴ تیم نهایی این مسابقات باشند. این دیدارها به صورت دوره این برگزار شد و در پایان تیم میزبان عنوان نخست را از آن خود کرد تا کم رمق‌ترین دوره جام ملت‌ها رقم بخورد.

هند در این مسابقات عنوان دومی را کسب کرد و کره جنوبی و هنگ کنگ هم سوم و چهارم شدند. ضمن اینکه این رقابت‌ها هم به صورت ۸۰ دقیقه‌ای برگزار شد.

تیم ملی فوتبال ایران در جام ملت‌های آسیا ۱۹۶۸ جام ملت‌های ۱۹۶۸ ایران - نخستین قهرمانی ایران

ایران میزبانی چهارمین دوره جام ملت‌های آسیا را از آن خود کرد و برای نخستین بار این مسابقات با حضور ۵ تیم و به صورت دوره‌ای برگزار شد و برای نخستین بار زمان هر مسابقه به ۹۰ دقیقه افزایش پیدا کرد. در مسابقات مقدماتی ۱۴ تیم در مناطق شرق، مرکز و غرب آسیا به رقابت با هم پرداختند و تیم‌های ایران به عنوان میزبان، رژیم صهیونیستی به عنوان مدافع عنوان قهرمانی و هنگ کنگ، جمهوری چین و برمه به عنوان نمایندگان مناطق شرق، مرکز و غرب آسیا به این مسابقات راه پیدا کردند.

هنگ کنگ با برتری برابر تایلند، ویتنام جنوبی، مالزی و سنگاپور جواز صعود به دور نهایی را کسب کرد. تایوان موفق شد در منطقه شرق شگفتی ساز شود و بالاتر از تیم‌های ژاپن، کره جنوبی، اندونزی و فیلیپین راهی ایران شود و برمه هم که میزبان منطقه غرب بود توانست با برتری برابر کامبوج، پاکستان و هند به دور نهایی راه پیدا کند.

این رقابت‌ها در ورزشگاه شهید شیرودی (امجدیه سابق) برگزار شد و ۹ روز به طول انجامید. تیم ملی ایران با هدایت محمود بیاتی موفق شد با پیروزی در هر چهار دیدار خود عنوان قهرمانی را کسب کند.

نتایج دیدارهای ایران در این مسابقات به شرح زیر است:

* ایران ۲ - هنگ کنگ صفر

گل‌ها: همایون بهزادی و علی جباری

* ایران ۴ - جمهوری چین صفر

گل‌ها: همایون بهزادی، حسین کلانی، اکبر افتخاری، حسین فرزامی

* ایران ۳ - برمه یک

گل‌ها: حسین کلانی، اکبر افتخاری، همایون بهزادی

* ایران ۲ - رژیم صهیونیستی صفر

گل‌ها: همایون بهزادی، پرویز قلیچ خانی

پس از این مسابقات، تیم‌های برمه، رژیم صهیونیستی و جمهوری چین دیگر هرگز در این مسابقات حضور پیدا نکردند و حضور بعدی هنگ کنگ هم در جام ملت‌های ۲۰۲۳ قطر خواهد بود که در مرحله گروهی یکی از رقبای ایران در مرحله گروهی است.

تیم ملی فوتبال ایران در جام ملت‌های ۱۹۷۲ جام ملت‌های ۱۹۷۲ تایلند - اولین هت‌تریک تاریخ آسیا

پنجمین دوره جام ملت‌های آسیا با حضور ۶ تیم برگزار شد. تایلند به عنوان میزبان، ایران به عنوان مدافع عنوان قهرمانی، جمهوری خمر (کامبوج) به عنوان نماینده منطقه مرکز، کره جنوبی از شرق و عراق و کویت هم از غرب آسیا در این رقابت‌ها شرکت کردند و تیم ملی ایران موفق شد عنوان قهرمانی را برای دومین دوره پیاپی از آن خود کند.

در این دوره از رقابت‌ها برای نخستین بار ساختار برگزاری رقابت‌ها تغییر کرد. تیم‌ها ابتدا به صورت قرعه کشی به مصاف هم رفتند تا سیدبندی رقابت‌ها مشخص شود. سپس در دو گروه سه تیمی تقسیم شدند و از هر گروه دو تیم به مرحله نیمه نهایی صعود کردند.

در این مسابقات تیم ملی ایران موفق شد با هدایت پرویز دهداری و بازیکنانی چون ناصر حجازی، جعفر کاشانی و علی پروین با پیروزی در هر پنج دیدار خود عنوان قهرمانی را به دست بیاورد.

نتایج تیم ملی ایران در این مسابقات به شرح زیر است:

* ایران ۲ - جمهوری خمر صفر (تعیین گروه بندی)

گل‌ها: کلانی، ایرانپاک

* ایران ۳ - عراق صفر (مرحله گروهی)

گل‌ها: کلانی (۳ گل)

* ایران ۳ - تایلند ۲( مرحله گروهی)

گل‌ها: جباری (۳ گل)

* ایران ۲ - جمهوری خمر یک (نیمه نهایی)

گل‌ها: ایرانپاک، قلیچ خانی

* ایران ۲ - کره جنوبی یک (نهایی)

گل‌ها: جباری، کلانی

تیم ملی ایران در جام ملت‌های ۱۹۷۶ جام ملت‌های ۱۹۷۶ ایران - هت‌تریک ایران در قهرمانی

در ششمین دوره جام ملت‌های آسیا ایران برای دومین بار میزبانی مسابقات را به دست آورد و بازی‌ها در دو شهر تهران و تبریز برگزار شد. هدایت تیم ملی در این مسابقات را حشمت مهاجرانی برعهده داشت و بازیکنانی چون علی پروین، پرویز قلیچ خانی (کاپیتان) و حسن روشن حضور داشتند.

مسابقات انتخابی در چهار گروه در ۴ منطقه آسیا برگزار شد و قرار بود از هر گروه ۲ تیم راهی دور نهایی شوند. در گروه یک مقدماتی تیم‌های کویت و یمن جنوبی به دنبال انصراف بحرین، لبنان، پاکستان و سوریه به طور اتوماتیک راهی دور نهایی شدند. در گروه ۲ مقدماتی عراق و عربستان جواز حضور در دور نهایی را کسب کردند که بعدها عربستان از حضور در دور نهایی انصراف داد.

در گروه سوم مقدماتی هم کره شمالی و چین جواز حضور در مرحله نهایی را کسب کردند که کره شمالی هم از حضور در دور نهایی انصراف داد و در گروه چهارم مقدماتی هم مالزی و تایلند بالاتر از کره جنوبی موفق شدند راهی دور نهایی شوند که با انصراف تایلند همراه بود. به این ترتیب دور نهایی با ۶ تیم برگزار شد.

مرحله نهایی این رقابت‌ها در ۲ گروه ۳ تیمی به میزبانی تهران و تبریز برگزار شد و ایران در مرحله گروهی با تیم‌های عراق و یمن جنوبی هم‌گروه بود. کویت، چین و مالزی هم دیگر گروه این بازی‌ها را تشکیل دادند و ایران در نهایت با ۴ پیروزی پیاپی به قهرمانی رسید.

* ایران ۲ - عراق یک (مرحله گروهی)

گل‌ها: نورایی، روشن

* ایران ۸ - یمن جنوبی صفر (مرحله گروهی)

گل‌ها: عزیزی (۲ گل)، نورایی (۲ گل)، خورشیدی، غلام حسین مظلومی (۳ گل)

* ایران ۲ - چین صفر (نیمه نهایی)

گل‌ها: خورشیدی، روشن

* ایران یک - کویت صفر (نهایی)

گل: علی پروین

تیم ملی ایران در دیدار نهایی به مصاف کویت رفت و این تیم برای اینکه بتواند بر سلطه ایران بر آسیا پایان دهد دست به دامن «ماریو زاگالو» اسطوره فوتبال برزیل شد. کویت با هدایت زاگالو موفق شد به دیدار نهایی راه پیدا کند اما در این مسابقه مغلوب شاگردان مهاجرانی شدند ایران با تک گل علی پروین از روی یک ضربه ایستگاهی تماشایی عنوان قهرمانی را کسب کرد.

دیدار رده بندی هم بین چین و عراق برگزار شد و تیم چین با برتری یک بر صفر برابر حریف خود سوم شد و نخستین عنوان قاره‌ای خود را کسب کرد.

جام ملت‌های ۱۹۸۰ کویت - جنگ و اشک و خون

هفتمین دوره جام ملت‌های آسیا به میزبانی کویت برگزار شد. این تیم که در دوره قبلی این مسابقات در دیدار نهایی مغلوب بازیکنان تیم ملی ایران شده بود با کسب میزبانی این مسابقات توانست در خانه برای نخستین بار در تاریخ خود عنوان قهرمانی جام ملت‌های آسیا را کسب کند.

تیم ملی فوتبال ایران در این دوره از رقابت‌ها به دلیل اینکه مدافع عنوان قهرمانی بود در مسابقات انتخابی شرکت نکرد و به طور مستقیم راهی جام ملت‌ها شد. کویت هم که به عنوان تیم میزبان در انتخابی شرکت نکرد. سوریه و امارات متحده عربی از گروه یک، قطر و بنگلادش از گروه ۲، کره شمالی و مالزی از گروه ۳ و کره جنوبی و چین هم از گروه ۴ جواز حضور در مرحله نهایی مسابقات را به دست آوردند تا جام ملت‌های آسیا برای نخستین بار با حضور ۱۰ تیم برگزار شود.

۱۰ تیم حاضر در جام ملت‌ها به دو گروه ۵ تیمی تقسیم شدند و ایران در مرحله گروهی با کره شمالی، سوریه، چین و بنگلادش هم‌گروه بود و موفق شد با هدایت حسن حبیبی و بازیکنانی چون ناصر حجازی، محمد پنجعلی، حمید درخشان، بهتاش فریبا و حسن روشن با ۲ پیروزی و ۲ تساوی به عنوان تیم نخست راهی مرحله نیمه نهایی شود. کره شمالی هم به عنوان تیم دوم به نیمه نهایی صعود کرد. در دیگر گروه هم کره جنوبی به عنوان تیم اول و کویت به عنوان تیم دوم به نیمه نهایی راه پیدا کردند.

ایران در نیمه نهایی با کویت دیدار کرد که «کارلوس آلبرتو پریرا» برزیلی را روی نیمکت داشت و در نهایت هم ایران با شکست ۲ بر یک از صعود به فینال باز ماند. کره جنوبی هم با نتیجه ۲ بر یک کره شمالی را شکست داد و در دیدار نهایی کویت با برتری ۳ بر صفر برابر کره جنوبی قهرمان جام ملت‌ها شد. تیم ملی ایران هم در دیدار نیمه‌نهایی ۳ بر صفر کره شمالی را شکست داد و عنوان سومی را کسب کرد.

نتایج دیدارهای تیم ملی ایران در این مسابقات به شرح زیر است:

* ایران صفر - سوریه صفر

* ایران ۲ - چین ۲

گل‌ها: حمید علیدوستی، بهتاش فریبا

* ایران ۷ - بنگلادش صفر

گل‌ها: فریبا (۴ گل)، روشن، برزگری (۲ گل)

* ایران ۳ - کره شمالی ۲

گل‌ها: علیدوستی، دانایی فرد، فریبا

* ایران یک - کویت ۲

گل‌: حسین فرکی

* ایران ۳ - کره شمالی صفر

گل‌ها: بهتاش فریبا، حسین فرکی (۲ گل)

در پایان این مسابقات ناصر حجازی، مهدی دینورزاده و عبدالرضا برزگری در بین ۱۱ نفر برتر رقابت‌ها قرار گرفتند. شکست برابر کویت اولین شکست ایران پس از ۴ دوره حضور در جام ملت‌ها بود. ایران با ۱۶ گل زده بهترین خط حمله را از آن خود کرد.

درست یک روز پس از بازی با چین، رژیم بعث عراق با جنگنده‌هایش به ایران حمله کرد و جنگ ایران و عراق آغاز شد. به دلیل اینکه جنگنده‌های عراق تأسیسات مهم ایران را هدف گرفته بودند، راه‌های ارتباطی بازیکنان با خانواده‌هایشان قطع شده بود و آن‌ها از خانواده‌هایشان بی‌خبر بودند. از طرفی رسانه‌های کویتی با بزرگ‌نمایی اخبار جنگ، به نگرانی بازیکنان ایران افزودند. شرایط اردوی تیم‌ملی به شدت به هم ریخته بود، بازیکنان دیگر نای حضور در ادامه جام ملت‌ها را نداشتند و تصمیم به بازگشت به ایران گرفتند اما با تصمیم مقامات کشور به این مسابقات ادامه دادند.

تیم ملی عربستان در جام ملت‌های ۱۹۸۴ جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور

هشتمین دوره جام ملت‌های آسیا در حالی در کشور سنگاپور برگزار شد که ایران کماکان درگیر جنگ تحمیلی بود و موفق شد در مرحله انتخابی به عنوان تیم اول راهی جام ملت‌ها شود. این مسابقات هم با حضور ۱۰ تیم برگزار شد. سنگاپور به عنوان میزبان، کویت به عنوان مدافع عنوان قهرمانی، ایران، سوریه، عربستان، امارات متحده عربی، کره جنوبی، هند، چین و قطر ۱۰ تیم حاضر در این مسابقات بودند.

ایران در مرحله گروهی با چین، امارات، سنگاپور و هند هم‌گروه بود و توانست به عنوان تیم دوم پس از چین راهی نیمه‌نهایی شود. اما در این مرحله پس از تساوی یک به یک با عربستان، در ضربات پنالتی از این تیم شکست خورد تا شانس حضور در فینال را از دست بدهد.

این بار تیم‌های ایران و کویت در دیدار رده بندی به مصاف هم رفتند و در حالی که بازی در وقت‌های قانونی با تساوی یک به یک به پایان رسید کویت در ضربات پنالتی با نتیجه ۵ بر ۳ ایران را شکست داد و عنوان سومی را از آن خود کرد. دیدار نهایی این مسابقات هم بین عربستان و چین برگزار شد و تیم عربستان با برتری ۲ بر صفر موفق شد عنوان قهرمانی را از آن خود کند.

هدایت تیم ملی در این مسابقات را ناصر ابراهیمی برعهده داشت و بازیکنانی چون شاهین بیانی، ناصر محمدخانی، حمید علیدوستی و عبدالعلی چنگیز در تیم ملی حضور داشتند.

نتایج دیدارهای ایران به شرح زیر است:

* ایران ۳ - امارات صفر (مرحله گروهی)

گل‌ها: علیدوستی، شاهرخ بیانی، محمدخانی

* ایران ۲ - چین صفر (مرحله گروهی)

گل‌ها: محمدخانی، عربشاهی

* ایران صفر - هند صفر (مرحله گروهی)

* ایران یک - سنگاپور یک (مرحله گروهی)

گل: شاهرخ بیانی

* ایران یک (۴) - عربستان یک (۵) (مرحله نیمه نهایی)

گل: شاهرخ بیانی

* ایران یک (۳) - کویت یک (۵) (مرحله رده بندی)

گل: محمدخانی

در این دوره از مسابقات، جنگ تحمیلی از جمله عواملی بود که تمرکز بازیکنان تیم ملی را همچون دوره قبل به هم ریخته بود. در دیدار نیمه نهایی با عربستان هم در حالی که تیم ایران تا دقیقه ۸۹ با یک گل از حریف خود پیش بود، شاهین بیانی با یک ضربه سر دروازه خودی را فرو ریخت تا سرنوشت دیدار در ضربات پنالتی مشخص شود. در ضربات پنالتی نیز محمد پنجعلی پنالتی خود را به دست دروازه بان کوبید تا عربستان به جای ایران راهی فینال شود و ایران وداعی تلخ با جام داشته باشد.

جام ملت‌های ۱۹۸۸ قطر - اولین شکست در مرحله گروهی و اولین لژیونر تاریخ جام ملت‌های آسیا

نهمین دوره جام ملت‌های آسیا به میزبانی قطر و با حضور ۱۰ تیم برگزار شد. در این بازی‌ها تیم ایران با ترکیبی کاملاً دگرگون شده پای به مسابقات گذاشت. علت این دگرگونی مسائلی بود که در جریان بازی‌های آسیایی ۱۹۸۶ سئول به وقوع پیوست و طی آن ۱۴ بازیکن از جمله محمدخانی، پنجعلی، بیانی، درخشان، ابطحی از تیم ملی کنار کشیدند و به جای آنها تیم ایران با جوانانی جویای نام همچون محرمی و پیوس در این مسابقات شرکت کرد. هدایت تیم ملی در این جام را پرویز دهداری برعهده داشت.

تیم ایران در مرحله مقدماتی با برتری مقابل تیم‌های هنگ کنگ، سوریه، کره شمالی و نپال به عنوان تیم دوم جواز حضور در قطر را به دست آورد.

مرحله نهایی این مسابقات هم همچون دوره پیشین در دو گروه پنج تیمی برگزار شد و تیم ملی ایران با تیم‌های کره جنوبی، قطر، امارات و ژاپن هم‌گروه بود و توانست با کسب ۵ امتیاز پس از کره جنوبی به عنوان تیم دوم راهی مرحله نیمه نهایی شود. شکست ۳ بر صفر ایران برابر کره جنوبی در مرحله گروهی اولین شکست تاریخ فوتبال ایران در مرحله گروهی جام ملت‌های آسیا بود.

این مسابقات اولین دوره حضور ژاپن در جام ملت‌های آسیا بود و با ۳ شکست و یک تساوی برابر ایران در قعر جدول قرار گرفت. ایران در مرحله نیمه نهایی باز هم با تیم عربستان مواجه شد اما نتوانست شکست دوره قبل را تلافی کند و در این دیدار با نتیجه یک بر صفر شکست خورد و از راهیابی به دیدار نهایی بازماند. این مسابقه با ناداوری «جرج کورنتی» داور انگلیسی همراه بود. او در این مسابقه گل صحیح کرمانی مقدم را مردود اعلام کرد و به طور کلی داوری مغرضانه‌ای داشت و همین مساله از مهمترین عوامل شکست تیم ملی محسوب می‌شد.

تیم ایران در دیدار رده بندی پس از تساوی بدون گل با چین توانست این تیم را در ضربات پنالتی با نتیجه ۳ بر صفر شکست دهد و دومین عنوان سومی این مسابقات را از آن خود کند. عربستان و کره جنوبی هم در دیدار نهایی به مصاف هم رفتند که این دیدار پس از تساوی در وقت‌های قانونی به ضربات پنالتی رفت عربستان با برتری ۴ بر ۳ موفق شد عنوان قهرمانی را از آن خود کند.

نتایج دیدارهای ایران به شرح زیر است:

* ایران ۲ – قطر صفر (مرحله گروهی)

گل‌ها: کریم باوی، فرشاد پیوس

* ایران ۰ – ژاپن ۰ (مرحله گروهی)

* ایران ۱ – امارات ۰ (مرحله گروهی)

گل‌ها: فرشاد پیوس

* ایران ۰ – کره جنوبی ۳ (مرحله گروهی)

* ایران ۰ – عربستان ۱ (مرحله نیمه نهایی)

* ایران ۰(۳) – چین ۰ (صفر) (مرحله رده بندی)

در این دوره از مسابقات فرشاد پیوس که ۲۶ سال سن داشت عضو تیم فوتبال الاهلی قطر بود و نخستین لژیونر تاریخ فوتبال ایران در جام ملت‌های آسیا محسوب می‌شود.

جام ملت‌های ۱۹۹۲ ژاپن، آغاز عصر سامورایی‌ها و بدترین نتیجه تاریخ ایران با ۲ گل زده

دهمین دوره جام ملت‌های آسیا به میزبانی ژاپن برگزار شد و برخلاف دوره‌های قبلی در این این مسابقات ۸ تیم حضور داشتند. علی پروین هدایت تیم ملی در این مسابقات را برعهده داشت و بازیکنانی چون احمدرضا عابدزاده، مجتبی محرمی، جواد زرینچه، سیروس قایقران، محمد خاکپور و فرشاد پیوس در ترکیب تیم حاضر بودند.

تیم ملی در مرحله انتخابی موفق شده بود با شکست هند و پاکستان راهی ژاپن شود اما در این مسابقات بدترین نتیجه تاریخ خود را کسب کرد. این تیم در گروهی که ژاپن، امارات و کره شمالی حضور داشتند پس از ژاپن و امارات در رده سوم قرار گرفت و برای نخستین بار از صعود به مرحله نیمه‌نهایی بازماند.

در دیگر گروه این مسابقات هم تیم‌های عربستان، چین، قطر و تایلند حاضر بودند که عربستان و چین جواز حضور در مرحله نیمه نهایی را کسب کردند. ژاپن در این مرحله موفق شد با نتیجه ۳ بر ۲ چین را شکست دهد و عربستان هم با نتیجه ۲ بر صفر از سد امارات گذشت تا دو تیم ژاپن و عربستان دیدار نهایی را برگزار کنند.

ژاپن در دیدار نهایی موفق شد با نتیجه یک بر صفر از سد تیم ملی عربستان عبور کند تا در دومین حضور خود در جام ملت‌های آسیا نخستین قهرمانی خود را در خانه جشن بگیرد.

نتایج دیدارهای تیم ملی به شرح زیر است:

* ایران صفر - امارات صفر

* ایران ۲ - کره شمالی صفر

گل‌ها: فرشاد پیوس و سیروس قایقران

* ایران صفر - ژاپن یک

در مسابقه ایران و ژاپن که حساس‌ترین بازی دور مقدماتی بود در حالی که تیم ایران با یک تساوی صفر – صفر به دور نیمه نهایی صعود می‌کرد، تیم ژاپن با یک گل دیر هنگام به برتری رسید. این باعث شد تا بازیکنان تیم نسبت به این گل که در شرایط مشکوک به آفساید به ثمر رسید معترض شوند که در نهایت داور مسابقه چند بازیکن ایران را اخراج کرد و کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز مرتضی کرمانی مقدم، فرشاد پیوس، نادر محمد خانی، مجتبی محرمی و جمشید شاه محمدی را به محرومیت‌هایی از یک جلسه تا یک سال مواجه ساخت. سیلی مرتضی کرمانی مقدم به داور مسابقه پس از خاتمه بازی از نکات حائز اهمیت این دیدار بود.

مرتضی کرمانی مقدم که در آن دوره در تیم الاتحاد قطر عضویت داشت تنها لژیونر ایرانی حاضر در این مسابقات بود.

جام ملت‌های ۱۹۹۶ امارات - تاریخ سازی برابر کره جنوبی

یازدهمین دوره جام ملت‌های آسیا برای نخستین بار در تاریخ این رقابت‌ها با حضور ۱۲ تیم و به میزبانی امارات برگزار شد. محمد مایلی کهن هدایت تیم ملی ایران را برعهده داشت و بازیکنانی چون احمدرضا عابدزاده، کریم باقری، علی دایی، حمید استیلی، مجتبی محرمی، مهرداد میناوند و مهدی مهدوی کیا در این تیم حضور داشتند.

امارات به عنوان تیم میزبان، ژاپن به عنوان مدافع عنوان قهرمانی، ایران، عربستان، چین، اندونزی، ازبکستان، کویت، تایلند، سوریه، کره جنوبی و عراق ۱۲ تیم این مسابقات را تشکیل دادند. ایران در مرحله مقدماتی موفق شد با پیروزی برابر عمان، سریلانکا و نپال جواز حضور در امارات را کسب کند.

این مسابقات در ۳ گروه ۴ تیمی برگزار شد و تیم ایران با تیم‌های عربستان، عراق و تایلند هم‌گروه شد و با کسب ۲ پیروزی و یک شکست به عنوان تیم اول به مرحله یک چهارم نهایی صعود کرد. این نخستین بار در تاریخ جام ملت‌های آسیا بود که پس از مرحله گروهی مرحله یک چهارم نهایی برگزار می‌شد.

۳ تیم امارات، کویت و کره جنوبی از گروه اول، ایران، عراق و عربستان از گروه دوم و ژاپن و چین از گروه سوم ۸ تیم یک چهارم نهایی را تشکیل دادند. دو تیم اول هر گروه به همراه دو تیم برتر از بین تیم‌های سوم در گروه‌های سه گانه راهی مرحله یک چهارم نهایی شدند.

تیم ملی ایران در مرحله یک چهارم نهایی باید به مصاف کره جنوبی می‌رفت. پس از برتری ایران برابر کره جنوبی در سال ۱۹۷۲ این دومین جدال دو تیم در این مسابقات بود. شاگردان مایلی کهن در یک دیدار تاریخی موفق شدند با نتیجه پرگل ۶ بر ۲ حریف خود را در هم بکوبند و راهی نیمه نهایی شوند.

اما قرعه تیم ملی در مرحله نیمه نهایی باز هم به عربستان رسید و تیم ایران برای سومین بار مقابل این تیم صف آرایی کرد و پس از تساوی در وقت‌های عادی در ضربات پنالتی با نتیجه ۴ بر ۳ شکست خورد و از راهیابی به فینال بازماند. در دیگر دیدار مرحله نیمه نهایی تیم امارات با یک گل از سد کویت گذشت تا در دیدار رده بندی تیم ایران به مصاف کویت برود. تیم ایران در این دیدار پس از تساوی یک به یک در وقت‌های قانونی موفق شد در ضربات پنالتی این تیم را شکست دهد تا سومین عنوان سومی خود را کسب کند و انتقام دو شکست قبلی را از این تیم بگیرد.

در دیدار نهایی این مسابقات هم عربستان پس از تساوی برابر امارات موفق شد در ضربات پنالتی با نتیجه ۴ بر ۲ پیروز شود و جام قهرمانی را از آن خود کند.

نتایج تیم ایران به شرح زیر است:

* ایران یک – عراق ۲ (مرحله گروهی)

گل: علی دایی

* ایران ۳ – تایلند یک (مرحله گروهی)

گل‌ها: نعیم سعداوی، مهرداد میناوند، علی دایی

* ایران ۳ – عربستان صفر (مرحله گروهی)

گل‌ها: علی دایی، کریم باقری، خداداد عزیزی

* ایران ۶ – کره جنوبی ۲ (یک چهارم نهایی)

گل‌ها: ع لی دایی (۴ گل)، کریم باقری، خداداد عزیزی

* ایران صفر (۳) – عربستان صفر (۴) (نیمه نهایی)

* ایران یک (۴) – کویت یک (۳) (رده بندی)

این دوره از رقابت‌ها با بازگشت ایران به دوران اوج همراه شد. اگر چه ایران نتیجه‌ای بهتر از سومی کسب نکرد اما استحقاق شاگردان محمد مایلی کهن بیش از آن بود. این مسابقات شروع دوباره ای بود برای بازگشت به دوران اوج و صعود به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه. به عقیده بسیاری از کارشناسان، این تیم یکی از بهترین نسل‌های تاریخ فوتبال ایران است. در پایان این رقابت‌ها علی دایی با ۱۰ گل عنوان آقای گلی را از آن خود کرد.

بخش دوم این گزارش بزودی منتشر خواهد شد...