آخرین وضعیت پرونده شکایت آفریقای جنوبی در لاهه؛ تعمیق شکاف ژئوپلیتیکی با تشدید استاندارد‌های دوگانه حقوق بشری

خبرگزاری میزان – آفریقای جنوبی در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳ (۹ دی ۱۴۰۲) شکایتی را به دیوان بین‌المللی دادگستری تسلیم کرده و خواستار صدور حکمی علیه رژیم صهیونیستی به دلیل نقض کنوانسیون نسل‌کشی در جریان حمله به غزه شد.

آفریقای جنوبی در شکایت خود از دیوان بین‌المللی دادگستری خواسته است تا ۹ دستور موقت را صادر کند که برخی از آن‌ها عبارتند از: توقف فوری حملات رژیم صهیونیستی علیه غزه، اتخاذ تدابیر معقول برای جلوگیری از نسل‌کشی فلسطینی‌ها، اطمینان از بازگشت آوارگان فلسطینی به خانه‌های خود و دسترسی آن‌ها به کمک‌های بشردوستانه مانند غذا، آب، سوخت، تجهیزات پزشکی، سرپناه و پوشاک و در نهایت انجام اقدام‌های لازم برای مجازات دست‌اندرکاران نسل‌کشی و حفظ شواهد مربوط به جنایت نسل‌کشی در غزه.

دیوان بین‌المللی دادگستری پس از برگزاری جلسات استماع در ۱۱ و ۱۲ ژانویه ۲۰۲۴ (۲۱ و ۲۲ دی ۱۴۰۲)، مذاکرات درباره این پرونده را آغاز کرد.

رسیدگی به شکایت آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی به اتهام نسل‌کشی در دیوان بین‌المللی دادگستری، جهان را با انتخابی دشوار مواجه کرد.

افزایش تعداد کشور‌های حامی شکایت آفریقای جنوبی

وزیر دادگستری بلژیک به تازگی حمایت بروکسل از دیوان بین‌المللی دادگستری در رسیدگی به پرونده شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی به اتهام نسل‌کشی را اعلام کرد.

این مقام بلژیکی در این باره گفت که کشورش از این طریق خواهان توقف جنگ علیه غزه است.

به گفته وی، بلژیک در اتحادیه اروپا و در سطح بین‌المللی از آتش‌بس دائمی، دسترسی کامل بشردوستانه، احترام به قوانین بین‌المللی و آزاد شدن زندانیان حمایت می‌کند.

معاون نخست‌وزیر بلژیک نیز تاکید کرد که کشورش نمی‌تواند در برابر تهدید رژیم صهیونیستی به نسل‌کشی در غزه سکوت کند و خواهان حمایت از شکایت آفریقای جنوبی است.

کنوانسیون نسل‌کشی چه می‌گوید؟

کنوانسیون ۱۹۴۸ نسل‌کشی درباره پیشگیری و مجازات جنایت نسل‌کشی تاکید دارد که کشور‌های عضو نه‌تنها باید از ارتکاب نسل‌کشی خودداری کنند، بلکه باید از وقوع آن در هر مکان دیگری نیز جلوگیری کنند.

آفریقای جنوبی کدام اقدام‌های رژیم صهیونیستی را مصداق نقض کنوانسیون نسل‌کشی می‌داند؟

آفریقای جنوبی تاکید دارد که رژیم صهیونیستی بنا به دلایل زیر در حال اعمال جنایت نسل‌کشی است؛ این کشور آفریقایی تاکید دارد که وجود الگوی رفتاری نظام‌مند در کشتار فلسطینی‌ها براساس تعریف نسل‌کشی مطابق ماده ۲ کنوانسیون نسل‌کشی تایید می‌کند که این رژیم در حال انجام جنایت نسل کشی است.

آفریقای جنوبی موارد زیر را به‌عنوان ادله ادعای خود مطرح می‌کند:

کشتار فلسطینی‌ها و هدفمند بودن آن از طریق هدف قرار دادن عامدانه برخی از اقشار مانند خبرنگاران و کودکان، ایجاد صدمات روحی و جسمی به فلسطینی‌ها در غزه، اخراج دسته‌جمعی فلسطینی‌ها از خانه‌هایشان در غزه و آواره کردن آن‌ها، محرومیت از دسترسی به غذا و آب کافی برای فلسطینی‌ها در غزه، محروم کردن فلسطینی‌های غزه از دسترسی به سرپناه، لباس، بهداشت و امکانات بهداشتی، محروم کردن فلسطینی‌های غزه از کمک‌های پزشکی کافی، نابودی زندگی فلسطینی‌ها در غزه، تحمیل تدابیر به‌منظور جلوگیری از تولد نوزادان فلسطینی در غزه، بیان نیت نسل‌کشی و انجام اقدام‌هایی در این چارچوب.

کشور‌های حامی شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی در دیوان بین‌المللی دادگستری کدامند؟

اقدام آفریقای جنوبی درباره شکایت از رژیم صهیونیستی به اتهام نسل‌کشی در غزه در دیوان بین‌المللی دادگستری از همان ابتدای امر با موجی از حمایت‌ها به‌ویژه از سوی کشور‌های مسلمان مواجه شد.

این موج در ادامه کشور‌های غیرمسلمانان را در نوردید و اکنون نامیبیا، سازمان کشور‌های اسلامی (بلوک ۵۷ عضوی با حضور ایران، عربستان، مراکش، ...)، مالزی، ترکیه، اسلوونی، بنگلادش، پاکستان، کلمبیا، برزیل، اردن، مالدیو، بولیوی و اندونزی در فهرست حامیان شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی در دیوان بین‌المللی دادگستری قرار دارند.

مخالفان شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی کدامند؟

آمریکا به‌عنوان حامی اصلی رژیم صهیونیستی بار‌ها مخالفت خود را با شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی در دیوان بین‌المللی دادگستری اعلام کرده است.

آلمان دیگر کشوری است که مخالف شکایت آفریقای جنوبی به دیوان بین‌المللی دادگستری است؛ این کشور به‌عنوان یکی از سرسخت‌ترین حامیان جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه، صراحتا مداخله در جریان پرونده شکایت آفریقای جنوبی را رد کرده است.

دیوان بین‌المللی دادگستری چه زمانی تصمیم خود را اعلام کند؟

پیش‌بینی می‌شود که دیوان بین‌المللی دادگستری تا پیش از پایان ماه ژانویه یعنی طی کمتر از ۱۰ روز آینده تصمیم خود را درباره درخواست آفریقای جنوبی برای صدور دستور اجرای اقدام موقت بگیرد.

رسیدگی به اتهام اصلی مطرح شده از سوی آفریقای جنوبی یعنی ارتکاب نسل‌کشی از سوی رژیم صهیونیستی احتمالا سال‌ها زمان ببرد.

فرصتی برای دیوان بین‌المللی دادگستری جهت اعتبارسازی

در حالی که حقوق بین‌الملل و نهاد‌های مربوط به آن از سوی بسیاری از کشور‌ها به‌عنوان یادگار‌های دوران استعمار دیده می‌شوند، رسیدگی عادلانه دیوان بین‌المللی دادگستری به پرونده شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی به اتهام نسل‌کشی می‌تواند بر مشروعیت دیوان بین‌المللی دادگستری به‌عنوان بالاترین نهاد قضایی سازمان ملل بیفزاید؛ این امر به نوبه خود می‌تواند، حقوق بین‌الملل را تقویت کند.

دلیل تاکید بر این موضوع آن است که دیوان بین‌المللی دادگستری در چهار پرونده‌ای که تاکنون در موضوع نسل‌کشی به آن ارائه شده، فقط یک بار به صدور حکم منجر شد.

با وجود این، برنده شدن شکایت آفریقای جنوبی در پرونده نسل‌کشی در دیوان بین‌المللی دادگستری بسیار دشوار است، تا حدی به این دلیل که اثبات نیت نسل‌کشی یک عنصر اساسی پرونده است.

جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه غزه و تعمیق شکاف ژئوپلتیک جهانی

یک کشور آفریقایی که نماد ویرانی ناشی از استعمار، شهرک‌سازی‌ها و آپارتاید است، از رژیم صهیونیستی به دیوان بین‌المللی دادگستری درباره نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه شکایت کرده است.

پرونده شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی خط گسل عمیق‌تری را در ژئوپلیتیک جهانی ایجاد کرد؛ کارشناسان می‌گویند اختلافات بر سر جنگ غزه نمادی از شکاف در حال افزایش بین رژیم صهیونیستی و متحدان سنتی غربی‌اش، به‌ویژه آمریکا و اروپا و گروهی از کشور‌های موسوم به جنوب جهانی است.

واکنش‌های شمال جهانی به پرونده شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی متفاوت بوده است؛ در حالی که برخی از کشور‌ها مواضع دیپلماتیک محتاطانه‌ای را حفظ کرده‌اند، برخی دیگر، به‌ویژه سرسخت‌ترین متحدان رژیم صهیونیستی در غرب، از این اقدام آفریقای جنوبی انتقاد کرده‌اند.

آمریکا با ادامه ارسال سلاح به رژیم صهیونیستی، مخالفت با آتش‌بس و وتو کردن بسیاری از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که هدف آن‌ها توقف جنگ بود، در طول جنگ در کنار رژیم صهیونیستی ایستاده است.

تصمیم آفریقای جنوبی برای آغاز دادرسی‌های حقوقی علیه رژیم صهیونیستی در دیوان بین‌المللی دادگستری نشان‌دهنده انحراف از کانال‌های دیپلماتیک معمولی است که در چنین اختلافاتی اتخاذ می‌شود، چراکه صدا‌های خشمگین علیه جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه بلندتر می‌شود.

اقدام آفریقای جنوبی به‌عنوان ملتی که تاریخ آن ریشه در غلبه بر آپارتاید دارد، دارای وزن نمادینی است که با همراهی دیگر کشور‌های در حال توسعه جهان که عمدتا از استعمار غرب رنج برده‌اند، بسیار طنین‌انداز شده است.

انتهای پیام/