تاسی از قرآن کریم سیره اجتماعی و اخلاقی امیرالمومنین علی(ع) بود/ ساده زیستی سبک زندگی حضرت علی(ع) است

علیرضا صادقی در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان درباره سیره اجتماعی و رویکرد حضرت علی(ع) با جامعه گفت: امیرالمومنین علی (ع) الگو و اسوه‌ای برای یک زندگی سعادتمند است که در تمام مراحل زندگی بابرکت خود اصول، ارزش‌ها و کرامت انسانی را مدنظر داشته بکار می‌بردند، زیرا دست‌پرورده پیامبر اسلام (ص) محسوب می شدند. خصلت‌هایی همانند نیک‌خواهی، خدمت به انسان‌ها، بِه سازی زندگی مردمان، مبارزه با ناهنجاری‌ها و…که ارزش برای فرد محسوب می‌شود، را در خود جای‌داده بودند.

وی سیره حضرت علی(ع) را برگرفته از مکتب اسلام و رهنمود‌های قرآن کریم دانست و بیان کرد: امیرالمومنین(ع) فردی بودند که با خودسازی به جایگاه بلند انسانیت و ارزش‌های عظیم اخلاقی دست‌یافته بودند. ایشان در مراحل دیگر زندگی زمینه را برای دگرسازی و جامعه سازی فراهم کردند، زیرا نمی‌شود دیگران را به نیکی فرمان داد و خود را فراموش کرد.

صادقی با آیات آیه ۴۴ سوره بقره اشاره و بیان کرد: خداوند متعال فرمودند: «أتأمرون النّاس بالبرّ وتنسون انفسکم و انتم تتلون الکتاب افلا تعقلون چگونه شما مردم را به نیکوکاری دستور می‌دهید و خود را فراموش می‌کنید و حال آنکه کتاب خدا را می‌خوانید، چرا اندیشه نمی‌کنید؟» نکته‌ای که حضرت على (ع) نیز به آن اشاره داشتند و می‌فرمودند: سوگند که من شما را به کارى دعوت نمى‌کنم، مگر آنکه خودم پیشگام باشم، و از کارى نهى نمى‌کنم مگر آنکه خودم قبل از شما آن را ترک کرده باشم. این امر نکته‌ای مهم برای مسئولان و در عین حال تمام مردم است. همچنین آن حضرت فرمودند: هر کس خود را امام دیگران قرارداد، ابتدا باید به تعلیم خود بپردازد.

این کارشناس علوم قرآنی ساده زیستی حضرت علی(ع) را یک سیره ارزنده و مهم دانست و تاکید کرد: امیرالمومنین(ع) حدود چهارده قرن قبل و پیش از همه، آسیب خطرناک تجمل‌گرایی را به جامعه گوشزد کردند. هنگامی که به این امام بزرگوار خبر دادند؛ یک قاضی، خانه‌ای به هشتاد دینار خریده، او را احضار کرد و پس از نگاه خشم‌آلود به وی فرمودند: این کار، تو را از عزت و قناعت خارج کرده و به خواری و دنیاپرستی کشانده و در محله نابود شوندگان و کوچه هلاک شدگان قرار داده است. امام علی (ع) در برخورد با عثمان بن حنیف، فرماندار بصره، که در میهمانی تجملاتی اشراف بصره حاضر شده بود نیز خطای او را به وی یادآوری کرد؛ و تجمل را آسیبی در مسیر جامعه خواند.

وی کرامت و کمک به فقرا را از جنبه‌های پررنگ زندگی حضرت علی (ع) خواند و افزود: فقر بلا و آفتی است که بر عقیده و ایمان، اخلاق و رفتار، فکر و اندیشه فرد و خانواده و اجتماع تاثیر می‌گذارد و مسیر حرکت جامعه را از اعتدال خارج می‌کند. انسان فقیر به دلیل فقر و محرومیت به خصوص اگر در کنار او ثروت‌های زیاد انباشته شده باشد - به عدالت الهی شک می‌کند و به تدریج پایه‌های اعتقادی و اخلاقی او سست می‌گردد. پیامبر اسلام(ص) نیز در مورد تاثیر فقر تذکر داده بودند بنابراین می‌بینیم که امیرالمومنین (ع) تمام تلاش خود را برای کمک به فقرا انجام می‌دادند و زمانی که والی شدند نیز سیاست‌های ویژه‌ای را برای مدیریت جامعه در پیش گرفتند که بسیاری از آنان در نوع خود برای نخستین بار به اجرا درآمدند.

صادقی در توصیف سیره اخلاقی حضرت علی (ع) بیان کرد: امیرالمومنین (ع) همانند پدری مهربان برای مومنان و برای کافران دشمنی سرسخت بودند. به نیازمندان رسیدگی می‌کردند، چشمانشان از خوف خدا اشک‌ریز بود، با آن همه عظمت، فروتن بودند، همه نزد ایشان در برابر حق و عدل، یکسان محسوب می‌شدند. شب‌ها از عبادت بیدار و روز‌ها در جهاد پیگیر می‌گذشت، زندگی‌شان حتی در دوران زمامداری زاهدانه و در نهایت سادگی بود، با همه شجاعت و دلاوری، قلبی رؤوف داشتند. وقت نماز، رنگ از چهره‌شان می‌پرید، خود را عادت داده بود که از لذایذ دنیا کمتر سود جوید. این‌ها نشانه‌های یک انسان خود ساخته است.

وی تاکید کرد: پیامبر خدا (ص) درباره حضرت علی (ع) فرمودند: «تو نمی‌میری تا آنکه زیردست قرار‌گیری و از خشم، انباشته گردی و پس از من، شکیبایی پیشه کنی» همچنین ایشان فرمودند:  «علی... خوش‌خلق‌ترین مردم است» و این مهم نکات بسیاری را از بعد اخلاقی در باره این امام بزرگوار نشان می‌دهد.

صادقی به سبک زندگی امام علی (ع) اشاره و بیان کرد: همراه به دنبال حل مشکلات مردم عادی بودند در کتاب «فضایل صحابه» آمده است. یکی از یاران حضرت علی (ع) ایشان دید که در بازار  درحالی‌که بند کفش‌هایی در دست گرفته بودند،  قدم می‌زدند و به افرادی که بند کفششان پاره شده بود، بند می‌دادند، راه گم کرده را راهنمایی کرده و باربر را در حمل بار، یاری می‌کردند. دریکی از آیات قرآن کریم نیز بیان شده است «آن سرای آخرت را برای کسانی قرار می‌دهیم که در زمین، خواستار برتری و فساد نیستند، و فرجام [خوش]، از آنِ پرهیزگاران است». این مهم نکاتی اخلاقی و اجتماعی را در بر دارد همراهی و یارای رساندن به مردم از جمله مهم‌ترین است عدم برتری‌جویی را توجه کنید.

این کارشناس علوم قرآنی اصول سیاست در سیره حضرت علی (ع) را موردبررسی قرارداد و تصریح کرد: سیاست از نگاه امیرالمومنین (ع) بر هشت رکن اساسی استوار بود که شامل؛ صدق محوری، قانون محوری، انتقادپذیری، شایسته محوری، مردم‌سالاری، انسان‌محوری تعهد به اصول اخلاقی در اوج قدرت بوده است.

انتهای پیام/