زبان فارسی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران است

به گزارش خبرگزاری مهر، دهمین گردهمایی مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی در جهان یکشنبه ۱۵ بهمن در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد و در این گردهمایی تفاهم‌نامه‌ای میان بنیاد سعدی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دانشگاه علامه طباطبایی به امضا رسید.

حجت الاسلام محمد ایمانی‌پور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: هر سال بنیاد سعدی با برگزاری فعالان حوزه زبان فارسی اتفاق مبارکی را رقم می‌زند که امروز شاهد دهمین دوره آن هستیم. ظرفیت‌شناسی، ظرفیت‌سازی و هم‌افزایی مؤسسات مرتبط با زبان فارسی به ارتقای آموزش این زبان کمک می‌کند.

وی زبان فارسی را قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران دانست و افزود: با گسترش زبان فارسی از هر نظر به جریان توسعه ایران فرهنگی کمک می‌کنیم. زبان فارسی به ارتباطات بیشتر با کشورهای همسایه کمک می‌کند. زبان فارسی، زبان انقلاب اسلامی است و گسترش آن به ترویج گفتمان انقلاب منجر خواهد شد.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با بیان اینکه ترویج زبان فارسی از جهات مختلفی حائز اهمیت است، ادامه داد: از منظر اسلامی می‌توان گفت که زبان فارسی مملو از عرفان و حکمت اسلامی است که ترویج زبان فارسی در واقع ترویج مکتب اهل بیت است.

وی افزود: خرسندم نمایندگان ما در خارج از کشور برای گسترش زبان فارسی، نمایندگان بنیاد سعدی هستند و انتظار داریم که با وجود ظرفیت بنیاد سعدی، زبان فارسی روز به روز گسترش یابد. ما نیز به نوبه خود در خدمت تمام مؤسسات آموزش زبان فارسی از جمله بنیاد سعدی هستیم.

هند باید در چرخه مناسبات زبان فارسی قرار گیرد

قهرمان سلیمانی، رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی بنیاد سعدی با اشاره به شخصیت احمد صفارمقدم گفت: او در علم شیوه درستی را پیش گرفت و تا پایان عمر در مسیر علمی مجاهدت کرد. صفارمقد دارای غیرت، فضیلت و علم بود.

وی ادامه داد: صفار مقدم برای تهیه کتاب‌هایش مسیر طولانی طی کرد، زیرا ۲۰ سال قبل امکانات کمتر بود و مراکز فنی هم کم بود ضمن اینکه مشکلات مدیریتی زیاد بود. ۲۰ سال قبل بنیاد سعدی وجود نداشت و تمام عده و عده ما در مرکز آموزش زبان فارسی ۴ نفر بود و صفار مقدم با تلاش کار را به نتیجه می‌رساند.

رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی بنیاد سعدی در دهلی از دست دادن دکتر صفار مقدم را برای مقوله زبان فارسی زیان بار دانست و افزود: جای وی را کسی نمی‌تواند پر کند و مهم‌ترین فضلیتش انسانیت بود. وی یکپارچه مهربانی و محبت بود. صفار مقدم در مسیر تألیف و چاپ کتاب خسته نشد، کار را دنبال کرد و خم به ابرو نیاورد و رفتنش خسران بزرگی برای علاقه‌مندان به زبان فارسی است.

وی ضمن تبریک به مسئولان بنیاد سعدی برای برگزاری گردهمایی مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی در جهان گفت: هر مسأله‌ای که در خصوص زبان فارسی طرح شود با هر گرایش و سلیقه‌ای در هند موضوعیت دارد و زبان فارسی برای ما ایرانیان مساله هویت ملی است.

سلیمانی با اشاره به اینکه هند بخشی از عقبه فرهنگی تاریخ ماست، گفت: اگر کاری برای زبان فارسی در هند انجام می‌دهیم برای یک کشور خارجی نیست زیرا این کار یک کار ملی است. اگر قرار است اقلیم فرهنگی ایران باقی بماند صورت دارد که به هند به عنوان بخشی از این اقلیم توجه کند. آموزش زبان فارسی در هند به هویت ملی ما ربط دارد.

رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی بنیاد سعدی در دهلی نو گفت: از مساعدت همه دوستان در هند بهره مند بودم. دانشگاه‌ها کمک کردند اما این فعالیت‌ها را کافی نمی‌دانم. تقاضا دارم به هند به چشم کشور خارجی نگاه نشود و هر کار برای هند، خشتی گذاشتن برای فرهنگ ایرانی است.

وی افزود: باید در زمینه دانش افزایی، پذیرش دانشجو و در دسترس قرار دادن منابع به هند نگاه کنیم و کمک کنیم هند در چرخه مناسبات زبان فارسی قرار گیرد. به کلمبیا استاد زبان فارسی اعزام کردیم اما سال‌هاست هند از استاد اعزامی محروم است. زبان فارسی در هند وضع مطلوبی ندارد.

سلیمانی با بیان اینکه هند را با همین وضعیت بپذیریم، گفت: آنچه در هند است، عصر آدمیان خاص است و باید بپذیریم. توقع ما از هند زیاد است و متأسفانه به هند بی‌توجهی کردیم.

از هوش مصنوعی می‌توان در آموزش زبان فارسی استفاده کرد

همچنین در حاشیه این گردهمایی، نشست تخصصی فناوری‌های نوین در آموزش زبان فارسی برگزار شد و حمیدرضا میرزاییان، دانشیار گروه زبان انگلیسی دانشگاه الزهرا در این نشست تخصصی گفت: هنگامی که کامپیوتر کُند می‌شود دو رویکرد وجود دارد یک رویکرد نرم‌افزاری است که باید هر ۶ ماه یک‌بار ویندوز عوض شود و از لحاظ سخت‌افزاری نیز می‌توانیم هارد اس اس دی بخریم.

وی افزود: یکی از دغدغه‌های افراد در فناوری، اطلاعات روی فلش است چرا که فلش ممکن است بسوزد و یا از بین برود و ما نگران اطلاعات شخصی هستیم که برای این موضوع ذخیره سازی ابری پیشنهاد می‌شود و یا اینکه از گوگل درایو استفاده کنیم که دیگر نیازی به استفاده از آفیس نیست. یکی از ویژگی‌های خوب در داخل گوگل، گوگل داک است که چند نفر به صورت مشترک می‌توانند به آن وصل شده و یک تکلیف مشخص را انجام دهند. در گوگل داک قابلیت ویس وجود دارد که از زبان فارسی پشتیبانی می‌کند و یک قابلیت رایگان است.

میرزاییان گفت: یکی از ویژگی‌های دیگر گوگل، گوگل فرم است که به وسیله آن می‌توانیم آزمون برگزار کنیم. ما برای تولید محتوا مشکلاتی داریم از جمله اینکه متن مناسب را پیدا کنیم که امروز از هوش مصنوعی می‌توانیم برای تهیه متن آماده استفاده کنیم.

وی افزود: ما سایت‌هایی را داریم که متن رو به صوت تبدیل می‌کنند و همچنین تکنولوژی معکوس آن را نیز داریم.

میرزاییان گفت: از هوش مصنوعی می‌توان در آموزش زبان استفاده کرد. ما باید به سمت استفاده از وب‌سایت‌ها برویم چرا که مشکلات فنی کمتری دارند و بهتر است به جای استفاده از اپ‌ها از وب سایت‌ها استفاده کنیم.

ضرورت چاپ پژوهش‌های حوزه آموزش زبان فارسی در مجلات معتبر جهان

در ادامه این نشست تخصصی فاطمه نامی، استادیار گروه زبان‌های خارجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: بسیاری از فناوری‌ها امکان استفاده از زبان فارسی را ندارند چون با ویژگی‌های ساختاری زبان فارسی منطبق نیستند.

نامی ادامه داد: زبان فارسی ساختار مشخصی دارد. به عنوان مثال فناوری برای نیم فاصله در زبان فارسی، بستری ندارد و وقتی بخواهیم آزمونی برای نگارش بسازیم آنجا نیم فاصله اهمیت پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه حوزه پژوهش در زبان فارسی عقب است، عنوان کرد: با وجود پیشرفت‌های حوزه فناوری تولید محتوای دیجیتال برای آموزش زبان فارسی محدود است که این امر چند علت دارد. علت اول عدم توجه به ساختار ویژه زبان فارسی است و مساله دوم این است که بسترهای تولید محتوا، محدود است و باید تولید فناوری کنیم و زبان فارسی را با چاپ پژوهش‌ها به زبان انگلیسی معرفی کنیم.

استادیار گروه زبان‌های خارجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: کارشناس آزفا که متخصص استفاده از فناوری در حوزه تولید محتوا باشد کم داریم، زیر ساخت‌هایی وجود دارد اما به حلقه اصلی که محتوای مرتبط است، توجه نشده و در حوزه تولید محتوا کار زیاد داریم که باید به آن توجه شود.

نامی با اشاره به ضرورت چاپ انگلیسی پژوهش‌های انجام شده در حوزه آموزش زبان فارسی گفت: آزمایش ما کتاب در زمینه فناوری ندارد و اینها خطاهایی است که باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد. تبدیل کردن خروجی فعالیت‌ها به نوشته‌های قابل چاپ در مجلات معتبر جهانی ضروری است و این امر باعث آگاهی در زمینه زبان فارسی می‌شود.

آسیب‌شناسی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان ضروری است

مهیار علوی‌مقدم، مدیر مرکز آزفای دانشگاه حکیم سبزواری گفت: مرکز آزفای دانشگاه حکیم سبزواری مرکزی جوان است که در سال ۱۳۹۹ تأسیس شد. در نشست مشترک دانشگاه‌های ایران و هند در سال ۱۴۰۰ حضور داشتیم. همچنین آزمون مقدماتی را برای دانشجویان پاکستانی برگزار کردیم.

وی با اشاره به اینکه مرکز آزفای دانشگاه حکیم سبزواری در تیر ماه ۱۴۹۱ از اساتید کشورهای هندوستان میزبانی کرد، افزود: هفت درس گفتار و دو کارگاه برای این اساتید داشتیم. اکنون ۵۰ مرکز آموزشی در هند داریم که مستقیم آموزش زبان فارسی را انجام می‌دهند. در مهر ماه امسال ما ۱۸۶ دانشجوی عراقی در مقطع ارشد و دکترا را جذب کردیم و برای بهمن ماه امسال ،۱۵۵ دانشجوی عراقی را جذب کردیم.

مدیر مرکز آزفای دانشگاه حکیم سبزواری با اشاره به ضرورت استفاده از روش‌های نوین گفت: در عرصه آموزش تمام حوزه‌های آموزشی به ویژه آموزش زبان فارسی در کنار روش‌های سنتی باید از روش‌های نوین هم استفاده کرد. همکاری، فراگیر محوری، بی مرز بودن و یادگیری اکتشافی برخی از ویژگی‌های روش‌های نوین است.

وی افزود: ما نیاز داریم از روش‌های نوین هم استفاده کنیم. کرونا به ما آموزش داد که چقدر می‌توانیم از شیوه‌های آموزشی جدید استفاده کنیم و البته به ما ثابت کرد که این شیوه‌ها نمی‌تواند جایگزین مدرس شود.

علوی‌مقدم گفت: آسیب‌شناسی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان مسأله‌ای مهم و ضروری است و این مساله می‌تواند عنوان دوره بعدی همایش گردهمایی مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی در جهان باشد که از سوی بنیاد سعدی برگزار می‌شود. در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان نقاط ضعف از نقاط قوت بیشتر است که باید بررسی و رفع شود.

تقاضا برای یادگیری زبان فارسی نسبت به گذشته بیشتر شده است

عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی ضمن تبریک دهه فجر گفت: خود را مدیون نهضت انقلاب اسلامی می‌دانیم.

وی ادامه داد: امروز تقاضا برای یادگیری زبان فارسی نسبت به گذشته بیشتر شده است و یکی از دلایل این مساله، انقلاب اسلامی است زیرا این انقلاب ادبیاتی خلق کرد که گنجینه معرفتی بزرگ است و دنیا طالب آن است ضمن اینکه در ادبیات فارسی معارف بسیاری از شاعران و بزرگان و علما داریم که ارمغان بزرگی برای بشریت هستند.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی گفت: خوشبختانه فرصتی فراهم شد که دانشگاه علامه طباطبایی خدمتی به زبان فارسی کند و تلاش می‌کنیم که این خدمت را گسترش دهیم.

وی با بیان اینکه امروز مساله جهان علوم انسانی، روابط اجتماعی و علوم اجتماعی است نه تکنولوژی، ادامه داد: در کشورمان نیاز داریم که به این علوم توجه کنیم تا این علوم فضای زیست سالم را برای همگان فراهم کند.

هشت کتاب در حوزه آموزش زبان فارسی در یک سال اخیر چاپ کردیم

امیر زندمقدم، معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی گفت: ایجاد هم‌افزایی بین نهادها از اهداف مهم این همایش است. بنیاد سعدی رقیب مؤسسات نیست بلکه تولید محتوا می‌کند و در بحث استانداردسازی و تربیت مدرس فعالیت می‌کند.

زند مقدم با اشاره به اینکه در معاونت آموزش و پژوهش بنیاد سعدی سه مدیریت آموزش، پژوهش و آموزش‌های مجازی داریم، گفت: بدون پژوهش تولید محتوا نخواهیم کرد. در بخش پژوهش پنج حوزه داریم که شامل نشر، نشست‌ها و رویدادها، شیوه نامه‌ها، پیکره و سامانه است.

وی با بیان اینکه در یک سال گذشته هشت کتاب در حوزه آموزش زبان فارسی تولید کردیم، گفت: در یک سال اخیر جلسات مختلفی با صاحب‌نظران داشتیم. سه نشست علمی و سه نشست برگزار کردیم، نیازسنجی پژوهشی در صنعت آموزش زبان فارسی را مدنظر قرار دادیم و پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها را نیز بررسی کردیم و حمایت از پایان نامه‌های ارشد و دکترا داشتیم.

معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی افزود: می‌توانیم میزبان اساتیدی باشیم که در جامعه و صنعت فرصت مطالعاتی داخلی دارند و مجوز این کار را گرفته‌ایم. در حوزه پیکره ۳۰۰ دقیقه فایل‌های گفتاری زبان‌آموزان به پیکره اصلی ما افزوده شده است.

زند مقدم از راه‌اندازی کتابخانه دیجیتال همزمان با هفته پژوهش خبر داد و گفت: این کتابخانه که پشتوانه ما در حوزه پژوهش است، ۱۵۰۰ کتاب مرتبط با زبان شناسی دارد، همچنین با دانشگاه‌ها و مراکز مختلف همکاری داریم.

وی افزود: بخش آموزش ما تربیت مدرس، برنامه‌ریزی، فارسی‌آموزی، سامانه و سنجش و ارزیابی را در برمی‌گیرد و ما پنج کلاس برای کودکان در ترم زمستان داریم. در تابستان ۴۰ کودک زبان‌آموز داشتیم و تجارب خوبی کسب کردیم و نیز در بخش ارزیابی، الگوی توانش محور را مجدداً ارزیابی کردیم.

معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی در پایان گفت: سامانه آزمون‌های بنیاد سعدی را به‌تازگی راه‌اندازی کرده‌ایم و ۳۲۶ نفر در حوزه آموزش مجازی در یک سال اخیر شرکت کردند.