نواز شریف، نخست‌وزیر سابق پاکستان که سه بار در این سمت بوده است، سال گذشته از تبعید بازگشت، اما اکنون پیشتاز اصلی پیروزی در انتخابات ۸ فوریه است.

با وجود تسلط او بر سیاست پاکستان در سه دهه گذشته، عده کمی می‌توانستند بازگشت او به اوج را پیش‌بینی کنند.

آخرین دوره نخست‌وزیری او با محکوم شدن به فساد مالی به پایان رسید و در دوره قبل از آن نیز در یک کودتای نظامی سرنگون شد.

اما به نظر می‌رسد که او در آستانه بازگشت موفقیت‌آمیز دیگری است، و این چرخش چشمگیری است برای کسی که مدت‌ها به عنوان مخالف ارتش قدرتمند پاکستان تلقی می‌شد.

مایکل کوگلمن، تحلیل‌گر و مدیر آسیای جنوبی در اندیشکده مرکز ویلسون، می‌گوید: «او کاندیدای برتر برای نخست‌وزیری بعدی است، نه به این دلیل که بسیار محبوب است - که مطمئناً این‌طور است - بلکه بیشتر به این دلیل که کارت‌های خود را درست بازی کرده است.»

عمران خان، رقیب سرسخت آقای شریف و نخست‌وزیر سابق - که قبلاً توسط ارتش حمایت می‌شد - اکنون در زندان محبوس شده است و فعالیت حزب محبوب او در سراسر کشور محدود شده است.

داستان چیست؟

شاید بتوان گفت که آقای شریف سلطان بازگشت‌هاست. او مطمئناً قبلاً هم این کار را انجام داده است.

او که در دوره دوم نخست‌وزیری خود با کودتای نظامی سال ۱۹۹۹ برکنار شد، در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۳ دوباره به قدرت رسید و بازگشت پیروزمندانه‌ای را رقم زد و با سومین دوره نخست‌وزیری رکورددار شد.

این لحظه‌ای تاریخی برای کشور بود، زیرا اولین انتقال از یک دولت منتخب دموکراتیک به دولت دیگر از زمان استقلال در سال ۱۹۴۷ بود.

اما آخرین دوره نخست‌وزیری شریف با تحولاتی همراه بود - که با محاصره شش ماهه اسلام آباد توسط مخالفان آغاز شد و با رسیدگی دادگاه به اتهامات فساد او خاتمه یافت که در نهایت منجر به سلب صلاحیت از او در دیوان عالی در ژوئیه ۲۰۱۷ شد. او اندکی پس از آن استعفا داد.

در ژوییه ۲۰۱۸ او به جرم فساد در دادگاهی در پاکستان مجرم شناخته شد و محکوم به ۱۰ سال حبس شد. اما دو ماه بعد که دادگاه حکم را در انتظار رأیی نهایی معلق کرد آزاد شد.

اما، تا دسامبر ۲۰۱۸، او بار دیگر به دلیل فساد مالی، در ارتباط با مالکیت خانواده‌اش بر کارخانه‌های فولاد در عربستان سعودی، این بار به مدت هفت سال به زندان افتاد.

او سپس با این استدلال که نیاز به درمان پزشکی در بریتانیا دارد برای تبدیل قرار بازداشت به وثیقه مبارزه کرد. با این درخواست در سال ۲۰۱۹ موافقت شد و او اجازه پیدا کرد تا به سرعت لندن بگریزد، و در آن‌جا تا بازگشتش در اکتبر گذشته در یک آپارتمان مجلل به مدت چهار سال در تبعید زندگی کرد.

او حتی در غیبت هم یکی از سیاستمداران برجسته کشور در ۳۵ سال گذشته بوده است.

نواز شریف در خانواده‌ای از کارخانه‌داران ممتاز لاهور در سال ۱۹۴۹ به دنیا آمد و به نمایندگی حوزه انتخابیه‌ای شهرنشین وارد عرصه سیاست شد.

او برای اولین بار در روزهای اولیه حکومت نظامی ژنرال ضیا به شهرت سراسری رسید و از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۰ وزیر دارایی استان پنجاب و سپس سر وزیر بود.

ژنرال ضیاء الحق که از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۸ بر پاکستان حکومت می‌کرد، احتمالاً در خارج از پاکستان به دلیل دستورش برای انجام اولین آزمایش‌های هسته‌ای این کشور در سال ۱۹۹۸ شناخته شده است.

ناظران از نواز شریف در آن دوران به‌عنوان یک شخصیت سیاسی تأثیرگذار یاد نمی‌کنند، اما می‌گویند او به هر حال ثابت کرده است که مدیری باکفایت است. او در سال ۱۹۹۰ نخست‌وزیر شد، اما در سال ۱۹۹۳ برکنار شد و راه را برای بی‌نظیر بوتو، رهبر وقت مخالفان، برای تشکیل دولت باز کرد.

او که مالک گروه اتفاق، یک شرکت پیشرو در کارخانه‌های زنجیره‌ای فولاد است، از ثروتمندترین کارخانه‌داران کشور است.

کودتای نظامی

بعد از اینکه دوباره در سال ۱۹۹۷ با اکثریت مطمئنی به نخست‌وزیری رسید، به نظر می‌رسید که آقای شریف بر عرصه سیاسی مسلط است و بر تمام نهادهای اصلی کشور - به جز ارتش - اعمال قدرت می‌کرد.

سپس، به خاطر مستأصل شدن از مخالفان در مجلس، سعی کرد اصلاحیه بر قانون اساسی را تصویب کند که به او امکان می‌داد قوانین شریعت را اجرا کند. او همچنین با دیگر مراکز قدرت مقابله کرد - دار و دسته‌ای از طرفدارانش دیوان عالی را غارت کردند و او سعی کرد ارتش قدرتمند پاکستان را مهار کند.

اما سرنگونی آقای شریف در سال ۱۹۹۹ به دست پرویز مشرف، فرمانده وقت ارتش، نشان داد که تلاش برای محدود کردن نفوذ ارتش در پاکستان برای هر سیاستمداری چقدر خطرناک است.

آقای شریف به اتهام هواپیماربایی و تروریسم دستگیر، زندانی و در نهایت به حبس ابد محکوم شد. او همچنین به اتهام فساد مالی محکوم شد و مادام العمر از فعالیت‌های سیاسی منع شد.

اما توافقی که ادعا می‌شود با میانجی‌گری سعودی‌ها انجام شد، او و سایر اعضای خانواده را از زندانی شدن نجات داد. آقای شریف و ۴۰ نفر از اعضای خانواده‌اش برای مدت ۱۰ سال به عربستان سعودی تبعید شدند.

اوون بنت جونز، خبرنگار بی‌بی‌سی اسلام‌آباد در آن زمان، به یاد می‌آورد که وقتی آقای شریف از قدرت برکنار شد، بسیاری از پاکستانی‌ها گفتند که احساس آرامش می‌کنند و او را فاسد، نالایق و تشنه قدرت توصیف می‌کردند.

اتهامات فساد

اولین دوره آقای شریف در برهوت سیاسی، تا بازگشت پیروزمندانه او به پاکستان در سال ۲۰۰۷ و سپس توافق با ارتش ادامه داشت.

در بازگشت به پاکستان، او صبورانه روزگار خود را در اپوزیسیون سپری کرد. حزب او، مسلم لیگ پاکستان، حدود یک چهارم کرسی‌های پارلمان را در انتخابات سال ۲۰۰۸ به دست آورد.

هر چند او در آستانه پیروزی در انتخابات سال ۲۰۱۳ بود، مقیاس پیروزی او بسیاری را شگفت‌زده کرد. در استان پنجاب که از حیث سیاسی بسیار حیاتی است، او شاهد چالش پرشوری از سوی حزب عمران خان بازیکن سابق کریکت بود که پس از او نخست‌وزیر شد.

اما شریف پس از به دست گرفتن قدرت در سال ۲۰۱۳، با محاصره شش ماهه اسلام‌آباد توسط حزب تحریک انصاف عمران خان مواجه شد که او را به تقلب در انتخابات متهم می‌کردند.

اتهامات علنی وجود داشت مبنی بر اینکه این محاصره با تحریک برخی از مقامات سازمان بدنام اطلاعات نظامی پاکستان آغاز شده است.

تحلیلگران بر این باورند که حاکمیت نظامی می‌خواست شریف را تحت فشار قرار دهد تا از گسترش روابط تجاری با هند جلوگیری کند - روندی که در دولت قبلی آغاز شده بود.

شریف در سومین دوره ریاست‌جمهوری خود وعده داده بود که پاکستان را به یک «ببر آسیایی» با زیرساخت‌های جدید و دولتی با «تحمل صفر در برابر فساد» تبدیل کند.

اما مشکلات چند برابر شد و تنها نقطه برجسته اقتصادی - دالان اقتصادی ۵۶ میلیارد دلاری چین-پاکستان با بودجه چین - در باتلاق اقتصاد شکننده این کشور فرو رفته است و تنها برخی از پروژه‌ها تاکنون تحویل داده شده‌اند.

در سال ۲۰۱۶ افشای اسناد پاناما تهدید جدیدی را برای نخست‌وزیر ایجاد کرد که منجر به بررسی اتهامات فساد توسط دیوان عالی شد.

اتهامات درباره مالکیت خانواده‌اش بر آپارتمان‌های مناطق گرانقیمت مرکز لندن و پرسش‌هایی درباره سر منشاء پول‌هایی بود که به کسب این املاک منجر شده بود.

شریف هرگونه تخلف را رد کرد و اتهامات را دارای انگیزه سیاسی خواند.

با این حال، در ۶ ژوئیه ۲۰۱۸، دادگاهی در پاکستان او را به اتهام فساد متهم و - غیابی - به ۱۰ سال زندان محکوم کرد. هنگامی که حکم صادر شد، او در لندن بود و همسرش تحت درمان بود.

دختر و داماد شریف نیز محکوم شدند.

از راه رسیدن فرصت‌ها

درحالی که رقیبش عمران خان بر کشور حکومت می‌کرد، رهبر پیشین ترجیح داد در لندن بماند.

اما دوران قدرت آقای خان نیز آشفته بود و رابطه او با ارتش بدتر شد.

در سال ۲۰۲۲ آقای خان با رأی عدم اعتماد پارلمان برکنار شد و راه را برای حزب آقای شریف که توسط برادر کوچکترش شهباز هدایت می‌شد، هموار کرد.

آقای شریف از زمان سقوط آقای خان برای بازگشت به قدرت تلاش کرده است و تعاملات سیاسی‌اش را افزایش داده است.

او در سال ۲۰۲۳ - در بازگشتی تاریخی - به وطن رفت و در ماه‌های پس از آن موفق شد تمام پرونده‌های حقوقی را که هنوز علیه او مطرح بود، از بین ببرد.

در صورتی که حزبش بیشترین آرا را به دست آورد راه او برای بازپس‌گیری قدرت باز و بدون مانع است.

اینگونه نیست که با روی باز کسی به استقبالشان رفته باشد - انزجار زیادی از آقای شریف و حزب او وجود دارد که مقصر بدبختی‌های اقتصادی پاکستان تلقی می‌شوند. اعتبار آقای شریف به شدت به خاطر اتهامات فساد مخدوش شده است.

دکتر فرزانه شیخ، یکی از کارشناسان برنامه آسیا-اقیانوسیه اندیشکده چتم هاوس، می‌گوید: «آنها برنده خواهند شد، اما هیچ حزبی به اکثریت مطلق دست پیدا نمی‌کند، به جز یک بار حزب شریف».

او می‌گوید: «همه چیز بر این دلالت دارد که او به عنوان نخست‌وزیر یا رئیس بزرگ‌ترین حزب وارد پارلمان می‌شود.»

آیا او به چهارمین دوره نخست‌وزیری خواهد رسید؟

اکنون دوران پرتلاطم و بی‌ثباتی در سیاست پاکستان است و آقای شریف خود را به عنوان یک رهبر باتجربه با سابقه سه دوره نخست‌وزیری معرفی می‌کند.

او وعده ثبات دادن به اقتصاد کشور و «درست کردن کشتی» در پاکستان را می‌دهد.

آقای کوگلمن می‌گوید: «حامیان شریف امیدوارند که روایت او از ثبات،‌ تجربه و قابل اتکا بودند برای‌اش رأی بیاورند - و همچنین خاطر ارتش را از او آسوده کند یا حداقل از حزب او آسوده کند.»

اما تحلیلگران همچنان محتاط هستند. او با مشکلات متعددی روبروست که باید به آن‌ها رسیدگی کند - از جمله یک اقتصاد بحران‌زده، که عمدتاً حزب او مسبب آن دیده می‌شود، و احساسات موجود در همه‌جا که رأی‌گیری منصفانه نخواهد بود، زیرا رقیب اصلی او محبوس است.

دکتر شیخ می‌گوید: «او دارد تقلا می‌کند چون حزبش به رهبری برادرش شریک ارشد دولت ائتلافی بود که باید سلسله‌ای از سیاست‌های اقتصادی را پیاده می‌کرد که هزینه‌های بسیاری زیادی به بار آورده‌اند.»

«شریف و حزبش مقصر بدبختی اقتصادی کشور به شمار می‌روند اگر نگوییم بحرانی که کشور را در برگرفته تقصیر آنهاست.»

و پس از آن ارتش وجود دارد که نقش بزرگی در نحوه اداره پاکستان دارد.

نخست‌وزیر سابق در زمانی خارج از کشور بوده به مناسبت‌هایی به شدت منتقد نیروهای ارتش بوده است.

او به ویژه یک رئیس سابق سازمان اطلاعاتی نظامی مخوف آی‌اس‌آی و رئیس سابق ستاد ارتش را به ایجاد بی‌ثباتی سیاسی در کشور متهم کرد، اتهاماتی که آنها آن را رد کردند.

او همچنین از قوه قضاییه کشور به شدت انتقاد کرد و قضات را به تبانی متهم کرد و گفت که قربانی «پرونده‌های ساختگی» شده است. او گفت که قوه قضاییه منجر به یک دموکراسی فلج شده است که به هیچ یک از نخست‌وزیران پاکستان اجازه نداده تا دوره تصدی قدرت قانونی خود را در این مقام تا پایان ادامه دهند.

ارتش هرگز کلامی به لب نیاورده است که آیا آقای شریف را ترجیح می‌دهد یا اقای خان یا رهبر سیاسی دیگری را - و رسماً‌ اعلام کرده است که در سیاست داخل نمی‌شود.

اما به باور تحلیلگران به نظر می‌رسد که او اکنون با ارتش معامله‌ای انجام داده است تا بازگشت خود را تسهیل کند.

آقای کوگلمن می‌گوید: «این واقعیت که او پس از بازگشت به کشور از معافیت‌های قانونی زیادی برخوردار شده است، ثابت می‌کند که او به لطف ارتش قدرتمندی که نفوذ زیادی بر قوه قضاییه دارد، بازگشته است».

او «شگفتی غریب» موفقیت آقای شریف را یادآور می‌شود؛ او در حال حاضر در اوج است ولی پیش از این مدام با نیروهای نظامی درگیر بود.

«[اما] در پاکستان، زمانی که شما یک رهبر سیاسی باشید و ارتش را پشت خود داشته باشید، شانس شما برای موفقیت در انتخابات بیشتر است.»

نواز شریف، نخست‌وزیر سابق پاکستان که سه بار در این سمت بوده است، سال گذشته از تبعید بازگشت، اما اکنون پیشتاز اصلی پیروزی در انتخابات ۸ فوریه است.

با وجود تسلط او بر سیاست پاکستان در سه دهه گذشته، عده کمی می‌توانستند بازگشت او به اوج را پیش‌بینی کنند.

آخرین دوره نخست‌وزیری او با محکوم شدن به فساد مالی به پایان رسید و در دوره قبل از آن نیز در یک کودتای نظامی سرنگون شد.

اما به نظر می‌رسد که او در آستانه بازگشت موفقیت‌آمیز دیگری است، و این چرخش چشمگیری است برای کسی که مدت‌ها به عنوان مخالف ارتش قدرتمند پاکستان تلقی می‌شد.

مایکل کوگلمن، تحلیل‌گر و مدیر آسیای جنوبی در اندیشکده مرکز ویلسون، می‌گوید: «او کاندیدای برتر برای نخست‌وزیری بعدی است، نه به این دلیل که بسیار محبوب است - که مطمئناً این‌طور است - بلکه بیشتر به این دلیل که کارت‌های خود را درست بازی کرده است.»

عمران خان، رقیب سرسخت آقای شریف و نخست‌وزیر سابق - که قبلاً توسط ارتش حمایت می‌شد - اکنون در زندان محبوس شده است و فعالیت حزب محبوب او در سراسر کشور محدود شده است.

داستان چیست؟

شاید بتوان گفت که آقای شریف سلطان بازگشت‌هاست. او مطمئناً قبلاً هم این کار را انجام داده است.

او که در دوره دوم نخست‌وزیری خود با کودتای نظامی سال ۱۹۹۹ برکنار شد، در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۳ دوباره به قدرت رسید و بازگشت پیروزمندانه‌ای را رقم زد و با سومین دوره نخست‌وزیری رکورددار شد.

این لحظه‌ای تاریخی برای کشور بود، زیرا اولین انتقال از یک دولت منتخب دموکراتیک به دولت دیگر از زمان استقلال در سال ۱۹۴۷ بود.

اما آخرین دوره نخست‌وزیری شریف با تحولاتی همراه بود - که با محاصره شش ماهه اسلام آباد توسط مخالفان آغاز شد و با رسیدگی دادگاه به اتهامات فساد او خاتمه یافت که در نهایت منجر به سلب صلاحیت از او در دیوان عالی در ژوئیه ۲۰۱۷ شد. او اندکی پس از آن استعفا داد.

در ژوییه ۲۰۱۸ او به جرم فساد در دادگاهی در پاکستان مجرم شناخته شد و محکوم به ۱۰ سال حبس شد. اما دو ماه بعد که دادگاه حکم را در انتظار رأیی نهایی معلق کرد آزاد شد.

اما، تا دسامبر ۲۰۱۸، او بار دیگر به دلیل فساد مالی، در ارتباط با مالکیت خانواده‌اش بر کارخانه‌های فولاد در عربستان سعودی، این بار به مدت هفت سال به زندان افتاد.

او سپس با این استدلال که نیاز به درمان پزشکی در بریتانیا دارد برای تبدیل قرار بازداشت به وثیقه مبارزه کرد. با این درخواست در سال ۲۰۱۹ موافقت شد و او اجازه پیدا کرد تا به سرعت لندن بگریزد، و در آن‌جا تا بازگشتش در اکتبر گذشته در یک آپارتمان مجلل به مدت چهار سال در تبعید زندگی کرد.

او حتی در غیبت هم یکی از سیاستمداران برجسته کشور در ۳۵ سال گذشته بوده است.

نواز شریف در خانواده‌ای از کارخانه‌داران ممتاز لاهور در سال ۱۹۴۹ به دنیا آمد و به نمایندگی حوزه انتخابیه‌ای شهرنشین وارد عرصه سیاست شد.

او برای اولین بار در روزهای اولیه حکومت نظامی ژنرال ضیا به شهرت سراسری رسید و از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۰ وزیر دارایی استان پنجاب و سپس سر وزیر بود.

ژنرال ضیاء الحق که از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۸ بر پاکستان حکومت می‌کرد، احتمالاً در خارج از پاکستان به دلیل دستورش برای انجام اولین آزمایش‌های هسته‌ای این کشور در سال ۱۹۹۸ شناخته شده است.

ناظران از نواز شریف در آن دوران به‌عنوان یک شخصیت سیاسی تأثیرگذار یاد نمی‌کنند، اما می‌گویند او به هر حال ثابت کرده است که مدیری باکفایت است. او در سال ۱۹۹۰ نخست‌وزیر شد، اما در سال ۱۹۹۳ برکنار شد و راه را برای بی‌نظیر بوتو، رهبر وقت مخالفان، برای تشکیل دولت باز کرد.

او که مالک گروه اتفاق، یک شرکت پیشرو در کارخانه‌های زنجیره‌ای فولاد است، از ثروتمندترین کارخانه‌داران کشور است.

کودتای نظامی

بعد از اینکه دوباره در سال ۱۹۹۷ با اکثریت مطمئنی به نخست‌وزیری رسید، به نظر می‌رسید که آقای شریف بر عرصه سیاسی مسلط است و بر تمام نهادهای اصلی کشور - به جز ارتش - اعمال قدرت می‌کرد.

سپس، به خاطر مستأصل شدن از مخالفان در مجلس، سعی کرد اصلاحیه بر قانون اساسی را تصویب کند که به او امکان می‌داد قوانین شریعت را اجرا کند. او همچنین با دیگر مراکز قدرت مقابله کرد - دار و دسته‌ای از طرفدارانش دیوان عالی را غارت کردند و او سعی کرد ارتش قدرتمند پاکستان را مهار کند.

اما سرنگونی آقای شریف در سال ۱۹۹۹ به دست پرویز مشرف، فرمانده وقت ارتش، نشان داد که تلاش برای محدود کردن نفوذ ارتش در پاکستان برای هر سیاستمداری چقدر خطرناک است.

آقای شریف به اتهام هواپیماربایی و تروریسم دستگیر، زندانی و در نهایت به حبس ابد محکوم شد. او همچنین به اتهام فساد مالی محکوم شد و مادام العمر از فعالیت‌های سیاسی منع شد.

اما توافقی که ادعا می‌شود با میانجی‌گری سعودی‌ها انجام شد، او و سایر اعضای خانواده را از زندانی شدن نجات داد. آقای شریف و ۴۰ نفر از اعضای خانواده‌اش برای مدت ۱۰ سال به عربستان سعودی تبعید شدند.

اوون بنت جونز، خبرنگار بی‌بی‌سی اسلام‌آباد در آن زمان، به یاد می‌آورد که وقتی آقای شریف از قدرت برکنار شد، بسیاری از پاکستانی‌ها گفتند که احساس آرامش می‌کنند و او را فاسد، نالایق و تشنه قدرت توصیف می‌کردند.

اتهامات فساد

اولین دوره آقای شریف در برهوت سیاسی، تا بازگشت پیروزمندانه او به پاکستان در سال ۲۰۰۷ و سپس توافق با ارتش ادامه داشت.

در بازگشت به پاکستان، او صبورانه روزگار خود را در اپوزیسیون سپری کرد. حزب او، مسلم لیگ پاکستان، حدود یک چهارم کرسی‌های پارلمان را در انتخابات سال ۲۰۰۸ به دست آورد.

هر چند او در آستانه پیروزی در انتخابات سال ۲۰۱۳ بود، مقیاس پیروزی او بسیاری را شگفت‌زده کرد. در استان پنجاب که از حیث سیاسی بسیار حیاتی است، او شاهد چالش پرشوری از سوی حزب عمران خان بازیکن سابق کریکت بود که پس از او نخست‌وزیر شد.

اما شریف پس از به دست گرفتن قدرت در سال ۲۰۱۳، با محاصره شش ماهه اسلام‌آباد توسط حزب تحریک انصاف عمران خان مواجه شد که او را به تقلب در انتخابات متهم می‌کردند.

اتهامات علنی وجود داشت مبنی بر اینکه این محاصره با تحریک برخی از مقامات سازمان بدنام اطلاعات نظامی پاکستان آغاز شده است.

تحلیلگران بر این باورند که حاکمیت نظامی می‌خواست شریف را تحت فشار قرار دهد تا از گسترش روابط تجاری با هند جلوگیری کند - روندی که در دولت قبلی آغاز شده بود.

شریف در سومین دوره ریاست‌جمهوری خود وعده داده بود که پاکستان را به یک «ببر آسیایی» با زیرساخت‌های جدید و دولتی با «تحمل صفر در برابر فساد» تبدیل کند.

اما مشکلات چند برابر شد و تنها نقطه برجسته اقتصادی - دالان اقتصادی ۵۶ میلیارد دلاری چین-پاکستان با بودجه چین - در باتلاق اقتصاد شکننده این کشور فرو رفته است و تنها برخی از پروژه‌ها تاکنون تحویل داده شده‌اند.

در سال ۲۰۱۶ افشای اسناد پاناما تهدید جدیدی را برای نخست‌وزیر ایجاد کرد که منجر به بررسی اتهامات فساد توسط دیوان عالی شد.

اتهامات درباره مالکیت خانواده‌اش بر آپارتمان‌های مناطق گرانقیمت مرکز لندن و پرسش‌هایی درباره سر منشاء پول‌هایی بود که به کسب این املاک منجر شده بود.

شریف هرگونه تخلف را رد کرد و اتهامات را دارای انگیزه سیاسی خواند.

با این حال، در ۶ ژوئیه ۲۰۱۸، دادگاهی در پاکستان او را به اتهام فساد متهم و - غیابی - به ۱۰ سال زندان محکوم کرد. هنگامی که حکم صادر شد، او در لندن بود و همسرش تحت درمان بود.

دختر و داماد شریف نیز محکوم شدند.

از راه رسیدن فرصت‌ها

درحالی که رقیبش عمران خان بر کشور حکومت می‌کرد، رهبر پیشین ترجیح داد در لندن بماند.

اما دوران قدرت آقای خان نیز آشفته بود و رابطه او با ارتش بدتر شد.

در سال ۲۰۲۲ آقای خان با رأی عدم اعتماد پارلمان برکنار شد و راه را برای حزب آقای شریف که توسط برادر کوچکترش شهباز هدایت می‌شد، هموار کرد.

آقای شریف از زمان سقوط آقای خان برای بازگشت به قدرت تلاش کرده است و تعاملات سیاسی‌اش را افزایش داده است.

او در سال ۲۰۲۳ - در بازگشتی تاریخی - به وطن رفت و در ماه‌های پس از آن موفق شد تمام پرونده‌های حقوقی را که هنوز علیه او مطرح بود، از بین ببرد.

در صورتی که حزبش بیشترین آرا را به دست آورد راه او برای بازپس‌گیری قدرت باز و بدون مانع است.

اینگونه نیست که با روی باز کسی به استقبالشان رفته باشد - انزجار زیادی از آقای شریف و حزب او وجود دارد که مقصر بدبختی‌های اقتصادی پاکستان تلقی می‌شوند. اعتبار آقای شریف به شدت به خاطر اتهامات فساد مخدوش شده است.

دکتر فرزانه شیخ، یکی از کارشناسان برنامه آسیا-اقیانوسیه اندیشکده چتم هاوس، می‌گوید: «آنها برنده خواهند شد، اما هیچ حزبی به اکثریت مطلق دست پیدا نمی‌کند، به جز یک بار حزب شریف».

او می‌گوید: «همه چیز بر این دلالت دارد که او به عنوان نخست‌وزیر یا رئیس بزرگ‌ترین حزب وارد پارلمان می‌شود.»

آیا او به چهارمین دوره نخست‌وزیری خواهد رسید؟

اکنون دوران پرتلاطم و بی‌ثباتی در سیاست پاکستان است و آقای شریف خود را به عنوان یک رهبر باتجربه با سابقه سه دوره نخست‌وزیری معرفی می‌کند.

او وعده ثبات دادن به اقتصاد کشور و «درست کردن کشتی» در پاکستان را می‌دهد.

آقای کوگلمن می‌گوید: «حامیان شریف امیدوارند که روایت او از ثبات،‌ تجربه و قابل اتکا بودند برای‌اش رأی بیاورند - و همچنین خاطر ارتش را از او آسوده کند یا حداقل از حزب او آسوده کند.»

اما تحلیلگران همچنان محتاط هستند. او با مشکلات متعددی روبروست که باید به آن‌ها رسیدگی کند - از جمله یک اقتصاد بحران‌زده، که عمدتاً حزب او مسبب آن دیده می‌شود، و احساسات موجود در همه‌جا که رأی‌گیری منصفانه نخواهد بود، زیرا رقیب اصلی او محبوس است.

دکتر شیخ می‌گوید: «او دارد تقلا می‌کند چون حزبش به رهبری برادرش شریک ارشد دولت ائتلافی بود که باید سلسله‌ای از سیاست‌های اقتصادی را پیاده می‌کرد که هزینه‌های بسیاری زیادی به بار آورده‌اند.»

«شریف و حزبش مقصر بدبختی اقتصادی کشور به شمار می‌روند اگر نگوییم بحرانی که کشور را در برگرفته تقصیر آنهاست.»

و پس از آن ارتش وجود دارد که نقش بزرگی در نحوه اداره پاکستان دارد.

نخست‌وزیر سابق در زمانی خارج از کشور بوده به مناسبت‌هایی به شدت منتقد نیروهای ارتش بوده است.

او به ویژه یک رئیس سابق سازمان اطلاعاتی نظامی مخوف آی‌اس‌آی و رئیس سابق ستاد ارتش را به ایجاد بی‌ثباتی سیاسی در کشور متهم کرد، اتهاماتی که آنها آن را رد کردند.

او همچنین از قوه قضاییه کشور به شدت انتقاد کرد و قضات را به تبانی متهم کرد و گفت که قربانی «پرونده‌های ساختگی» شده است. او گفت که قوه قضاییه منجر به یک دموکراسی فلج شده است که به هیچ یک از نخست‌وزیران پاکستان اجازه نداده تا دوره تصدی قدرت قانونی خود را در این مقام تا پایان ادامه دهند.

ارتش هرگز کلامی به لب نیاورده است که آیا آقای شریف را ترجیح می‌دهد یا اقای خان یا رهبر سیاسی دیگری را - و رسماً‌ اعلام کرده است که در سیاست داخل نمی‌شود.

اما به باور تحلیلگران به نظر می‌رسد که او اکنون با ارتش معامله‌ای انجام داده است تا بازگشت خود را تسهیل کند.

آقای کوگلمن می‌گوید: «این واقعیت که او پس از بازگشت به کشور از معافیت‌های قانونی زیادی برخوردار شده است، ثابت می‌کند که او به لطف ارتش قدرتمندی که نفوذ زیادی بر قوه قضاییه دارد، بازگشته است».

او «شگفتی غریب» موفقیت آقای شریف را یادآور می‌شود؛ او در حال حاضر در اوج است ولی پیش از این مدام با نیروهای نظامی درگیر بود.

«[اما] در پاکستان، زمانی که شما یک رهبر سیاسی باشید و ارتش را پشت خود داشته باشید، شانس شما برای موفقیت در انتخابات بیشتر است.»