پیشمرگه‌های کرد چه کسانی هستند؟

پیشمرگه‌های کرد در جنگ با داعش نقش مهمی دارند

نیروهای پیشمرگه کرد، پیکارجویان کرد شمال عراق هستند که در هفته های اخیر سرگرم جنگ با جهادی‌های اسلامگرای دولت اسلامی (دولت اسلامی عراق و شام سابق) هستند که بخش بزرگی از شمال عراق را تصرف کرده‌اند.

این نیروها که تعدادشان در حدود ۱۹۰ هزار نفر است ریشه در گروه هایی دارند که اواخر قرن نوزده به صورت تشکلی که چندان سازمان یافته نبود، به عنوان مرزبانان قبیله ای خدمت می کردند. ولی پس از جنگ جهانی اول و سقوط امپراطوری عثمانی، رسما سازمان یافته و به صورت نیروی جنگی ملی کردها درآمدند.

با رشد جنبش ناسیونالیست کرد، هویت نیروهای پیشمرگه به عنوان یک بخش مهم فرهنگ کرد تغییر یافت و آنان از صورت مدافعان قبیله ای به صورت پیکارجویان ناسیونالیست که سودای یک کشور مستقل کرد را در سر می پروراندند، درآمدند.

بیشتر پیشمرگه های امروزی همان پیکارجویانی هستند که علیه نیروهای صدام حسین می جنگیدند و یا کسانی هستند که زمانی در جنگ های داخلی جناح های کرد درگیر بودند.

پس از جنگ جهانی اول، منطقه کردستان که قبلا یک منطقه بازدارنده استراتژیک بین ایران و عثمانی بود، خود را در میان عراق، سوریه و ترکیه دید که چند کشور جدید التاسیس منطقه بودند که بر اساس ملیت، از آنچه از امپراطوری عثمانی باقی مانده بود، به وجود آمده بودند.

اختلافات ناحیه ای یک خلأ قدرت به وجود آورد و کردها برای داشتن یک کشور مستقل به تکاپو افتادند.

جنگ ایران و عراق

پس از ناآرامی‌های سال ۱۹۹۱ عراق نیروهای پیشمرگه موفق شدند تا نیروهای صدام را از شمال عراق بیرون برانند

در دهه ۱۹۷۰ کردها به دو جناح که شمال و جنوب کردستان را کنترل می کردند تقسیم شده بودند. ولی طولی نکشید که هر دو جناح علیه دولت عراق برخاستند. قبایل کرد رقیب متحد شدند و جنبش برای استقلال تقویت شد.

هنگام جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۹ پیکارجویان پیشمرگه به صورت یک نیروی جنگی چریکی موثر در آمده بودند.

بسیاری از جنگجویان کرد، سربازان فراری ارتش صدام حسین بودند و هنگامی که نیروهای پیشمرگه قبایل کرد متحد شده و ادعای مالکیت کردستان عراق را کردند، صدام حسین تصمیم گرفت وارد عمل شود.

حمله به حلبچه در سال ۱۹۸۸

شماری از پیکارجویان کرد قبلا به اتفاق نیروهای صدام حسین در جنگ علیه ایران شرکت کرده بودند ولی بسیاری از نیروهای پیشمرگه در آن موقع با نیروهای ایرانی متحد شدند تا بتوانند بخش وسیع تری از کردستان عراق را تحت کنترل خود درآورند.

در سال ۱۹۹۲ احزاب کرد دولت اقلیم خود مختار کردستان عراق را ایجاد کردند

صدام حسین به خاطر جنگیدن دوشادوش کردها با نیروهای ایرانی و نیز به این دلیل که کردها ادعای مالکیت منطقه وسیع تری را داشتند، مجازات دسته جمعی کردها را تحت عملیات موسوم به "انفال" شروع کرد.

وحشتناک ترین حادثه در جریان این عملیات، بمباران شیمیایی حلبچه در جنوب کردستان توسط جت های عراقی درسال ۱۹۸۸ بود. تلفات این حمله هوایی ۵۰۰۰ نفر تخمین زده می شود.

"هنگامی که جلال طالبانی به عنوان ششمین رئیس جمهوری عراق انتخاب شد، مسعود بارزانی رئیس حکومت اقلیم کردستان عراق شد و امیدواری کردها به دستیابی به خودمختاری افزایش یافت."اکثر قربانیان زنان و کودکان بودند. هزاران نفر از ساکنان شهر مخلوطی از گاز خردل و گاز مخرب اعصاب را استنشاق کردند.

بیش از یک میلیون کرد بی‌‎خانمان شدند و صدها هزار نفر در جریان عملیات انفال کشته شدند؛ در نتیجه نیروهای پیشمرگه ناچار شدند مبارزات خود را متوقف کنند.

مناقشه با صدام حسین

یگان نخبگان پیشمرگه‌های زن برای نبرد با نیروهای داعش آموزش‌های ویژه دیده‌اند

در سراسر دهه ۱۹۹۰ و پس از عملیات انفال، در جریان جنگ اول خلیج فارس و نیز عملیات موسوم به طوفان صحرا، نیروهای پیشمرگه با وجود تلفات سنگین به نبرد علیه نیروهای عراقی ادامه دادند.

ولی تنش داخلی کردها افزایش یافت و به صورت جنگ بین دو جناح کرد رقیب یعنی حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی، پسر مصطفی بارزانی رهبر ناسیونالیست کرد و اتحادیه میهنی کردستان به رهبری جلال طالبانی درآمد.

در این دوره پیشمرگه های زن نیز به پیکارجویان مرد ملحق شدند تا این نیروها را در جنگ علیه صدام حسین تقویت کنند.

همکاری با سازمان سیا

پس از آن که توافقنامه واشنگتن در سال ۱۹۹۸ موجب آشتی دو جناح رقیب کرد شد، نیروهای ویژه آمریکا عوامل سازمان سیا را به کردستان اعزام داشتند و از آنجا که نیروهای پیشمرگه و آمریکا هر دو مخالف دولت صدام حسین بودند، همکاری آنان شروع شد. پیکارجویان پیشمرگه در سقوط نهایی صدام حسین نقش کلیدی داشتند.

پس از سرنگونی رژیم بعث صدام حسین، نیروهای آمریکایی به همکاری با پیشمرگه ها ادامه دادند؛ نفرات آنان را آموزش داده و در سراسر منطقه عملیات مشترک انجام دادند. هنگامی که جلال طالبانی به عنوان ششمین رئیس جمهوری عراق انتخاب شد، مسعود بارزانی رئیس حکومت اقلیم کردستان عراق شد و امیدواری کردها به دستیابی به خودمختاری افزایش یافت.