آیا روسیه خشونت‌های شرق اوکراین را هدایت می‌کند؟

گروهی از مردان مسلح جدایی طلب در مرکز شهر دونتسک

با وجودی که روسیه هرگونه دخالت در اقدامات نظامی شورشیان اوکراین را تکذیب کرده و سعی می کند آن را یک جنبش داخلی جلوه دهد، بسیاری در اوکراین و غرب معتقدند که شورشیان شرق اوکراین توسط دولت روسیه هدایت می شوند.

پس از دو ماه برخوردهای مسلحانه که طی آن صدها نفر کشته شدند و کارزار تبلیغاتی مستمر مسکو علیه حکومت جدید اوکراین، اکنون شواهد بیشتری در مورد دخالت روسیه در درگیری‌های نظامی در دو ناحیه دونتسک و لوهانسک واقع در شرق اوکراین و هم مرز با روسیه به دست آمده است.

آیا روسیه شورشیان شرق اوکراین را مسلح می کند؟

پس از سرنگون کردن یک هلی کوپتر نظامی اوکراین در روز ۲۶ ماه مه که بر اثر آن یک ژنرال اوکراینی و فرمانده آموزش گارد ملی این کشور کشته شد دولت آمریکا در مورد "دستیابی شورشیان به سلاح‌های پیشرفته و دریافت کمک های تسلیحاتی از خارج" اظهار نگرانی کرد.

شبه نظامیان مسلح به توپخانه و نفربرهای زرهی در دونتسک

از یک چنین هشدارهایی می توان برداشت کرد که حکومت روسیه و یا عوامل و گروههایی در این کشور به شورشیان شرق اوکراین کمک تسلیحاتی می دهند. اکنون مشخص شده که این شورشیان سلاح های سنگین و پیشرفته ای نظیر توپخانه ضد هوایی و نفربرهای زرهی در اختیار دارند.

دولت اوکراین می گوید که شورشیان برای سرنگون کردن هلی کوپتر نظامی این کشور از سلاح های ضد هوایی متحرک استفاده کرده اند. اما این نکته به خودی خود نمی تواند دخالت روسیه در تسلیح شورشیان را اثبات کند چون ارتش اوکراین نیز همین نوع اسلحه را دارد و شورشیان قبلا مقدار زیادی از تسلیحات ارتش اوکراین را غارت و مصادره کرده اند.

اما دولت اوکراین تاکید می کند که پس از تصرف فرودگاه دونتسک در روز ۲۶ ماه مه در شرق اوکراین، اسلحه هایی را پیدا کرده که کاملا مشخص است از روسیه وارد شده اند.

آیا سربازان یا نفرات روس در خاک اوکراین مستقر هستند؟

تابوت شبه نظامیان روس که در درگیری های شرق اوکراین کشته شدند

یکی از گویاترین حوادث در درگیریهای نظامی اخیر در شرق اوکراین کشته شدن تعداد زیادی از جنگجویان شورشی بر اثر حمله نیروهای دولتی به کامیون حامل آنها در جریان زد و خوردهای مربوط به کنترل فرودگاه شهر دونتسک بود. پس از این حادثه حداقل ۳۰ تابوت از دونتسک به خاک روسیه منتقل شد و جدایی طلبان شرق اوکراین مدعی اند که این افراد داوطلبان روسی بوده اند که در این جنگ شرکت داشتند.

حضور "داوطلبانی" از قزاق های ساکن جنوب روسیه در این نبردها از ماهها پیش یک راز آشکار بود. از ماهها پیش و حتی قبل از الحاق ناحیه کریمه به خاک روسیه، حضور این افراد در آن منطقه نیز مشخص شده بود.

"از ماهها پیش و حتی قبل از الحاق ناحیه کریمه به خاک روسیه، حضور این افراد در آن منطقه نیز مشخص شده بود"اما معلوم نیست که این افراد جنگجویان داوطلب، مزدوران مسلح و یا سربازان ارتش روسیه هستند. ولی حضور آنها نشان می دهد که دخالت روسیه در شرق اوکراین بسیار سازمان یافته است.

گردان وستوک چیست؟

نفرات گردان وستوک (گردان شرقی) کالاهایی را که گفته می شود غارت شده بودند نشان می دهند

حمله به فرودگاه دونتسک از وجود و فعالیت یک واحد نظامی به شدت مسلح و سازمان یافته و عملیات آن در مناطق تحت کنترل شورشیان پرده برداشت.

آنها خود را گردان وستوک یا گردان شرقی می نامند که عنوان یک واحد ویژه نظامی سابق است که نفرات آن را چچن تباران تشکیل می دادند ولی فرماندهی آن با افسران روسی است. این واحد ویژه در طول جنگ چچن علیه جدایی طلبان این منطقه می جنگید و در سال ۲۰۰۸ نیز در جنگ اوستیای جنوبی علیه گرجستان شرکت داشت.

فشارهای سیاسی باعث شد که ارتش روسیه این واحد را منحل کند اما مارک گالئوتی یک کارشناس امور نظامی منطقه معتقد است که روسیه احتمالا این واحد قدیمی را برای انجام عملیات پنهانی درشرق اوکراین بازسازی کرده است.

مشخص است که گردان شرقی به عنوان یک واحد منضبط برای عملیات ویژه در افزودن به توان نظامی شورشیان نقش مهمی ایفا خواهد کرد. ولی در عین حال گزارش شده که این واحد گروههای نامنضبط و غارتگر در میان شورشیان را سرکوب کرده و ظاهرا می کوشد نظم بیشتری را در میان شورشیان برقرار کند.

چچن هایی که در اوکراین می جنگند چه کسانی هستند؟

نفرات گردان وستوک در گفتگو با اولگا ایوشینا خبرنگار بی بی سی این نکته را تایید کرده اند که تعدادی از چچن تباران و اهالی ناحیه اوستیا در درگیریهای اخیر دونتسک شرکت داشته اند. آنها حاضر نشدند به این سئوال پاسخ دهند که آیا این افراد داوطلب هستند و یا به دستور مقامات روس به منطقه اعزام شده اند.

یکی از این جنگجویان به یک خبرنگار دیگری گفت است :"رمضان به ما گفت که برویم و ما هم آمدیم." ظاهرا اشاره او به رمضان قدیرف رییس دولت ناحیه چچن است.

اما رمضان قدیرف در موضع گیریهای علنی خود سعی کرده در بحران اوکراین دخالت نکند.

ولی در عین حال این نکته را هم تکذیب نکرده که "ممکن است برخی از چچن ها، که البته شهروند روسیه هستند، بدون اطلاع او در این درگیریها شرکت کرده باشند."

شهر دونتسک با یک میلیون نفر جمعیت هنوز در کنترل کامل نیروهای دولتی اوکراین نیست و حضور جنگجویان چچن که به مهارت در جنگ های شهری شهرت دارند، مسلما به این درگیرها بعد جدیدی خواهند افزود.

آیا روسها در شرق اوکراین می توانند آزادانه رفت و آمد کنند؟

نفرات گردان وستوک روی یک نفربر با پرچم روسیه در دونتسک

به نظر می رسد که دولت اوکراین بر مرزهای شرقی خود با روسیه کنترل ندارد. تا چندی پیش واحدهای زیادی از نیروهای مسلح روسیه در جوار مرز با اوکراین مستقر بودند و این نگرانی را ایجاد کرده بود که روسیه ممکن است بخشهایی از خاک اوکراین را تصرف کند.

گفته می شود که شهر مرزی آنتراتسیت در ناحیه لوهانسک که نام خود را از تولید ذغال سنگ در این منطقه به عاریه گرفته است، نقطه اصلی ورود افراد مسلح و تسلیحات از روسیه به خاک اوکراین است. ورود گروهی که گفته می شود یک واحد نظامی از اهالی جنوب قفقاز است، از خاک روسیه به شرق اوکراین دراوایل ماه مه فیلمبرداری شده و ویدیوی آن روی شبکه یوتیوب منتشر شده است.

یکی از ساکنان شهر مرزی آنتراتسیت که حاضر نشد نام خود را برملا کند به بی بی سی گفت که دولت اوکراین کنترل این بخش از نوار مرزی را رها کرده است.

اما به نظر می رسد که نیروهای دولتی اوکراین در نقاط دیگر ناحیه لوهانسک فعال هستند. روز ۲۷ ماه مه گزارشهایی در مورد درگیری بین نیروهای مرزبانی اوکراین منتشر شد که در آن یک کاروان شامل ۴۰ کامیون قصد داشت از روسیه وارد خاک اوکراین شود .

قاعدتا افراد محلی نیز در صفوف شورشیان شرق اوکراین هستند

دو چهره اصلی در میان رهبران تشکیلاتی که خود را جمهوری خلقی دونتسک می نامند، یعنی ایگور گیرکین با نام مستعار استرلکوف وزیر دفاع و الکساندر بورودای نخست وزیر این تشکیلات هر دو شهروند روسیه هستند.

اما سایر رهبران جنبش جدایی طلب شرق اوکراین مثل پاول گوبارف، فرماندار شورشی منطقه دونتسک و یا دنیس پوشیلین رییس پارلمان جدایی طلب دونتسک از اهالی منطقه هستند.

همانطور که در ویدیویی که از یک مراسم تدفین روی شبکه یوتیوب منتشر شده تعدادی از اهالی منطقه نیز در جریان درگیریهای نظامی اخیر با نیروهای دولتی اوکراین کشته شده اند.