دریاچه ارومیه همچنان خشک می شود و میزگردها ادامه دارد!

شفاف: دریاچه ارومیه به شوره زار تبدیل می‌شود این جمله‌ای است که طی پانزده سال اخیر ابتدا به صورت زمزمه به گوش می‌رسید و امروز بعد از اینکه بیش از ۱۵۰ هکتار از اراضی حاشیه‌ای این دریاچه به شوره زار تبدیل شده است ودیگر اثری از فلامینگو‌ها و دیگر پرندگان در این دریاچه نیست، صدای اعتراض‌ها بیش از هر زمان دیگر بلند شده است که راهی برای جلوگیری از نابودی نگین فیروزه‌ای ایران پیدا شود اما هر بار که نور امیدی کور سو می‌زند، بلافاصله خاموش می‌شود و همین امر باعث حساسیت مردم کشور به این دریاچه و خبر ساز شدن آن شده است.   ماجرا از آنجا رنگ و بوی جدی به خود گرفت که در پی خشک شدن لحظه به لحظه دریاچه ارومیه و هشدارهای کار‌شناسان محیط زیست، مجلس برای کنترل این فاجعه اقلیمی که در آذربایجان به وجود می‌آید به ماجرا ورود کرد وطرح دو فوریتی برای انتقال آب به ارومیه، به صحن علنی رفت.  اما مخالفت مجلس با فوری بودن انتقال آب به این دریاچه و همچنین انتقاداتی که برخی نمایندگان به خصوص نمایندگان آذربایجانی از همتایان خود در مجلس داشته‌اند، روزهای داغی را برای دریاچه مابین استانهای آذربایجان شرقی و غربی، ساخته است. دولت هم در این میان اعلام کرد، سازمان محیط زیست در سال ۹۰، تنها ۱۹۰ میلیارد تومان بودجه در اختیار دارد، ولی حل تنها یک مشکل زیست محیطی کشور مانند خشکی دریاچه ارومیه، ۳۴۵۰ میلیارد تومان پول نیاز دارد. هر چند با نگاهی اجمالی به بودجه سال ۹۰ سازمان محیط زیست به سادگی می‌توان دریافت تامین مبلغ نجومی ۳۴۵۰ میلیارد تومان، برای سازمانی با بودجه سالانه ۱۹۰ میلیارد تومانی، بسیار سخت خواهد بود اما آیا این دلیل موجهی برای‌‌ رها کردن دریاچه ارومیه به حال خود است؟ البته رئیس سازمان محیط زیست مدعی است که با وجود بودجه بالای انتقال آب به دریاچه ارومیه، عملیات انتقال آب حوزه به حوزه به دریاچه با موفقیت در حال انجام است اما خشکی دریاچه ارومیه و اعتراضات طرفداران محیط زیست خلاف این امر را نشان می‌دهد.

"  هر چه که بود، مجلس، کار انتقال آب به دریاچه ارومیه را نپذیرفت تاحرف و حدیث‌ها ادامه داشته باشد و نامه وکلای آذربایجان درباره نجات ارومیه منتشر شود"  وی از پیشرفت طرح انتقال آب به دریاچه ارومیه خبر می‌دهدو می‌گوید: «انتقال حوزه به حوزه آب تا کنون ۱۵ درصد رشد فیزیکی داشته که قرار است طی ۵ سال حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه ارومیه منتقل شود.» اما واقعیت‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر، دریاچه ارومیه، هر روز پسروی می‌کند و کار‌شناسان احتمال می‌دهد اگر راهکار جدی برای این مساله اندیشه نشود، بین ۵ تا ۱۰ سال آینده، از دریاچه ارومیه، تنها خاطره‌ای در ذهن مردم باقی بماند. حجم فاجعه به اندازه‌ای است که معاون سازمان محیط زیست هم می‌گوید: «با کاغذبازی و مصوبه به جایی نمی‌رسیم و با روند فعلی دریاچه خشک می‌شود.»   اما سوال اینجاست که چرا به جای تصمیمی رویایی و غیر قابل انجام مانند اختصاص بودجه ۱۸ سال سازمان محیط زیست برای حل این مشکل از سوی دولت، راه حلهای عملی برای نجات دریاچه ارومیه فراموش شده است؟ راه حلهایی مانند باز کردن سد‌ها و اجازه عبور آب رودخانه‌های ۲۱ گانه این منطقه که سالهاست پشت۳۵ سد اسیر شده‌اند و به ارومیه نمی‌ریزند. حتی به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس نیز به جز تعداد محدود، نگران حادثه زیست محیطی که در آذربایجان در حال وقوع است، نیستند و با رد کردن طرح دو فوریتی آب رسانی به دریاچه ارومیه بر نا‌امیدی‌ها افزوده‌اند و باعث بروز اعتراضاتی در بین مردم شده‌اند.   هر چه که بود، مجلس، کار انتقال آب به دریاچه ارومیه را نپذیرفت تاحرف و حدیث‌ها ادامه داشته باشد و نامه وکلای آذربایجان درباره نجات ارومیه منتشر شود. در این نامه ۲۲ نماینده آذری زبان مجلس با ارسال نامه‌ای خطاب به هیات رییسه مجلس، خواستار پیگیری و حل مشکل دریاچه ارومیه به طور کار‌شناسانه و فوری شده بودند.

نمایندگان آذری زبان گفتند حتی درباره نجات این ارومیه با آن‌ها تماسهای اهانت آمیز گرفته شده تا درباره دریاچه ارومیه به گونه‌ای دیگر، عمل کنند حتی این ماجرا موجب شد گرد همایی اعتراضی از سوی نمایندگان آذربایجان در مجلس صورت گیرد اما در هر حال این اعتراضات بی‌نتیجه ماند و دریاچه ارومیه همچنان خشک‌تر و خشک‌تر می‌شود. آیا تنها مساله خشک شدن دریاچه ارومیه است؟ اما آیا مساله فقط سر خشک شدن یک دریاچه است یا این خشکی عواقبی را هم بر روی کل استان آذربایجان غربی خواهد داشت؟ معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست معتقد است که این امر باعث نابودی زندگی مردم نواحی دریاچه ارومیه می‌شود.  «محمد باقر صدوق» در این باره به ایلنا گفت: «با خشک شدن دریاچه ارومیه زندگی شش میلیون نفر در منطقه به خطر می‌افتد و ریزگردهایی که اکنون از کشورهای همسایه می‌آیند و کشورما را دچار بحران کرده این بار به صورت ریزگرد نمک قسمت اعظمی از کشور ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و زندگی را در این نواحی نابود می‌کند.» معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: «با خشک شدن دریاچه ارومیه بیش از ۱۰ میلیارد تن نمک به صورت گردوغبار و طوفان بر سر مردم این ناحیه خواهد ریخت و این بحران تنها گریبان آذربایجان را نمی‌گیرد بلکه تمامی مناطق کشور را تحت تاثیر خود قرار خواهدداد.» صدوق تاکید کرد: «پدیده‌های زیست محیطی پدیدهایی تدریجی است و ۱۰ سال است که روند خشک‌شدن دریاچه ارومیه آن آغاز شده است و امروز هم کم‌آبی آن بیش از پیش مشاهده می‌شود.» او با انتقاد از عملکرد دستگاه‌های اجرایی در نجات دریاچه ارومیه تصریح کرد: «با کاغذبازی و مصوبه به جایی نمی‌رسیم و با شرایط فعلی اگر عزمی جدی صورت نگیرد و مصوبات ما اجرایی نشود شرایط روز به روز بحرانی‌تر می‌شود.» صدوق تاکید کرد: «کاری نکنیم که دریاچه ارومیه خشک شود و آیندگان ما را به خاطر این کم کاری نفرین کنند.»   *** در هر حال آنچه مسلم است، دریاچه ارومیه نه تنها برای مردم آذربایجان که برای همه مردم مهم است و از بین سیب رفتن آن حتی تاثیرات به سزایی در اکو سیستم جهانی دارد. در حال حاضر هم تبخیر و هم کاهش منابع طبیعی زیر زمینی و هم مسئله سد سازی باعث آسیب به دریاچه ارومیه شده است. همچنین به برخی کار‌شناسان معتقدند، عدم استفاده از شیوه‌های جدید آبیاری، توسعه باغات سیب و توسعه زمین‌های کشت، دلیل دیگری برای آسیب رساندن به دریاچه ارومیه است.

"در این نامه ۲۲ نماینده آذری زبان مجلس با ارسال نامه‌ای خطاب به هیات رییسه مجلس، خواستار پیگیری و حل مشکل دریاچه ارومیه به طور کار‌شناسانه و فوری شده بودند"بی‌تردید، دلیل این خشکسالی هر چه باشد، خطر جدی اکوسیستم آذربایجان را تهدید می‌کند و اما و اگر‌ها و تئوری‌ها در این مورد کارساز نخواهد بود. در چند روز اخیر دیده شده است که مساله دریاچه ارومیه از یک مساله اجتماعی و زیست محیطی با ورود رسانه‌های غربی و غرض ورزدر حال تبدیل شدن به یک مساله سیاسی و امنیتی است و این مساله به نفع دریاچه ارومیه و مردم آذربایجان نخواد بود چرا که باعث مسکوت ماندن بیشتر این مساله و نابودی کامل دریاچه ارومیه، این نگین فیروزه‌ای ایران خواهد شد. مسلما این مشکل بدون راه حل نیست و با کمک گرفتن از کارشناسان زیست محیطی و کشاورزی قابل حل است و تنها حرف زدن و میزگرد تشکیل دادن کافی نیست ، به عمل نیاز است و باید دید در روزهای حیاتی باقی مانده برای نجات دریاچه ارومیه، آیا اختلاف‌ها کنار گذاشته می‌شود و راه کاری اندیشیده می‌شود یا باید منتظر وقوع یک حادثه زیست محیطی در کشور بود؟