روایت ایران، اروپا و اعراب در مذاکرات ژنو چه گذشت؟

دنیای‌اقتصاد- سعید جلیلی، سرپرست تیم مذاکره‌کننده ایران با ۱+۵ ، مذاکره دو جانبه  میان خود و ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه و نماینده آمریکا را در حاشیه نشست ژنو رد کرد.جلیلی همچنین در واکنش به پیشنهاد تامین سوخت رآکتور تهران گفت که ایران پیش از این در این رابطه اعلام آمادگی کرده بود و در نشست ژنو دوباره طرح کرد که مورد رضایت طرف‌های گفت‌وگو قرار گرفت. وی مذاکرات ژنو را رو به جلو و مثبت خواند و درباره بحث تعلیق گفت: ما هیچ بحثی از تعلیق در گفت‌وگوها نداشتیم. مذاکره‌کننده ارشد ایران در همین حال، درباره بازرسی از تاسیسات تازه غنی سازی قم و دریافت اورانیوم غنی‌سازی شده ۲۰درصد گفت که این دو مورد، موضوع نشست ژنو نبود.به گزارش ایسنا، دبیر شورای عالی امنیت ملی در بدو ورود به تهران پس از مذاکرات یک روزه‌اش با کشورهای ‌١+۵ در ژنو در فرودگاه امام خمینی (ره) در جمع خبرنگاران داخلی و خارجی، با رد هرگونه گفت‌وگوی دوجانبه میان وی و نماینده آمریکا در مذاکرات ژنو گفت: در حاشیه مذاکرات ژنو و در جریان صرف ناهار همه طرف‌های مقابل درباره مباحث نشست صبح و سوالاتی که در قالب بسته پیشنهادی ایران داشته‌اند، با ما گفت‌وگو کردند. دبیر شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گفته می‌شود دیدار شما با نماینده آمریکا در این مذاکرات ‌٤٥ دقیقه به طول انجامیده است در این مذاکرات چه مسائلی مطرح شد و اینکه طرف مقابل مذاکرات ژنو را مثبت ارزیابی کرده است از چه لحاظ است، گفت: نمی‌دانم این زمان ‌٤٥ را چگونه بیان می‌کنید و از چه منبعی است. ما دو دور گفت‌وگو در خصوص بسته پیشنهادی در صبح و بعد از ظهر داشتیم.

"وی مذاکرات ژنو را رو به جلو و مثبت خواند و درباره بحث تعلیق گفت: ما هیچ بحثی از تعلیق در گفت‌وگوها نداشتیم"در بین دو گفت‌وگوها در حاشیه صرف ناهار تقریبا همه کشورهای طرف گفت‌وگو درباره مسائل بسته پیشنهادی و مسائل مطرح شده در نشست صبح گفت‌وگو و سوالاتی را مطرح کردند. این که چرا مذاکرات را ما نیز مثبت می‌دانیم، به این دلیل است که فکر می‌کنیم دوری از گفت‌وگوها برای همکاری براساس نقاط مشترک شکل بگیرد و این شکل گرفت و بر همین مبنا معاونین قرار است بنشینند و درباره چگونگی ادامه گفت‌وگوها بحث کنند. وی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر این که بنابراین تایید نمی‌کنید که دیداری دوجانبه و رو در رو میان شما و نماینده آمریکا در حاشیه مذاکرات ژنو صورت گرفته است با رد این مطلب گفت: گفت‌وگویی که ما داشتیم حول موضوعات نشست بود و همه طرف‌ها سوالات و بحث‌هایشان را مطرح می‌کردند. جلیلی در خصوص توافق درباره بازدید از سایت غنی‌سازی فـُردو گفت: درباره تاسیسات جدید غنی سازی که ایران آن را چندی قبل اعلام کرد، طرف‌های گفت‌وگو سوالاتی داشتند که ما توضیح دادیم و همچنین توضیح دادیم که ما حق غنی‌سازی را برای ملتمان جزو حقوق مسلم می‌دانیم و بر همین مبنا تاسیسات غنی‌سازی نطنز نیز از حقوق‌مان بود که متاسفانه در یک سال گذشته شاهد بودید که چندین بار به یک حق قانونی ملت ما که تحت نظارت آژانس و در چارچوب ان.پی .تی است تهدید شد و عده‌ای به خود اجازه دادند و می‌دهند که تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ما را تهدید نظامی کنند. تبعیض در فضای تهدید تمهیدات امنیتی قانونی برای حفاظت از تاسیسات خود را فراهم می‌کنیم که یکی از آنها تاسیس مرکزی برای غنی‌سازی است که ظرفیت امنیتی‌اش بالاتر باشد.

مرکز هسته‌ای جدید قانونی و از حقوق مسلم ما است و چیزی است که خودمان به آژانس اعلام کرده‌ایم و در مذاکرات ژنو گفتیم که در چارچوب توافقاتی که ایران با آژانس دارد و نیز در چارچوب مقررات ان.پی.تی هر گاه بازرسان بخواهند می‌توانند از این تاسیسات بازرسی کنند و هیچ منعی ندارد. وی ادامه داد: ما در اردیبهشت ماه طی نامه‌ای به آژانس اعلام کردیم برای رآکتور تهران به سوخت نیاز داریم. آنها هم در چارچوب مناسبات اعضا و آژانس این نامه را به برخی از اعضا ارائه و موافقت کردند که سوخت را در اختیار ایران قرار دهند. همچنین آنها پیشنهادهایی برای ارائه سوخت مطرح کردند. جلیلی درباره این که گفته می‌شود در مذاکرات ژنو توافقی بر سر دریافت سوخت برای رآکتور تهران صورت گرفته است با رد این مطلب نیز گفت: توافق در این باره مربوط به نشست ژنو نمی‌شود؛ ما قبلا گفته بودیم آمادگی داریم برای این که کشورهایی که آمادگی دارند به ما سوخت بدهند در سطح کارشناسی نشستی را بگذاریم و به توافق برسیم.

"در بین دو گفت‌وگوها در حاشیه صرف ناهار تقریبا همه کشورهای طرف گفت‌وگو درباره مسائل بسته پیشنهادی و مسائل مطرح شده در نشست صبح گفت‌وگو و سوالاتی را مطرح کردند"این موضوع را نیز در نشست ژنو اعلام کردیم و این برای آنهایی که پیشنهاد ارائه سوخت به ما داشتند موجب رضایت بود. وی همچنین تاکید کرد: ما به عنوان عضو آژانس و ان.پی .تی اعلام کرده‌ایم که ایران یک استثنا نیست و در ازای تکالیفی که انجام می دهد باید از تمام حقوق خود برخوردار باشد. وی در پاسخ به این که در این مذاکرات تا چه اندازه طرف مقابل بر اعتمادسازی جدی بود، گفت: یکی از بحث‌هایی که مطرح شد این بود که اگر گفت‌وگوها بخواهد به شکل سازنده و منتج به نتایج مثبت ادامه یابد لازمه‌اش این است که از آسیب‌ها و اشتباهات گذشته دور بماند؛ از جمله این اشتباهات که در گذشته بوده بحث مذاکره در سایه تحریم بوده است. ما معتقدیم اگر گفت‌وگوها برای همکاری می‌خواهد شکل بگیرد باید در فضای ناشی از تفاهم و همکاری باشد نه تهدید. ما برای گفت‌وگوها برای همکاری در چنین فضایی آماده‌ایم که آنها هم از آن استقبال کردند.

جلیلی درباره تاریخ بازدید از سایت غنی‌سازی فـُردو و این که تا چه مقدار ایران می‌خواهد اورانیوم ‌٥/٣درصد بدهد و سوخت ‌٢٠درصد تحویل بگیرد، بیان کرد: این دو مبحث هر دو مباحثی فنی هستند که بین آژانس و سازمان انرژی اتمی با توجه به تعاملات بسیار خوبی که دارد بررسی می‌شود. وی گفت: ما برای سایت جدید غنی سازی رسما نامه نوشتیم و آن را اعلام و تاکید کردیم از حقوق قانونی خود می‌دانیم که در این زمینه گام برداریم و از افتخارات ایران است که سایت جدید خود را با ایمنی خوب و در چارچوب مقررات ایجاد کنیم. دبیر شورای عالی امنیت ملی تاکید کرد: این دو مبحث موضوع جلسه ما در ژنو نبود؛ در عین حال که ما به آژانس اعلام کرده‌ایم در چارچوب مقررات برای بازدید از این سایت مشکلی نداریم. از سویی ما معتقدیم آژانس باید کمک کند تا ما سوخت را به دست آوریم. آنها پیشنهادهایی را مطرح کردند و در توافقات قرار شد بحث دریافت سوخت ‌٢٠درصد مباحث کارشناسی‌اش انجام شود.

"تبعیض در فضای تهدید تمهیدات امنیتی قانونی برای حفاظت از تاسیسات خود را فراهم می‌کنیم که یکی از آنها تاسیس مرکزی برای غنی‌سازی است که ظرفیت امنیتی‌اش بالاتر باشد"وی در پاسخ به اینکه طرف ‌١+۵ در این مذاکرات چه گفت، اظهار کرد: این که چگونه درباره چگونگی ادامه گفت‌وگوها به توافق برسیم نتیجه مذاکرات بود و قرار شد به یک مدالیتی برای گفت‌وگوها برسیم. ما همچنین تاکید کردیم در گذشته آماده بودیم که به مذاکرات ادامه دهیم، وقفه و تعلل از طرف ما نبود. آنها ‌١٥ ماه فرصت را از دست دادند؛ اما فکر می‌کنیم امروز آمادگی ایران برای همکاری یک فرصت است. جلیلی مذاکرات ژنو را رو به جلو و مثبت خواند و درباره بحث تعلیق گفت: ما هیچ بحثی از تعلیق در گفت‌وگوها نداشتیم.سولانا: فضای نشست ژنو دلگرم‌کننده بود روزنامه النهار از گفت‌وگوی خاویر سولانا، رییس سیاست خارجه اتحادیه اروپا و فواد سنیوره، نخست‌وزیر پیشین لبنان درباره برنامه هسته‌ای ایران خبر داد. به گزارش ایسنا، به نوشته این روزنامه لبنانی، سنیوره در تماس تلفنی با سولانا به بررسی تحولات لبنان و منطقه و برنامه هسته‌ای ایران پرداخت و در این تماس از سولانا خواست تا وی را در جریان نتایج نشست نمایندگان ۱+۵ و ایران قرار دهد که سولانا نیز گفت: فضا دلگرم کننده بود، اما بهتر است که برای توسعه مذاکرات، آن را ادامه داد و پیگیری کرد.

النهار افزود: ارزیابی سولانا براساس موافقت ناگهانی ایران با انتقال غنی‌سازی به خارج از ایران بود و ناظران معتقدند که پیامدهای این داده‌ها تا لبنان هم کشیده می‌شود تا تسهیلاتی را در روند تشکیل دولت ایجاد کند. این گزارش همچنین حاکی است: سرگئی لاوروف، وزیر خارجه‌ روسیه اعلام کرده است که گفت‌وگوهای پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان با ایران که در ژنو برگزار شد باعث «خوشبینی محتاطانه» است. لاوروف روز جمعه گفت: توافقاتی که به دست آوریم خوشبینی محتاطانه‌ای را القا می‌کند. اکنون مهم‌ترین چیز این است که این توافقات در چارچوب زمانی تعیین شده کاملا رعایت شود.فرانسه: نشست ژنو گامی در مسیر صحیح بودفرانسه اعلام کرد که گفت‌وگوهای ژنو میان شش قدرت جهانی و ایران «گامی در مسیر صحیح» بود اما همزمان گفت که اگر ایران تا پایان ماه دسامبر( ۱۰ دی‌ماه) آینده به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ ندهد، با تحریم‌های جدید روبه‌رو خواهد شد. به گزارش ایسنا، خبرگزاری فرانسه با اعلام این خبر به نقل از برنار والرو، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه گزارش داد که نشست پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان با ایران در ژنو گامی در مسیر صحیح بود و درباره نتایج آن بنابر واقعیات قضاوت خواهد شد.

"وی ادامه داد: ما در اردیبهشت ماه طی نامه‌ای به آژانس اعلام کردیم برای رآکتور تهران به سوخت نیاز داریم"در همین حال، اروه مورن، وزیر دفاع فرانسه در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه فرانسوی لوپاریزین در ادعایی تکراری اعلام کرد: چنانچه ایران تا دسامبر آینده به خواسته‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه شفاف‌سازی درباره برنامه هسته‌ای خود پاسخ ندهد، تصمیم جامعه بین‌المللی برای اعمال تحریم علیه آن حتمی و اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. حمایت العطیه از نشست ژنو دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس از گفت‌وگوهای فراگیر ایران در ژنو حمایت کرد و آن را یک فرصت مهم برای تقویت روند گفت‌وگوها دانست. به گزارش فارس به نقل از روزنامه قطری الرایه، عبد الرحمان بن حمد العطیه، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس بار دیگر بر حمایت این شورا از گفت‌وگوها برای حل‌وفصل موضوع هسته ای ایران تاکید کرد و از سلطان قابوس بن سعید، پادشاه عمان به دلیل حمایت از مذاکرات در راستای حل و فصل این پرونده قدردانی کرد. دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، گفت‌وگوهای فراگیر ایران در ژنو را یک فرصت مهم برای تقویت روند گفت‌وگوها در سایه رویکردهای جدید دولت آمریکا توصیف کرد. وی افزود: در صورتی که اقدامات عملی لازم برای اعتمادسازی میان ایران و ۶ کشور صورت گیرد، می‌توان گفت که دو طرف خواهند توانست با نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این پرونده را به بهترین شیوه ممکن حل‌وفصل کنند.

وی تاکید کرد: پرونده هسته‌ای ایران در راستای حمایت از امنیت و ثبات منطقه باید از طریق مذاکرات و کاملا دیپلماتیک حل و فصل شود.عکس: ایرنا