به یاد مرجعی خستگی ناپذیر

به یاد مرجعی خستگی ناپذیر گروه اسناد و اطلاع رسانی- پنجاه سال از درگذشت عالم مجاهد، سیاستمدار شجاع و نستوه، آیت الله کاشانی می گذرد، مرجعی که سراسر عمر گرانبهایش را در کنار تعلیم وتعلم دینی با استبداد داخلی و استعمار خارجی به مبارزه برخاست و از مدافعان اندیشه همراهی دین و سیاست بود.

آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی در سال ۱۲۶۰ هجری خورشیدی در خانواده‌ای روحانی در تهران، دیده به جهان گشود، وی به همراه پدر خود سید مصطفی که ‌از علما و مراجع بزرگ بود، به نجف اشرف هجرت کرد و در آنجا به تحصیل همت گماشت و از محضر اساتیدی همچون میرزا محمد تقی شیرازی، ‌آخوند خراسانی و میرزا حسن خلیلی بهره جست.

پس از کسب حکم اجتهاد در سن ۲۵ سالگی؛ رهبری نیروهای ملی عراق را در طول جنگ جهانی اول به هنگام یورش سربازان انگلیسی به عراق، بر عهده گرفت و ۱۸ ماه در منطقه 'کوت العماره' به دفاع مشغول شد، به طوری که انگلیسی‌ها، وجود وی را بزرگ ترین مانع پیشرفت خود در عراق می‌دانستند و ‌حکم اعدام او را صادر کردند اما او قبل از دستگیری به ایران بازگشت.

پس از برکناری رضاخان در شهریور ۱۳۲۰ و اشغال ایران توسط متفقین، آیت‌الله کاشانی، اعلامیه‌ای با این مضمون که 'ایران، مال ایران است و ذخایر آن بخصوص نفت از آن ایرانیان است'، انتشار داد و خشم بیگانگان را برانگیخت.

وی در قم نیز اعلامیه و شب نامه های زیادی علیه انگلیسی ها صادر ‌کرد تا اینکه سرانجام در خرداد ۱۳۲۳ بازداشت و تبعید شد و تا پایان جنگ جهانی در اردوگاه های متفقین زندانی بود.

"وی در قم نیز اعلامیه و شب نامه های زیادی علیه انگلیسی ها صادر ‌کرد تا اینکه سرانجام در خرداد ۱۳۲۳ بازداشت و تبعید شد و تا پایان جنگ جهانی در اردوگاه های متفقین زندانی بود"

وی در ۲۴ مرداد ۱۳۲۴ پس از رهایی از زندان، در مقابل سیاست های قوام السلطنه نخست وزیر وقت ایستاد و به قزوین تبعید شد، اما در دی ماه همان سال در دوره پانزدهم مجلس به نمایندگی انتخاب شد و علیه دولت های دست نشانده هژیر و ساعد به مبارزه پرداخت.

آیت الله کاشانی در سال ۱۳۲۶ زمانی که رژیم صهیونیستی فلسطین را اشغال کرد، برای نخستین بار از مردم خواست، علیه این اقدام با انجام تظاهرات و راهپیمایی به مخالفت برخیزند. همچنین به عنوان برادران دینی از مردم مسلمان ایران خواست، جهت تجدید قوای فلسطینیان، اعانه جمع آوری کنند.

آیت الله کاشانی پس از مدتی به اتهام دست داشتن در سوء قصد به جان محمدرضا پهلوی، دستگیر و به قلعه فلک الافلاک در خرم آباد در استان لرستان منتقل و از آنجا به لبنان تبعید شد.

پس از تبعید هم،‌ مراودات او با مبارزان مسلمان داخل کشور همچنان تداوم داشت و شهید نواب صفوی که رابطه صمیمی و عمیقی با آیت‌ الله کاشانی برقرار کرده بود، اعلامیه‌های وی را پخش می کرد.

در انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی، آیت الله کاشانی به صورت غیابی از طرف مردم به نمایندگی مجلس انتخاب شد و منصورالملک نخست وزیر وقت،‌ طی تلگرافی از ایشان عذرخواهی کرد و از وی خواست به ایران بازگردد. مردم در مراسم بازگشت آیت الله کاشانی استقبال گرمی از او کردند.

از مهم ترین فعالیت های سیاسی وی ‌می توان به نقش ممتاز او در ارتباط با ملی شدن صنعت نفت اشاره کرد که در این زمینه روحانیون سرشناسی با آیت الله کاشانی همراه شدند از جمله آیت الله خوانساری، آیت الله محلاتی و آیت الله شاهرودی و با هدایت آنان مردم نیز آگاهانه در این مسیر گام نهادند.

مبارزه های آیت الله کاشانی در دوره ملی شدن صنعت نفت از جمله نقاط اوج مبارزات وی بود و نقطه عطف آن را می‌توان در روز ۳۰ تیر ۱۳۳۱ جستجو کرد.

در رویداد ۳۰ تیر آیت الله کاشانی با نخست‌ وزیری 'قوام' مخالفت کرد و با نامه‌ای به دربار خواستار ادامه نخست ‌وزیری محمد مصدق شد.

"آیت الله کاشانی در سال ۱۳۲۶ زمانی که رژیم صهیونیستی فلسطین را اشغال کرد، برای نخستین بار از مردم خواست، علیه این اقدام با انجام تظاهرات و راهپیمایی به مخالفت برخیزند"

استعفای مصدق و آمدن قوام السلطنه، خشم ملت را برانگیخت و آیت الله کاشانی، مردم را به راهپیمایی علیه دولت قوام دعوت کرد. روی کار آمدن مجدد مصدق و اوج گیری اختلافات فکری و عقیدتی موجب شد نصیحت های آیت الله کاشانی کارساز نیفتد و با دخالت نیروهای امریکایی و انگلیسی کودتای ۲۸ مرداد اتفاق افتاد.

پس از کودتای ۲۸ مرداد که قرارداد کنسرسیوم در دولت زاهدی منعقد شد، ‌آیت الله کاشانی طی اعلامیه‌ای شدید اللحن آن را محکوم کرد و از درجه اعتبار ساقط دانست.

پس از دستگیری سران 'فداییان اسلام'در سال ۱۳۳۴، بار دیگر آیت ‌الله کاشانی به سبب دخالت در قتل 'رزم‌ آرا' دستگیر و در معرض محاکمه و اعدام قرار گرفت. اما بر اثر پافشاری مقامات روحانی و هشدار جدی آنان، آزاد شد.

سرانجام آیت‌الله کاشانی در ۲۳ اسفند ۱۳۴۰ هجری خورشیدی پس از عمری مجاهدت و مبارزه،‌ چشم از جهان فرو بست و در جوار حرم 'عبدالعظیم حسنی' در شهر ری آرام گرفت.

اطلاع**9131**1717

انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) / کد خبر ۸۰۰۳۶۲۰۴