چین و آمریکا؛ از رقابت های نظامی تا سایبری

چین و آمریکا؛ از رقابت های نظامی تا سایبری گروه تحقیق و تفسیر خبر- گزارش جدید کنگره آمریکا در زمینه امنیت فضای مجازی این کشور، اقدامات و توانایی های چین در عرصه رقابت های سایبری را به عنوان بزرگترین تهدید پیش روی امنیت سایبری- شبکه ای آمریکا معرفی کرده است.

گزارش ۱۳۶ صفحه ای 'کمیسیون بازنگری امنیتی و اقتصادی آمریکا- چین' که به سفارش کنگره آمریکا تهیه و تنظیم شده، افزایش توان چین در جنگ سایبری را بزرگترین تهدید پیش روی امنیت آمریکا در این حوزه قلمداد کرده است.

در این گزارش که توسط مرکز تحقیقاتی 'نورثراپ گرومن' تهیه شده، با اشاره به نظریه نظامی- سایبری نیروهای مسلح چین مبنی بر ارتباط مستقیم 'موفقیت نظامی- امنیتی' با مولفه 'میزان کنترل و دسترسی به اطلاعات'، ادعا شده که ارتش چین بر مقابله اطلاعاتی و سایبری در فضای اینترنت تمرکز ویژه ای داشته و در مجموع چینی ها توانسته اند در زمینه تولید سخت افزارهای رایانه ای و تجهیزات مخابراتی به پیشرفت های خیره کننده ای دست یابند.

در گزارش کمیسیون بازنگری امنیتی- اقتصادی، الگوهای عمل چین در اقدامات امنیتی- سایبری پیرامون سه محور تدافع، تهاجم و کنترل ابزارهای جبهه متقابل مورد بررسی قرار گرفته است. در این پیوند تلاش متخصصان چینی در زمینه کاهش زمان کشف اطلاعات و به کارگیری آن در رویارویی های امنیتی و حتی رقابت های تجاری و اقتصادی از سوی ناظران به عنوان عاملی برای تشدید نگرانی های واشنگتن در افزایش تهدیدات سایبری تلقی شده است.

"در گزارش کمیسیون بازنگری امنیتی- اقتصادی، الگوهای عمل چین در اقدامات امنیتی- سایبری پیرامون سه محور تدافع، تهاجم و کنترل ابزارهای جبهه متقابل مورد بررسی قرار گرفته است"

** آمریکا و تلاش برای تسلط بیشینه بر فضای مجازی

..............................................................

با توجه به رشد فزاینده پدیده در هم تنیدگی مولفه های ارتباطاتی- اطلاعاتی با عناصر توانمند ساز فردی، سازمانی و حتی ملی، در سال های اخیر واشنگتن نیز از حفظ و تثبیت جایگاه هژمونیک خود در عرصه فعالیت های شبکه ای – سایبری غافل نبوده و در صدد تقویت عناصر برتر ساز ملی در حوزه مورد نظر بوده است.

سیاست گذاران ارشد سیاسی- دفاعی آمریکا با درکی تازه از این موضوع که در شرایط کنونی بخش قابل توجهی از هماوردی نظامی کشورها از قالب درگیری های عملی نظامی با ابزارهای جنگی متعارف و حتی شیمیایی، هسته ای و... خارج شده و به تقابل های اطلاعاتی و دست و پنجه نرم کردن در عرصه فضای مجازی تغییر ماهیت داده، تصمیم خود را به تسری هژمونی خود به حوزه فضای مجازی نیز آشکارا علنی کرده اند.

تشکیل مقر فرماندهی سایبری ایالات متحده آمریکا موسوم به 'سایبرکام' که جایگاه آن از نظر ستادی زیر مجموعه مستقیم قرارگاه فرماندهی راهبردی نیروهای مسلح آمریکا تعریف شده ، نشانه از اهمیت و نیاز به ساماندهی فعالیت های سایبری وابسته به دولت واشنگتن است.

این مقر فرماندهی در اوایل تیرماه سال ۱۳۸۷با دستور مستقیم 'رابرت گیتس' وزیر دفاع وقت آمریکا، تاسیس و فرماندهی آن به ژنرال 'کیث بی.الکساندر' واگذار شد. ستاد فرماندهی سایبری آمریکا با بودجه سالانه نزدیک یه ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار و بیش از یک هزار نیروی متخصص طی سال های اخیر توانست کنترل ستادهای عملیاتی سایبری در نیروهای سه گانه زمینی، هوایی و دریایی و نیز مقری جداگانه در مرکز فرماندهی تفنگداران دریایی را به دست گیرد و به بزرگترین کانون عملیات تهاجمی و دفاعی سایبری در جهان تبدیل شود.

در شرایطی که وزارت دفاع آمریکا جدید ترین ماموریت و وظیفه مقر فرماندهی سایبری را گرد هم آوری منابع موجود فضای سایبری و پدید آوردن اقدامات هماهنگ و جمعی به منظور دفاع از محیط امنیتی اطلاعاتی اعلام کرده، برای سال ۲۰۱۲ بودجه ای معادل ۲/۳ میلیارد دلار برای بهبود توانمندی‌های سایبری را از کنگره طلب کرده است.

علاوه بر این فرماندهی سایبری آمریکا به عنوان کانون اصلی تدارک، طرح ریزی و پیاده سازی جنگ های نوین، به موازات حفاظت از فضای مجازی زیر سلطه این کشور، حملات بی‌شماری را علیه زیرساخت‌های مجازی کشورهای رقیب مانند چین، روسیه و ایران طراحی و اجرا می‌کند.

** راهبردهای سایبری آمریکا؛ از الگوهای تدافعی تا کنشگری تهاجمی

...................................................................................

"خارج شده و به تقابل های اطلاعاتی و دست و پنجه نرم کردن در عرصه فضای مجازی تغییر ماهیت داده، تصمیم خود را به تسری هژمونی خود به حوزه فضای مجازی نیز آشکارا علنی کرده اند"

آخرین راهبرد رسمی عملیات سایبری آمریکا به دستورکار واحد های اطلاعاتی- امنیتی فعال در فضای مجازی مربوط می شود که در ابتدای تیرماه سال جاری به امضای 'باراک اوباما' رییس جمهور این کشور رسید.

در این راهبرد که شباهت بسیاری به دستورکار اعلانی واحدهای نظامی داشت، اقدام به آغاز عملیات سایبری به تشخیص مقامات نظامی و فرماندهان ارشد ارتش واگذار شد که با تایید نهایی رییس جمهور به مرحله اجرا در می آمد. همچنین این راهبرد با تشریح وظایف نیروهای امنیتی در فضای سایبری و اقدام به پاسخ موثر به تهدیدات، گستره فضای سایبری را در عمل به پنجمین عرصه جنگی در کنار دیگر گستره‌های دریایی، هوایی، زمینی و فضایی، تبدیل کرد.

در این پیوند وزارت دفاع آمریکا پس از اعلان راهبرد جدید سایبری، یک سند ۱۳ صفحه ای خود را از طبقه بندی خارج کرده که طبق آن این کشور برنامه ریزی گسترده ای برای دفاع از شبکه ها و سیستم های خود در برابر حملات سایبر به عمل آورده است. مقامات پنتاگون در این سند افشا کرده اند که ۲۴ هزار فایل مهم این وزارتخانه از سوی یک دولت خارجی که نامش افشا نشده به سرقت رفته است.

به دنبال اعلان راهبرد مذکور، کاستی هایی که از سوی نخبگان سیاسی و نظامی در خصوص ناکارآمد بودن این راهبرد در چارچوب اقدامات پیشگیرانه و حتی پیش دستانه به مقامات کاخ سفید گوشزد می شد، سبب گشت تا جنبه های تهاجمی بیشتری در دکترین جدید گنجانده شود.

پس از اعلان نظر مقامات سیاسی و نظامی آمریکا در خصوص تدوین راهبرد جدیدی در زمینه فعالیت های سایبری، روزنامه 'واشنگتن پست' در آخرین روز آبان ماه سال ۱۳۹۰ از طرح ریزی، ابلاغ و انتشار غیر رسمی جدیدترین راهبرد جنگ سایبری آمریکا خبر داد.

به گزارش واشنگتن پست، این راهبرد بازبینی شده با الزامی دانستن استقرار سامانه‌های پدافندی بر اهمیت حملات بازدارنده تمرکز نموده تا بدین ترتیب مانع موفقیت دشمنان در فضای سایبری شود. همچنین مسوولان دفاعی آمریکا در دستور کار بازنگری شده کوشیده اند تا هزینه حملات سایبری علیه آمریکا را با کوبنده ترین تهدیدات اعلانی ممکن مواجه سازند.

تغییرات صورت گرفته در راهبردها و الگوهای عمل اقدامات سایبری در طول ماه های اخیر نمایشی از تبدیل یک به یک کلیدواژه های تدافعی به تهاجمی است که در بازنگری راهبرد عمومی نظامی نیز نمودی دوباره یافته است.

"این مقر فرماندهی در اوایل تیرماه سال ۱۳۸۷با دستور مستقیم 'رابرت گیتس' وزیر دفاع وقت آمریکا، تاسیس و فرماندهی آن به ژنرال 'کیث بی.الکساندر' واگذار شد"

در بازنگری راهبرد عمومی نظامی آمریکا که در ۱۵ دی ماه علنی شد، به موازات بهسازی تجهیزاتی و افزایش سطح فناوری تسلیحاتی، گسترش توان و عرصه عمل اقدامات سایبری نیز مورد تاکید قرار گرفت و گستره اقدامات مجازی در چارچوب تعیین خط مشی ها و چاره اندیشی های نظامی- امنیتی ارتقای جایگاه خود را بیش از پیش نشان داد.

** تقابل با چین در عرصه فضای مجازی

..............................................

هر چند سند راهبرد جدید نظامی آمریکا تاکید داشت که به چین به چشم دشمنی ذاتی نمی نگرد اما روشن ساخت که واشنگتن نیروهای مسلح زیر فرمان خود را برای بازداری چین و یا حتی در صورت لزوم برای رویارویی با آن تجهیز می‌کند. استراتژی جدید دفاعی آمریکا که باراک اوباما آن را در پنتاگون اعلام کرد هدف روشنی را دنبال می کرد که بر بازسازی نیروهای نظامی آمریکا برای حفظ برتری نظامی و ضمانت رهبری جهانی واشنگتن اشعار داشت.

علاوه بر تاکید تصمیم سازان کاخ سفید بر لزوم محدود سازی قدرت نظامی چین به عنوان قدرت نظامی منطقه ای که در مسیر افزایش قابلیت های ایجاد چالش در برابر هژمونی نظامی و امنیتی آمریکا در منطقه شرق آسیا و بتدریج در سراسر جهان قرار گرفته، عرصه عمل اقدامات مجازی نیز به عنوان یکی از مهمترین بسترهای رقابت و هماوردی پکن و واشنگتن تعیین شد.

رشد قابلیت های پکن در تولیدات سخت افزاری و نرم افزاری به عنوان بازوهای اقدامات سایبری در فضای مجازی در عمل چین را صاحب ارتشی مطرح و کارآمد کرده است که به جای تسلیحاتی چون تانک، موشک و... مجهز به صفحه کلید سیستم های رایانه ای است.

اذعان هر از چند گاه مقامات آمریکایی به از دست رفتن و سرقت بسیاری از اطلاعات مهم شرکت‌ها و سرویس‌های دولتی این کشور از مبدایی نامعلوم که به احتمال زیاد از سوی چینی ها در فضای مجازی تدارک دیده شده، نشانگانی از افزایش قابلیت های سایبری پکن در هماوردی با واشنگتن در فضای مجازی دارد.

بر اساس ادعاهای مقامات آمریکایی در ماه های اخیر، اقدامات جاسوسی چین از گروه‌های مرتبط با ارتش خلق این کشور و گروه‌های وابسته به بعضی از دانشگاه‌های چین سرچشمه می‌ گیرد.

طبق ادعای سازمان ‌های اطلاعاتی آمریکا، چین تاکنون حملات سایبری مختلفی را علیه آمریکا طراحی کرده است که نخستین و مهمترین آن ها حمله به سامانه های تبادل اطلاعات کارکنان آزمایشگاه تسلیحات هسته‌ ای ملی 'اوآک' در سال ۱۳۸۶بوده است.

"** راهبردهای سایبری آمریکا؛ از الگوهای تدافعی تا کنشگری تهاجمی .................................................................................."علاوه بر این حمله به سیستم‌ های شرکت های بزرگ 'گوگل' و 'مک آفی'، حمله سایبری به شرکت ‌های نفتی آمریکایی و تهاجم سایبری به سیستم رایانه ای دانشگاه جنگ دریایی آمریکا، در سال گذشته میلادی از جمله مهمترین این اقدامات تهاجمی علیه این کشور بوده است.

در برابر ادعاهای این چنینی از سوی مقامات آمریکایی، چینی ها همواره اعلام کرده اند که پکن خود بزرگترین قربانی حملات سایبری است و همیشه با فعالیت‌های غیر قانونی مربوط به حملات سایبری مخالف بوده است. چین تلاش می‌کند با کمک جامعه بین‌المللی از اطلاعات و امنیت سایبری محافظت شود تا از بروز جنگ سایبری جلوگیری به عمل آید.

در بیشتر موارد، نامشخص بودن مبادی طرح ریزی و اقدامات سایبری علیه یک دولت برگ برنده ای در دست افراد، شرکت ها و دولت های مهاجم قرار داده است. به همین دلیل در عرصه عمل کشورها در فضای مجازی، ابتدا بر محافظت از زیرساخت های امنیتی و اطلاعاتی و سپس اقدامات ایجابی تاکید شده است.

هر چند آمریکایی ها در ماه های اخیر با شدت بخشیدن بر عناصر تهاجمی عملیات سایبری، تلاش کرده اند تا تئوری جنگ پیش دستانه را به فضای مجازی نیز تسری دهند، اما ماهیت به اصطلاح چریکی و غیر کلاسیک بسیاری از حملات و اقدامات سایبری، ابتکار عمل را در این عرصه از دست آمریکایی ها خارج ساخته و آسیب پذیری این کشور را به نسبت سایر زمینه ها افزایش داده است. در این پیوند در کنار قدرت هایی نظیر روسیه و ایران در نبرد اطلاعاتی و سایبری با هژمون خودخوانده نظام بین الملل، چین توانسته است، جایگاه ویژه ای را نصیب خود سازد.

تحقیق**م.م.ک**1358

انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) / کد خبر ۸۰۰۳۷۳۸۴