تخریب بزرگراه صدر یا افزودن یک طبقه تازه به آن؟!

برای فرار از آلودگی هوا چه باید؟ آیا درست است که هوای آلوده مرگ و میر را افزایش می‌دهد؟ نقش این آلودگی در روحیات مردم و جامعه چیست؛ آیا می‌توان نسبتی میان آلودگی و امید یا حتی آلودگی و خشونت یافت؟

به گزارش «تابناک»، این‌ها تنها نمونه‌ای از سوالاتی هستند که به ظاهر دستگاه‌ها و نهاد‌های زیادی موظف به یافتن پاسخ آن‌ها و عمل در این راستا هستند، اما در عمل بی پاسخ رها شده اند. سوالاتی که می‌توان بر تنوعشان افزود و مثلا پای مسائل دیگری مانند ترافیک را هم به ماجرا باز کرد و پرسید آیا معضل ترافیک که موجب اتلاف وقت و انرژی و وارد آمدن آسیب‌های روحی و روانی به جامعه می‌شود، لاینحل است؟

زنجیره‌ای از مسائل مرتبط به هم که رفع یکی بی توجهی به دیگری ممکن نیست. مسائلی که شاید در وهله اول چندان مرتبط به نظر نرسند، اما خوب که دقت کنیم پی می‌بریم که ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. مثل آمار‌های ناخوشایند تلفات جاده‌ای که در تعریف به سه عامل راه، جاده و عامل انسانی مرتبط است و در اغلب موارد ناشی از تاثیر متقابل هر سه عامل است.

با این نگاه، عجیب نیست در اوضاع ترافیکی گره خورده در شهری مانند تهران، رانندگان که متاثر از این وضعیت، خسته شده و تحت تاثیر مسائل دیگر مانند آلودگی هوا و حتی مسائل معیشتی و رفاهی، کم دقت‌تر از شرایط عادی هستند، هرجایی از معبر که ترافیک سبک‌تر شد، پا را بر پدال گاز فشرده و در نتیجه خطر بیش از پیش جان عابران پرشمار را تهدید کند.

بدین ترتیب اگر قرار باشد برای کاهش تصادفات و به طور ویژه کاهش شمار تصادفات جرحی در شهری مانند تهران برنامه ریزی صورت گیرد، می‌بایست سهمی هم برای آلودگی هوا و حتی معیشت مردم قائل شد و صرفا اتکا به قوانین راهنمایی و رانندگی و مثلا سخت گیری بر متخلفان و افزایش جرایم، کافی نیست. درست مثل زمانی که بخواهیم برای کاهش سوخت برنامه ریزی کنیم که بی در نظر گرفتن وضعیت حمل و نقل عمومی راه به جایی نخواهد برد.

به این موارد، طرح و ایده‌های تازه‌تر را هم می‌بایست افزود که بی توجه به مسائل دیگر فرجامی جز شکست ندارند؛ مثل ایده ترویج دوچرخه سواری در شهر که تنها با دایر کردن چند مسیر ویژه دوچرخه در چند نقطه، راه به جایی نمی‌برد و در نهایت شکست می‌خورد، حال آنکه می‌بینیم و می‌شنویم که در برخی شهر‌ها در جهان، این دست ایده‌ها آنقدر موفق بوده که حالا بخشی از بار ترافیکی شان را دوچرخه یا حتی وسیله‌های تازه‌تر مثل اسکوتر‌های برقی به دوش می‌کشند.

وضعیتی که نتیجه پروسه‌های مختلفی است که طی کرده اند و در یک کلام، حاصل یک برنامه ریزی کلان و جامع است.

برنامه‌هایی که در برخی شهر‌ها آنقدر خوب طراحی و اجرا شده که به مثالی برتر در جهان تبدیل شده است؛ مثل برنامه‌ای که در مکزیکوسیتی به اجرا در آمده و موجب شده این شهر که در آلودگی کمتر مشابهی در جهان داشت، به شهری پاک تبدیل شود که الگوی بسیاری از شهر‌های آلوده جهان شده است.

البته رسیدن به وضعیت امروز پایتخت مکزیک برای بسیاری از شهر‌های جهان بیشتر رویاست تا رویایی دست یافتنی، حتی اگر صحبت درباره کلانشهری مانند پکن باشد که از نظر منابع مالی اگر نه بی مشکل، که کم مشکل به نظر می‌رسد و مقامات کشورشان هم نشان داده اند که در پیش برد برنامه‌های وضع شده، سرعت عملی فراتر از همه جهانیان دارند.

دوسلدورف؛ قبل و بعد