همه چیز درباره متن و حاشیه جشنواره سی‌ویکم/ پورعرب به سینما بازمی‌گردد؟

مجله مهر- دقیقا یک ماه تا برگزاری رسمی سی‌ویکمین جشنواره فیلم فجر زمان باقیست. یک ماهی که به سنت هر ساله سهم اصلی تحولات و اخبار سینمایی را حوزه تولید به خود اختصاص خواهد داد. هنوز درباره جزئیات فیلم‌های حاضر در جشنواره هیچ چیز قطعی نیست و برای صحبت در این‌باره باید تا اعلام خروجی رسمی هیأت انتخاب صبر کرد و به همین دلیل هم فعلاً برای قضاوت درباره مدعیان و غایبان کمی زود است؛ اما جشنواره غیر از فیلم‌های حاضر در بخش‌های متلف شنیدنی‌های دیگری هم دارد.

تازه‌ها؛ جشنواره دیجیتال!   تازه‌ترین خبر رسمی منتشر شده درباره برگزاری سی‌ویکمین جشنواره فیلم فجر مربوط به اظهارات محمدرضا عباسیان در مقام دبیر جشنواره بود که روز گذشته خبر از تجهیز سالن‌های سینمایی شهر تهران به امکانات دیجیتال داد.     اصل خبر البته چندان تازه نیست چراکه عباسیان پیش‌تر نیز وعده داده بود که امسال به‌عنوان اولین دوره، مخاطبان جشنواره شاهد اکران دیجیتال آثار خواهند بود، اتفاقی که مهمترین امتیاز آن از منظر دبیر جشنواره کیفیت بالاتر آثار و نیز هزینه کمتر کپی‌ فیلم‌ها برای نمایش در سالن‌های جشنواره است. برای قضاوت درباره تحقق این وعده باید تا زمان برگزاری جشنواره صبر کرد.

"یک ماهی که به سنت هر ساله سهم اصلی تحولات و اخبار سینمایی را حوزه تولید به خود اختصاص خواهد داد"  البته دبیر جشنواره در این زمینه تنها از تجهیز سینماهای پایتخت خبر داده‌است و هنوز مشخص نیست که چه تعداد از سینماهای شهرستان امکان بهره‌مندی از این امکانات را خواهند داشت.   چهره‌ها؛ ابوالفضل پورعرب   ابوالفضل پورعرب همان ستاره محبوب سال‌های نه‌چندان دور سینماست که در اتفاقی نادر چندی پیش شوخی تلخ درگذشتش تیتر یک بسیاری از رسانه‌ها را از آن خود کرد. غرض از این یادآوری، زنده کردن آن حاشیه‌ها نیست اما شاید جالب باشد بدانید پورعرب همین امسال و پس از سال‌ها دوری از جشنواره فجر احتمالاً با فیلم "پر سیاوشون" در جشنواره حضور خواهد داشت.   پورعرب در نمایی از "پر سیاوشون"    البته "پر سیاوشون" ابتدا به‌عنوان تله‌فیلم به کارگردانی مجتبی بیطرفان مقابل دوربین رفته بود و طبیعتاً به‌دلیل حذف بخش دیجیتال امکان حضور در جشنواره را نداشت اما پر کردن فرم جشنواره توسط عوامل فیلم می‌تواند نشان‌دهنده دورخیز آن‌ها برای کسب پروانه ۳۵ میلیمتری برای اکران فیلمشان باشد.   "پر سیاوشون" داستان زندگی پدر و دختری است که برای تحقیق در مورد گیاه پر سیاوشون به میمند شیراز سفر می‌کنند و در آن‌جا اتفاقات مختلفی برایشان رخ می‌دهد.

در کنار ابوالفضل پورعرب بازیگرانی چون سیاوش طهمورث، عباس جمشیدی‌فر، شقایق نوروزی، مرتضی ضرابی و... در این فیلم بازی می‌کنند.   هنوز حضور این فیلم در بخش‌های اصلی جشنواره قطعی نیست اما در صورت پذیرش، می‌تواند در حکم بازگشت پورعرب به پرده سینماها باشد. آخرین حضور پورعرب در جشنواره فیلم فجر فیلم پرحاشیه "زم‌هریر" بود که تا به امروز هم فرصت اکران عمومی هم پیدا نکرده‌است.

گفته‌ها؛ جشنواره فجر یعنی باهم بودن   عبدالرضا اکبری جمله جالبی در توصیف جشنواره فیلم فجر گفته‌است؛ "یکی از اهداف جشنواره همیشه همدلی و همگرایی اهالی سینما بوده‌است." فارغ از صورت کلی این جمله اگر کمی دقیق‌تر به آن توجه کنید واقعیت جالب توجهی در آن کشف خواهید کرد.

"  البته دبیر جشنواره در این زمینه تنها از تجهیز سینماهای پایتخت خبر داده‌است و هنوز مشخص نیست که چه تعداد از سینماهای شهرستان امکان بهره‌مندی از این امکانات را خواهند داشت"    اکبری خود در تشریح این ویژگی جشنواره گفته‌است: "حضور سینماگران در این فصل دور یکدیگر و زیر یک سقف، در جلسات نقد و بررسی و نمایش فیلم‌ها، ایجاد تعامل می‌کند و این ضرورت باهم بودن و یک خانواده بودن را تاکید می‌کند. اینکه اهالی سینما در یک مکان جا دارند ودر یک جا باید همه کارهای آنها ارزیابی شود بسیارخوب است. به نظر من یکی از هدف‌های شنیدنی، گفتنی و دوست داشتنی جشنواره همین مورد است."   بدون هیچ توضیح اضافی باردیگر بدنیست با یادآوری حال و هوای این روزهای سینمای ایران این جملات را مرور کنید؛ جشنواره فجر از پس چنین معجزه‌ای برخواهد آمد؟   وعده‌‌ها؛ جلوگیری از حضور فیلم‌های "مسئله‌دار"   "تلاش می‌کنیم فیلم مسئله‌دار وارد جشنواره نشود" این وعده چند روز پیش سرپرست اداره کل نظارت و ارزشیابی و یکی از اعضا هیأت انتخاب فیلم‌های متقاضی حضور در جشنواره سی‌ویکم است. وعده‌ای که تحقق آن چندان ساده به نظر نمی‌رسد.   برای قضاوت دراین باره البته ابتدا باید "فیلم مسئله‌دار" را تعریف کرد تا بعد بر سر مصادیق آن و امکان جلوگیری از حضور آن‌ها در جشنواره صحبت کنیم.

مثلاً آیا فیلم پرحاشیه‌ای مانند "آینه شمعدون" که به‌رغم برخی آن‌قدر "مسئله‌دار" بوده که در مقعطی جلوی تولید آن هم گرفته شد، مصداق همین وعده است؟   و یا فیلم "آشغال‌های دوست‌داشتنی" به‌عنوان یکی از محصولات فارابی که برخی سایت‌های اینترنتی از همین امروز نسبت به محتوا و ساختار آن معترض هستند، قربانی این وعده خواهد شد؟ از این دست نمونه‌ها کم نیست اما ای کاش جناب میرآبادی کمی روشن‌تر درباره ملاک تشخیص "مسئله‌دار بودن" صحبت کنند؛ اگر دایره این تعریف مشخص نشود احتمالاً تنها فیلم‌های "خنثی" از آن مصون خواهند ماند!    حاشیه‌ها؛ فجر چشم به راه "آزادی"   حاشیه‌های سینما "آزادی" هم خود تبدیل به سریالی دنباله‌دار در سینمای ایران شده‌است. جالب اینکه اوضاع آنقدر آشفته شده‌است که حتی سمبه وزیر ارشاد هم در‌آن کارگر نیافتاده و پس از سک هفته از صدور دستور مستقیم برای رفع مشکل این سینما هنوز فرجی حاصل نشده‌است.   آیا مهمانان جشنواره سی‌ویکم از میزبانی "آزادی" محروم می‌شود؟   طبق شنیده‌ها احتمال دارد این حاشیه‌ها دامن‌گیر جشنواره سی‌ویکم هم بشود. به‌رغم اینکه پیش از این قرار بود این مجادلات ارتباطی با برگزاری جشنواره ملی فیلم فجر نداشته باشد اما اخیراً گره اختلافات آنقدر کور شده که مدیرعامل موسسه تصویرشهر رسماً تهدید کرده‌است: "مشکل حل نشود سینما آزادی را به جشنواره فجر نمی‌دهیم."   هرچند تهدید سیدهادی منبتی تا به امروز نه واکنشی از سوی مدیران جشنواره به‌دنبال داشته‌ و نه مسئولان شورای صنفی اکران را به تغییر موضع وادار کرده‌است اما نباید فراموش کرد که یکی از گرم‌ترین سالن‌های اکران مردمی جشنواره در چند سال اخیر همین سینما آزادی بوده‌ و بعید است خلأ حضورش در میان سینماهای میزبان جشنواره به‌راحتی پر شود.
 .