امروز در کشور با بحران مرجعیت اجتماعی روبرو هستیم

رئیس پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری با بیان اینکه امروز با بحران مرجعیت اجتماعی روبرو هستیم، گفت: دانشمندان حتی در کشور ما جایگاه اجتماعی ندارند و ستاره‌های فوتبال و سینما جای آنان را گرفته‌اند و بیشتر روی نسل امروز اثر دارند و همین امر جای سؤال دارد.

به گزارش ایسنا، دکتر جمیله علم‌الهدی امروز در اختتامیه نخستین همایش مرجعیت علمی که در محل سالن همایش‌های بین‌المللی کتابخانه ملی برگزار شد، در مورد مرجعیت علمی در نگاه قرآن و با اشاراتی به علوم انسانی، گفت: مرجعیت علمی در دو سطح تخصصی در رشته‌های مختلف و در سطح مرجعیت تمدنی و فرهنگی مطرح است که قرآن کریم بر آن تاکید دارد و با اینکه در سطح مرجعیت تخصصی وضعیت خوبی داریم و به خوبی در دانشگاه‌ها پیگیری می‌شود، در سطح تمدنی و فرهنگی وضعیت خوبی نداریم.

وی افزود: امروز با بحران مرجعیت اجتماعی روبرو هستیم و دانشمندان حتی در کشور ما جایگاه اجتماعی ندارند و ستاره‌های فوتبال و سینما جای آنان را گرفته‌اند و بیشتر روی نسل امروز اثر دارند و همین امر جای سؤال دارد.

علم الهدی وضعیت علم در ایران را به دو بخش قبل و بعد از تاسیس دارالفنون تقسیم کرد و افزود: قبل از تاسیس دارالفنون علم فضیلت بود و عالم ویژگی‌های شخصیتی خاصی داشت که مردم دور او جمع می‌شدند، ولی بعد از تاسیس دارالفنون با علم مدرن روبرو شدیم و معنای علم از فضیلت اخلاقی به برتری اجتماعی در سازمان قدرت تبدیل شد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: نگاه اقتصادی و سیاسی نسبت به علم پررنگ و روش تحقیق و روش تدریس‌های قابل استفاده برای همه معلمان طراحی شد. بنابراین از علم و عالم شخصیت زدایی کردیم، نهادهای علمی بیشتر از عالم مرجعیت یافتند. به عبارت دیگر تکنوکراسی بر علم حاصل شد و تکنیک‌زدگی در علم اتفاق افتاد، تخصص جای فرهیختگی را گرفت. عالمان کارمندان سازمان‌های علمی شدند.

وی خاطر نشان کرد: عالمی از معلمی جدا و شور علمی نادیده گرفته شده، البته این امر به معنای این نیست که همه معلمان شور معلمی ندارند، بلکه جریان کلی به این سمت می‌رود.

علم الهدی گفت: امروز تقاضای دانشجو از استاد تغییر کرده و حتی خود را نسبت به استاد پیش‌رو می‌داند، در چنین شرایطی مرجعیت علمی و عالمان بدون احیای علوم انسانی ممکن نیست.

"به عبارت دیگر تکنوکراسی بر علم حاصل شد و تکنیک‌زدگی در علم اتفاق افتاد، تخصص جای فرهیختگی را گرفت"نمی‌توان علوم انسانی را نادیده گرفت و به فکر رهبری جهان بود و تغییرات جدی تمدنی ایجاد کرد.

علم‌الهدی با اشاره به ذخایر علوم انسانی قوی در کشور ما گفت: با وجود این ذخایر نسبت به کشورهای دیگر، ماموریت‌های علوم انسانی متناسب با اهداف تمدنی ما تغییر نکرده و تحول نیافته و همین جا باید توجه بیشتر به قرآن را جدی بگیریم.

وی با اشاره به دو عبارت علم و هدایت در قرآن کریم، گفت: وقتی آیات قرآن را بررسی می‌کنیم، علم همواره راهی برای هدایت و هدایت غایی است، ولی در عین حال علم می تواند باعث گمراهی شود و دلایل زیادی برای آن وجود دارد.

علم الهدی تاکید کرد: بنابراین اگر بخواهیم مرجعیت علمی را نه در سطح تخصصی، بلکه در سطح عمومی و عالمان محقق کنیم، باید به قرآن برگردیم. این مرجعیت به وسیله فناوری و رقابت در نهادهای اجتماعی دیگر با تهدید روبرو است‌.

وی در پایان تصریح کرد: بازگشت به این شرایط و احیای مرجعیت علمی عالمان و اخلاقی کردن علم، کار مهمی است که امروز پیش روی ماست و برخی رشته‌های علوم انسانی مانند جامعه شناسی، ادبیات و فلسفه در این زمینه اولویت دارند و باید برای مانع شدن مردم از گمراهی دست به کار شوند.

انتهای پیام