بنیاد مسجد شیخ لطف الله اصفهان از ریشه در حال نابودی است

 بنیاد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان از ریشه در حال نابودی است

محمدحسین مقتضی، استاد کاشی‌کاری سنتی، با بیان اینکه مسجد شیخ لطف‌الله در میدان نقش‌جهان اصفهان «سرطان» گرفته است، درباره خطر تخریب این بنا هشدار داد و گفت: «محراب مسجد که در دنیا بی‌نظیر است، از وسط ترک‌ خورده‌ است و آجرهای دیواره‌های پیرامونی مسجد خیس‌خورده‌ و مقداری از آن‌ها ریخته‌اند.» مقتضی با انتقاد از «بی‌تفاوتی» مسئولان استان اصفهان از استاندار گرفته تا شهردار و اداره میراث فرهنگی، به وضعیت این مسجد تاریخی گفت: «بنیاد مسجد شیخ لطف‌الله از ریشه در حال نابودی است.»

مسجد شیخ‌ لطف‌الله واقع در ضلع شرقی میدان نقش‌جهان اصفهان، یکی از بناهای تاریخی است که در دوران صفوی ساخته شد و از نظر هنر معماری و کاشی‌کاری بسیار اهمیت دارد؛ مسجدی که مسئولان اداره میراث فرهنگی اصفهان ادعا می‌کنند جز ترک‌خوردگی روی گنبد مشکل دیگری ندارد اما کارشناسان میراث فرهنگی‌ مثل محمدحسین مقتضی ترک‌خوردگی‌های روی گنبد را «کوچک‌ترین مسئله مسجد شیخ‌ لطف‌الله» می‌دانند و می‌گویند باید به داد این بنای تاریخی رسید.

سال ۱۳۹۸ بود که اداره میراث فرهنگی اصفهان اعلام کرد کار مرمت ترک‌خوردگی‌های روی گنبد مسجد شیخ‌ لطف‌الله به پایان رسیده است. پس از اعلام این خبر، مهدی حجت، رئیس کمیته ملی ایکوموس، در جریان یک سخنرانی در دانشگاه هنر اصفهان گفت: «مسجد شیخ‌ لطف‌الله را به اسم مرمت خراب کرده‌اند.»

هوشنگ رسام که حدود ۴۰ سال پیش بخش‌هایی از مسجد شیخ‌ لطف‌الله را به‌صورت موضعی مرمت کرده بود، در مصاحبه‌‌ای این گفته‌ها را تایید کرد و گفت: «بسیاری از استادان معرق‌تراش اصفهان که در کار معرق‌تراشی تبحر دارند، معتقدند که مرمت گنبد و بازسازی مسجد شیخ لطف‌الله خوب انجام نشده است.»

با وجود بالا گرفتن انتقادها درباره نحوه مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله، مقام‌های استانی اصفهان مدعی‌اند که کار مرمت این بنا «بر اساس مطالعات» انجام شده است.

حالا با وجود گذشت حدود دو سال از آغاز انتقادها از شیوه مرمت گنبد مسجد شیخ‌ لطف‌الله اصفهان، محمدحسین مقتضی می‌گوید که مشکل این بنای تاریخی فقط گنبد آن نیست و بنیاد این مسجد از ریشه در حال «نابودی» است.

این استاد معماری که از طرف مقام‌های اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان برای نظارت بر اجرای مرمت این بنای تاریخی به مسجد شیخ‌ لطف‌الله رفته بود، در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفت: «شاید هم باید یک چند سال دیگری صبر کنیم تا یک تراکتور بگذارند پای این بناها و همه را خراب کنند؛ شهرداری هم تراکم بدهد و آن را پاساژ کنند.» او با بیان اینکه ما ایرانی‌ها به مسجد شیخ لطف‌الله می‌نازیم که در دنیا نظیر ندارد، افزود: «مگر می‌شود این‌همه بی‌تفاوتی و بی‌توجهی به این مسجد؟ من فعلا نگرانم که این‌ها از بالای گنبد کاری نکنند که به زیر آسیب برسد.»

مقتضی ادامه داد: «درست یا غلط را نمی‌دانم، اما یک نفر به من گفت که هزاره طبقه پایین مسجد شیخ لطف‌الله را کاشی کردند و در آنجا از سیمان استفاده شده است؛ اگر این مطلب درست باشد، این خودش عامل تخریب است زیرا سیمان رطوبت را از خود خارج نمی‌کند و رطوبت به ارتفاع‌ها می‌رسد. اگر رطوبت بالا برود، معلوم نیست چه خواهد شد.»

این استاد کاشی‌کاری سنتی با بیان اینکه به دلیل سابقه نه چندان خوشایند، هیچ‌وقت به همکاری با سازمان میراث فرهنگی تمایل نداشته است، درباره مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله گفت: «در این فرایند باید یک کارهایی انجام می‌شد که نکرده‌اند و باید اصلاح شود. برخی کارها کاملا غیراصولی انجام شدند و باید کار را متوقف کنند و آن را اصولی پیش ببرند؛ اما اگر می‌خواهند با همین روند پیش بروند، آینده گنبد مشخص نیست. حتی نمی‌توان اطمینان داد ترک‌ها درست در جای خود قرار بگیرند.»

پیش‌تر مهدی حجت نیز در همین زمینه به خبرگزاری تسنیم گفته بود: «هنگامی که می‌خواهند گنبد جهانی را مرمت کنند، حداقل چند نفر اهل تخصص را دور هم جمع می‌کنند و با یکدیگر در مورد راهکارهای مختلف بحث می‌کنند چرا که با فکر یک طبیب، یک دانشمند بزرگ را به اتاق جراحی وارد نمی‌کنند.»

رئیس ایکوموس ایران با بیان اینکه رنگ کاشی‌ها به یکدیگر نمی‌خورد و بالا پایین آن‌ها میزان نیست، تاکید کرده بود: «گنبد را بعد از این همه سال خراب کرده‌اند و به نظر من، کارشناسان و مسئولان اصفهان باید در این زمینه به فکر باشند.»

ایندیپندنت فارسی

 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران