مرجعیت علمی به میزان سرمایه‌گذاری در علم و فناوری وابسته است

رئیس پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی با بیان اینکه میزان سرمایه‌گذاری علمی در رسیدن به مرجعیت اهمیت زیادی دارد، توضیح داد: دستیابی به مرجعیت علمی به میزان سرمایه‌گذاری در علم و فناوری وابسته است؛ وقتی می‌گوییم کشوری در پیشرفت علمی شاخص است، اولین عامل مهم آن سرمایه‌گذاری دولت است.

به گزارش ایسنا، دکتر احمد شعبانی در نشست ضرورت و امکان مرجعیت علمی از دیدگاه قرآن کریم که در پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، با بیان اینکه مقام معظم رهبری به دفعات در مورد موضوع مرجعیت علمی فرمایشاتی داشتند، گفت: ولی متاسفانه ما فرمایشات رهبری در مورد این موضوع را تفسیر به رأی می‌کنیم.

وی به تدوین نقشه جامع علمی کشور در ستاد نقشه جامع علمی کشور در سال ۱۳۸۹ و دیگر اسناد بالادستی در حوزه توسعه علم و فناوری اشاره کرد و ادامه داد: در این اسناد شاخص‌های کیفی برای مرجعیت علمی عنوان شده است، ولی شاخص‌های کمّی برای سنجش مرجعیت علمی را در اسناد بالادستی نمی‌بینیم که البته این ممکن است ناشی از اقتضائات زمان تدوین اسناد باشد.

رئیس پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی در مورد شاخص‌های متعدد برای مرجعیت علمی، گفت: یکی از شاخص‌ها تولیدات علمی است و شاخص دیگری که اهمیت بیشتری دارد، میزان ارجاعات و استنادات این تولیدات است.

وی با بیان اینکه میزان سرمایه‌گذاری در تولیدات علمی نیز در رسیدن به مرجعیت اهمیت زیادی دارد، توضیح داد: دستیابی به مرجعیت علمی به میزان سرمایه‌گذاری کردن در علم و فناوری وابسته است؛ وقتی می‌گوییم کشوری در پیشرفت علمی شاخص است، اولین عامل مهم در آن سرمایه‌گذاری دولت است.

شعبانی افزود: البته میزان سرمایه‌گذاری در توسعه علم و فناوری در نقشه جامع علمی مطرح شده است که باید تا افق ۱۴۰۴ بودجه پژوهش به ۴ درصد از مجموع تولید ناخالص داخلی برسد. با وجود این، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد که میزان بودجه پژوهش در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ حدود ۲۵ صدم درصد بوده است.

به گفته شعبانی، تعداد محققان و تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیز از دیگر شاخص‌های مرجعیت علمی است.

رئیس پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی به اهمیت رسوخ علم در زندگی افراد اشاره کرد و گفت: هنگامی می‌توانیم بگوییم به مرجعیت علمی رسیدیم که علم در زندگی و تصمیمات ما نقش داشته باشد و باید ببینیم چقدر به مبانی علمی اعتقاد داریم و آن را اجرا می‌کنیم.

وی به رابطه‌ بین رشد علمی و تولید ناخالص داخلی پرداخت و توضیح داد: ما در یک پژوهش به ۱۷ شاخص در مورد رابطه بین رشد علمی و تولید ناخالص داخلی رسیدیم و متوجه شدیم همبستگی کاملی بین این شاخص‌ها و تولیدات علمی وجود دارد.

شعبانی به نقش دولت‌ها در پیشرفت علمی اشاره کرد و گفت: هر زمانی که دولت‌ها عزم را جزم کردند و در علم سرمایه‌گذاری کردند، به نتیجه رسیدیم؛ مثل هسته‌ای و صنایع موشکی. همچنین در نانو سرمایه‌گذاری کردیم و الان رتبه چهارم را داریم. همچنین قوانین خوبی مانند قانون جهش تولید دانش‌بنیان داریم که باید به درستی اجرا شود.

وی خاطر نشان کرد: باید سرمایه‌گذاری بیشتری کنیم؛ تا کنون راهی که رفتیم، ابتدای راه است.

رئیس پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی با بیان اینکه تولید علم در ایران تنها ۴۰ سال سابقه دارد، گفت: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد مقالات علمی ایران حدود ۵۰۰ مقاله بود.

اکنون تعداد مقالات علمی ایران به ۸۰۰ هزار مقاله رسیده است. ولی کیفیت مقالات علمی باید افزایش یابد و این کار با سرمایه‌گذاری روی توسعه علم ممکن است.

وی درباره این سؤال که «چرا تولید علم زیادی داریم، ولی تولید دانش‌بنیان در کشور زیاد نیست»؛ توضیح داد: ریشه این موضوع در دانشگاه نیست، ریشه آن در صنعت و سیاست‌گذاری است و به همین دلیل است که تولیدات علمی در سفره تک تک ما بروز و ظهور پیدا نمی‌کند.

شعبانی با تاکید بر نقش اولویت‌گذاری در مرجعیت علمی، افزود: در حوزه علوم پایه و مهندسی باید تولیدات علمی را مد نظر قرار داد و در حوزه علوم انسانی و هنر باید بیشتر در سطح بین‌المللی فعال باشیم و اگر در سطح بین‌المللی مطرح شویم، مؤثرتر خواهند بود.

استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: ما امروز ۲ درصد دانش جهانی را تولید می‌کنیم، ولی مصرف کننده بیش از ۲۰ تا ۳۰ درصد تولیدات علمی جهانی هستیم. باید در تولیدات علمی در سطح جهان هم بیشتر نقش‌آفرینی کنیم.

انتهای پیام