سیاست خارجی نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا چیست؟

تبلیغ بازرگانی

دونالد ترامپ و جو بایدن در بارۀ سیاست خارجی آمریکا دو نگرش کاملاً متفاوت دارند. با این حال، این تفاوت نگاه به معنای ناهمسوئی در کلیۀ زمینه‌ها نیست و گرایش آنان بر بستری می‌نشیند که گاه پست و بلند خود را بر سیاستی که بر آن جاری است تحمیل می‌کند.

دونالد ترامپ در دورۀ اخیر نیز با همان سیاست یا راه و رسم گذشتۀ خود، «اول آمریکا» به میدان مبارزه آمده است. جو بایدن در زمینۀ سیاست خارجی خواستار «بازسازی اعتبار و راهبری آمریکا»ست. او با این شعار کارنامۀ رقیب خود را نشانه می‌گیرد و راه دیگری را در این زمینه نشان می‌دهد.

دونالد ترامپ و سیاست «اول آمریکا»

دونالد ترامپ با سیاست گاه گمراه کنندۀ خود که در همان دو کلمۀ «اول آمریکا» تبلور یافته، سه گرایش پیوسته به هم را در مناسبات خارجی این کشور راهنمای تصمیمات دولت خود ساخته است. از این سه گرایش می‌توان با عباراتی چون «انزواگزینی»، «حمایت گری» و «یکجانبه گرائی» یاد کرد.

"تبلیغ بازرگانیدونالد ترامپ و جو بایدن در بارۀ سیاست خارجی آمریکا دو نگرش کاملاً متفاوت دارند"همین گرایش‌ها او را به زورآزمائی تند و درازمدت با چین کشانده است.

او هر چند به هنگام راه یافتن به کاخ سفید از تجربۀ سیاسی و دیپلماسی برخوردار نبود و در اظهارات و تصمیماتِ گاه گسسته و ناپایدار خود فراوان جهان را شگفت زده کرد، اما همواره از چشم انداز واحد به جهان و جایگاه ایالات متحد آمریکا در آن نگریست و رنگ دنیا گریزی بر این کشور زد.

در تاریخ دیپلماسی آمریکا، کمتر می‌توان دوره‌ای یافت که این کشور تا این حد متحدان خود را از خویش رانده باشد. دونالد ترامپ که همتای فرانسوی خود، امانوئل مکرون را به «حماقت» متهم کرده، از تحقیر آشکار آنگلا مرکل خودداری نکرده و نخست وزیر کانادا را «متقلب» خوانده بود، در ستایش کیم جونگ اون نیز از اغراق پرهیز نکرد و بر «درک متقابل» میان خود و او تاکید کرد و در دفاع و حمایت از ولادیمیر پوتین حتی سر وصدای جمهوری خواهان را نیز درآورد.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان

POOL/AFP/File

رئیس جمهوری آمریکا با حملات پیاپی به پیمان آتلانتیک شمالی ـ ناتوـ که ستون فقرات همبستگی نظامی اروپا و آمریکا به شمار می‌آید، از سست کردن حلقه‌های این پیمان خودداری نکرد، بشکلی که ترکیه همزمان با عضویت در این سازمان، به آسانی به اتخاذ مواضع ناهمسو با آن پرداخت و از استقرار سامانه‌های دفاع ضد موشکی ساخت روسیه که رقیب ناتو محسوب می‌شود پرهیز نکرد.

هر چند دونالد ترامپ تا کنون تهدیدات خود را برای ترک این پیمان به اجرا نگذاشته، اما پیمان‌های دیگری را که رها کرده است، کم نیست. او توافق پاریس در بارۀ آب و هوا را به رغم تلاش‌های گستردۀ دیگر کشورها و بویژه فرانسه ترک کرد، توافق اتمی ایران موسوم به برجام را به کناری انداخت، از معاهده تجارت آزاد دوسوی پاسیفیک خارج شد و سازمان جهانی بهداشت را در اوج بحران بهداشتی ناشی از شیوع ویروس کرونا ترک نمود.

یکی از مهمترین انگیزه‌های او در اتخاذ برخی از این تصمیمات خودداری از پرداخت سهمی بیش از دیگران در تامین هزینۀ این سازمان‌ها بود. او بارها دیگر کشورها را به ناتوانی در تامین منافع خود متهم کرد و گفت آمریکا حاضر به پرداخت برای دیگران نیست.

رئیس جمهوری آمریکا همین دید را به حوزۀ نظامی نیز تسری داد و همسو با افکار عمومی آمریکائیان خواستار «پایان دادن به جنگ‌های بی پایان شد». او با این حال، خروج نیروهای آمریکا از سوریه، عراق و افغانستان را بی آنکه مقامات نظامی کشور او از آن مطلع باشند با ارسال توئیت اعلام داشت و در پی اعتراض آنان نخست عقب نشینی کرد و اندکی بعد دوباره به پافشاری بر اجرای آنها پرداخت و چگونگی سرانجام برخی تصمیمات در ابهام ماند.

انزواگزینی، خودیاری اقتصادی و یکجانبه گرائی، محورهای اصلی سیاست ترامپ

دونالد ترامپ، بگفتۀ سلیا بِلَن، پژوهشگر در انستیتو بروکینگز، در پی سیاست «دخالت جویانۀ و نئومحافظه کارانۀ» جرج بوش و گزینۀ «محتاطانه و خویشتن دارانۀ» باراک اوباما که با یک سیاست خارجی فعال و گشایش اقتصادی همراه بود، خویشتنداری نظامی را با انزوا گزینی بین‌المللی و خودیاری اقتصادی همراه ساخت و سیاست خارجی خود را انحصاراً بر ملی گرائی و یکجانبه گرائی» بنیاد نهاد.

چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا با این حال آمادۀ مذاکره است.

او برای جلوگیری از جنگ‌های پُرخرج آمادۀ مذاکره با هر کسی است. کولین داک، از اندیشکده محافظه کار «امریکن اینترپرایز اینستیتوت» با اشاره به آمادگی ترامپ برای گفتگو با هر کسی که لازم باشد، از یک «دکترین ترامپ» یاد می‌کند که بگفتۀ او همانند یک «قطار وحشت» از پست و بلندی‌های بسیار می‌گذرد. او با کیم جونگ اون یک دیدار تاریخی داشت بی آنکه خلع سلاح اتمی کره شمالی را بدست آورد. او با طالبان گفتگو و حتی هم پیمان می‌شود تا نیروهای آمریکا را از افغانستان خارج کند، در حالیکه نبردها در این کشور همچنان ادامه دارد و شبح بازگشت طالبان جامعه مدنی را به وحشت انداخته است. او اصرار به گفتگو با مقامات ایران را دارد و در همان حال این کشور را با مجازات‌های سنگین خود بر سر این کشور می‌کوبد.

ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا سیاست ترامپ در مناسبات خارجی را «دکترین واپس نشینی» نام نهاده که بگفتۀ او با انگیزه و شعار «اول آمریکا» همواره با جنگ اقتصادی و مجازات‌های یکجانبه همراه است.

دونالد ترامپ در کلیۀ گردهمائی‌های انتخاباتی خود شعار همیشگی «اول آمریکا» را یادآوری می‌کند

REUTERS - CARLOS BARRIA

او نمی‌گوید که زورآزمائی‌های اقتصادی و تجاری ترامپ جهان را در جنگ سرد تازه‌ای قرار داده است.

"از این سه گرایش می‌توان با عباراتی چون «انزواگزینی»، «حمایت گری» و «یکجانبه گرائی» یاد کرد"این جنگ تازه ایالات متحده آمریکا را در برابر چین، ابَر قدرت دیگر کنونی، قرار داده است. همه گیری کوویدـ١٩ بر آتش این نبرد بیشتر دمیده و دونالد ترامپ که خود در مدیریت این بحران بهداشتی در کشور خود بشدت مورد انتقاد قرار گرفته، چین را مورد حملات شدید قرار داده و این کشور را مسئول شیوع بیماری در جهان می‌داند.

نکوهش‌های امروز ترامپ در بارۀ چین با این حال بر بستر رویاروئی کهن تری استوار است که به دوران پیش از او مربوط می‌شود و بسیاری از آمریکائیان با آن همراه هستند. چنین به نظر می‌رسد که رقابت راهبردی میان آمریکا و چین گرایشی است که تداوم خواهد داشت و رئیس جمهوری آینده آنرا به ارث خواهد بود.

اگر سیاست خارجی دونالد ترامپ بیشتر به بن بست رسیده، او در هفته‌های اخیر با نزدیک کردن امارات متحد عربی و بحرین به اسرائیل به موفقیت‌هائی نیز دست یافته است. در این زمینه باید یادآوری کرد که حمایت از اسرائیل یکی از گرایش‌های پایدار او در سیاست خارجی است که انتقال یکجانبۀ سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس یکی دیگر از مظاهر آن بود.

از دیدگاه جو بایدن، سیاست «اول آمریکا، پیش از هر چیز آمریکا را تنها کرده است». سیاست خارجی بایدن، چنانکه خود می‌گوید «اعادۀ حیثیت و اعتبار آمریکا در جهان» است.

جو بایدن در جستجوی بازسازی اعتبار و نفوذ آمریکا در جهان

جو بایدن در بارۀ سیاست خارجی خود در آغاز سال جاری در «فارن افرز» نوشت که «اعتبار و نفوذ ایالات متحد آمریکا در جهان از هنگامی که باراک اوباما و من قدرت را ترک کردیم، کاهش یافته است» و تاکید کرد که او چنان عمل خواهد کرد که «آمریکا دوباره هدایت جهان را در دست گیرد».

چنین هدفی نه تنها بسیار خوش بینانه، بلکه ناهمسازگار با واقعیات روز یا تحولات رخ داده در جهان به نظر می‌رسد.

جو بایدن اگر به ریاست جمهوری آمریکا برگزیده شود با همان جهانی که هنگام ترک قدرت می‌شناخت روبرو نخواهد بود و ناگزیر باید با جنبه‌های تازه‌ای از آن کنار آید. با این حال در موارد چندی نیز سیاست او در گسست کامل با رفتار دونالد ترامپ خواهد بود.

از دیدگاه جو بایدن، سیاست «اول آمریکا، پیش از هر چیز آمریکا را تنها کرده است».

AFP

نامزد دموکرات خواستار پیوستن به توافق پاریس در بارۀ آب و هوا از «نخستین روز» آغاز ریاست جمهوری خویش است. او همچنین گفته است که به سازمان جهانی بهداشت، که دونالد ترامپ آن را در بحبوحۀ بحران کرونا ترک کرد، باز خواهد گشت.

جو بایدن تاکید کرده است که «اگر ایران به کلیۀ تعهدات خود در برجام عمل کند، آمریکا به این توافق بازخواهد گشت». این بازگشت با این حال چندان آسان نیست و از همین روست که وی بر خلاف دیگر تعهدات آشکار، این اقدام را به رفتار متقابل مشروط ساخته است تا در صورت لزوم بتوان در چارچوب ارزیابی از اجرای تعهدات به چانه زنی پرداخت. به علاوه، خروج آمریکا از برجام که با برقراری مجازات‌های سنگین علیۀ ایران همراه شد، زیان‌های فراوانی به این کشور وارد آورده است.

"او با طالبان گفتگو و حتی هم پیمان می‌شود تا نیروهای آمریکا را از افغانستان خارج کند، در حالیکه نبردها در این کشور همچنان ادامه دارد و شبح بازگشت طالبان جامعه مدنی را به وحشت انداخته است"آیا بازگشت آمریکا بدون توجه به این زیان‌ها انجام پذیر است؟

جو بایدن قصد دارد مناسبات تیره با متحدان اروپائی خود را بسرعت بهبود بخشد و همکاری‌های بین‌المللی را برای به اجرا گذاشتن اهداف مشترک از سرگیرد. او اعلام کرده است که در نخستین سال ریاست جمهوری خود، رهبران کشورهای آزاد جهان را در «همایش سران دموکراسی‌ها» گردهم خواهد آورد تا این چنین دلبستگی و پیوند خود را به چندجانبه گرائی نشان دهد و سوء تفاهمات ایجاد شده با متحدان سنتی آمریکا را بر طرف سازد.

دشواری‌های چرخش در سیاست خارجی

چنین سیاستی تنها بازگشت به مناسبات خارجی دوران ریاست جمهوری باراک اوباما نیست و مشاوران جو بایدن اطمینان می‌دهند که او بخوبی می‌داند که جهان و روابط آمریکا با آن در همین دورۀ کوتاه دگرگون شده است و در این زمینه او نمی‌تواند تنها به «عادی سازی مناسبات» بپردازد. کاترینا مولیگان، از پژوهشگران مرکز مطالعات برای ترقی آمریکا، موسسۀ نزدیک به دموکرات‌ها، تاکید می‌کند که «سیاست خارجی بایدن باید برآمدن اقتدارگرائی و عدم گسترش دموکراسی در جهان را که در سال‌های اخیر شاهد آن هستیم، مورد توجه قرار دهد». این سخن، بازتاب نگرش شمار بسیاری از مشاوران جوان حزب دموکرات است که بدون تردید، در صورت پیروزی جو بایدن، خود در تدوین سیاست‌های دولت او و از جمله دیپلماسی کشور شرکت خواهند داشت.

با این حال، چرخش سیاست خارجی آمریکا در دورۀ دونالد ترامپ، اثرات دراز مدت خود را باقی گذاشته و بایدن اگر ناگزیر به همسوئی با آنها نباشد، گسستن کامل از آنها نیز در کوتاه مدت ناممکن خواهد بود.

چرخش سیاست خارجی آمریکا در دورۀ دونالد ترامپ، اثرات دراز مدت خود را باقی گذاشته و بایدن اگر ناگزیر به همسوئی با آنها نباشد، گسستن کامل از آنها نیز در کوتاه مدت ناممکن خواهد بود.

AFP/File

وزیر مشاور در امور خارجۀ فرانسه، کِلمان بُن، در این باره تاکید می‌کند که «اروپا نباید بپندارد که در صورت تغییر حکومت در آمریکا، موقعیت [روابط با این کشور] به شکل دوران پیش از انتخاب دونالد ترامپ بازمی‌گردد». به باور او «برخی گرایش‌های دوران ترامپ و از جمله فشار بر اتحادیۀ اروپا برای مشارکت بیشتر در تامین هزینۀ دفاع مشترک نظامی، قاطعیت در زمینه تجارت بین‌المللی و ایستادگی در برابر چین به همان گونه و یا بگونۀ دیگری دنبال خواهد شد».

این چنین، گذشته از رفتارها و رهکنش‌های گاه کاملاً متفاوت دو نامزد ریاست جمهوری، در صورت پیروزی جو بایدن، نباید در انتظار وارونه شدن کلیۀ مناسبات و تصمیمات بود.

به نظر می‌رسد که دولت بایدن طرح خروج سربازان آمریکائی از افغانستان را دنبال کند و به حضور نیروی اندکی برای مبارز با بازمانده‌های القاعده و داعش بسنده نماید.

جو بایدن در گذشته همواره در بارۀ افغانستان ابراز بدبینی کرده و چنانکه خود گفته امیدی به «درست شدن اوضاع» این کشور ندارد.

نامزد دموکرات در بارۀ مناسبات با پکن، اینک هر بار تاکید می‌کند که «آمریکا باید در برابر چین رفتاری قاطعانه داشته باشد». جو بایدن که پیش از هشت سال معاونت ریاست جمهوری، نزدیک به چهار دهه عضویت سنای آمریکا و بویژه کمیسیون امور خارجی این مجلس را داشت، بگفتۀ نزدیکان او از کسانی است که با بازشدن درهای چین به اقتصاد آزاد و گسترش روابط بیرونی این کشور، به بازگشائی سیاسی و توسعۀ دموکراسی در آن فراوان دل بسته بود. بر باد رفتن این امید، طعم تلخی بر دهان وی باقی گذاشته است و از همین رو، او اینک در این زمینه از خود ناخرسندی نشان می‌دهد و خواستار قاطعیت است.

از نظر ویلیام برنز، رئیس بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، که بسیاری از او به عنوان وزیر امور خارجۀ دولت احتمالی جو بایدن یاد می‌کنند، تاکید می‌کند که «مدیریت رقابت راهبردی با چین، معیار پیروزی یا شکست سیاست خارجی آمریکاست». بگفتۀ او، آمریکا، در صورت پیروزی جو بایدن، «تلاش خواهد کرد شبکه‌ای از اتحادهای تازه در آسیا ایجاد کند. این اقدام به منظور جلوگیری از قدرت گرفتن چین نیست، زیرا آمریکا چنین توانی ندارد، اما برای ایجاد بستر و فضای دلخواهی است که برآمدن چین در آن صورت می‌گیرد».

کارشناسان سیاست خارجی آمریکا بعید می‌دانند که جو بایدن، همانند دونالد ترامپ، تمامی دستاوردهای دولت پیش از خود را کنار بگذارد و «طرحی نو اندازد»، زیرا در این صورت او نیز به سردرگمی بیشتر طرفین سیاسی آمریکا و بی ثباتی سیاست خارجی این کشور دامن خواهد زد.

سیاست دو نامزد انتخابات در قبال برجام و جمهوری اسلامی ایران در شمارۀ آیندۀ روزنامۀ انتخابات آمریکا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

اخبار کارزار انتخاباتی

سه شنبه سوم نوامبر شهروندان آمریکا از میان دو نامرد دموکرات و جمهوری خواه، جو بایدن و دونالد ترامپ، یکی را برگزیده و برای چهار سال آینده به کاخ ریاست جمهوری این کشور خواهند فرستاد.

Studio Graphique FMM

آخرین گردهمائی‌های انتخاباتی

دونالد ترامپ سفرهای پیاپی خود به ایالت‌های سرنوشت ساز را با آهنگی تند همچنان دنبال می‌کند.

"این جنگ تازه ایالات متحده آمریکا را در برابر چین، ابَر قدرت دیگر کنونی، قرار داده است"او روز یکشنبه در پنج گردهمائی انتخاباتی در این ایالات حاضر خواهد شد. رقیب او، جو بایدن همه نیروی خود برای جلب آرا بیشتر در پنسیلوانیا متمرکز کرده است.

دونالد ترامپ نیز این ایالت کلیدی را به فراموشی نسپرده است. طرفداران او روز شنبه در چهار شهر این ایالت با فریاد «چهار سال دیگر، چهار سال دیگر» حمایت خود را از ماندن نامزد جمهوری خواه در کاخ سفید اعلام کردند. همزمان با این گردهمائی‌ها، باراک اوباما در میشیگان در یک همایش «درایو این» شهروندان آمریکا را به حمایت از جو بایدن دعوت کرد و تاکید کرد که «همه چیز سه شنبه تعیین می‌شود».

این تلاش‌ها برای جلب آخرین رای دهندگانی صورت می‌گیرد که هنوز میان دو نامزد دو دل مانده‌اند. نظرسنجی‌ها با این حال نشان می‌دهد که امسال شمار افراد «نامصمم» بسیار کمتر از انتخابات چهار سال پیش است.

شرکت بیسابقه در رای‌دهی پیش‌رس

بیش از ٩٠ میلیون شهروند آمریکائی تا شنبه شب ٣١ اکتبر از طریق پست و یا در ایالت‌هائی که رای گیری حضوری پیش رس در آنها آغاز شده است، با ارسال یا گذاشتن آراء خود در صندوق‌ها در انتخابات شرکت کرده‌اند.

این مقدار بیش از ۶۵ درصد کل آرائی است که در انتخابات چهارسال پیش به صندوق‌ها ریخته شد. افزایش شمار رای دهندگان پیش از موعد، چنانکه بارها گفته شده است، از یکسو به دلیل اهمیت سرنوشت ساز این انتخابات و از سوی دیگر به سبب نگرانی از شیوع ویروس کرونا و برای پرهیز از حضور در دفتر رای گیری در روز انتخابات است.

یک رای دهندۀ آمریکائی برگۀ رای خود را برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور در صندوق پست می‌اندازد ـ لُس آنجلس، ۵ آکتبر ٢٠٢٠

MARIO TAMA / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / Getty Images via AFP

آخرین نظرسنجی‌ها همچنان از پیشتازی جو بایدن در سطح ملی حکایت می‌کند، اما نتایج در شماری از ایالت‌های سرنوشت ساز پرابهام است.  

دونالد ترامپ قوانین مهاجرت را سخت گیرانه تر خواهد کرد

دونالد ترامپ در آستانۀ انتخابات ریاست جمهوری، یکبار دیگر به سخت تر کردن امکانات مهاجرت به آمریکا در دورۀ دوم ریاست جمهوری خود پرداخت و کوشش کرد این چنین بخشی از رای دهندگان مردد را به خود جلب کند. بگفتۀ استفِن میلر، یکی از نزدیکترین مشاوران ترامپ، این اقدام با فراهم ساختن ابزار حقوقی لازم در چهار محور مختلف صورت خواهد گرفت. محدود ساختن اعطای پناهندگی، ممنوع کردن شهرهای پناه ده که در آنها مقامات محلی از پناه جویان حمایت می‌کنند، گسترش ممنوعیت سفر با تشدید کنترل بیشتر بر تقاضای ویزا و برقراری محدودیت‌های تازه برای کسب ویزای کار چهار محور این طرح را تشکیل می‌دهد.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید