خارجی – کربلا- تاسوعا و عاشورا

فرارو- از «روز واقعه» تا «روز رستاخیز»، سینمای عاشورایی ایران در میان این دو فیلم بزرگ قرار دارد، سینمایی که با وجود شعارها و ادعاها از مایه‌های پربار و عمیق این حماسه‌ی بزرگ تاریخی همچنان تهی است، «روز واقعه» سال‌ها پیش ساخته شده و «روز رستاخیز» هنوز به سرانجام نرسیده است.

به گزارش سرویس فرهنگی هنری فرارو، این همه قصه، این همه ماجرا و این همه سوژه در این همه فیلمی که در تاریخ سینما ساخته‌اند مصرف شده و رفته پی کارش و خلاصه خیلی از فیلم‌ها تکرار مکررات است، از قصه‌های بی رمق فیلم‌ها پیداست که ‌کف‌گیر ایده‌های داستانی به ته دیگ خورده و بار درام فیلم‌ها به بی‌وزنی رسیده در عوضش بازار فیلم‌های ضد قصه داغ است، اما در این میان موقعیتی دراماتیک هست که ریشه در واقعه‌ای تاریخی دارد، واقعه‌ای که بعد از قرن‌ها همچنان داغ و زنده است.

معروف است که تمام آثار نمایشی و درام دنیا، در ۳۶ وضعیت و موقعیت کهن‌واره خلاصه شده و هر قصه‌ و حکایتی به یکی از آن‌ها متوسل می‌شود و با بسط و گسترش این وضعیت‌ها، ظرفیت تازه‌ای به آن می‌بخشد تا همچنان حرفی برای گفتن داشته باشد، حرفی که به دل مخاطب چنگ بزند و روح آدم را بلرزاند.

واقعه‌ی عاشورا و آنچه که در محرم ۶۱ هجری قمری به وقوع پیوست موقعیتی پربار است که به سادگی می‌توان نیمی از وضعیت‌های محدود نمایش را در آن سراغ گرفت که در خود بار داراماتیک ناب و بکری برای دست‌مایه‌ی خلق بی‌شمار موقعیت دراماتیک دارد ولی آن‌چه که مایه‌ی تاسف است دست‌های خالی سینمای ایران است.

به جز چند فیلم معدود، ظرفیت سینمایی واقعه کربلا همچنان بکر و دست نخورده باقی مانده و همچنان یکی از بهترین اقتباس‌های سینمایی از این واقعه از آن فیلمی است که در اویل دهه هفتاد ساخته شده است و همچنان داغ واقعه‌ی عاشورا و جای خالی این روایت را در سینمای ایران تازه نگه می‌دارد.

"احمدرضا درویش سال گذشته به‌مناسبت پایان فیلمبرداری فیلم‌اش یادداشتی را منتشر کرده بود و «روز رستاخیز» را متعلق به جغرافیای تمامی کشورهای مسلمان و جهان تشنه حقیقت به حساب آورده بود"

«روز واقعه»، فیلمی که موفقیت‌اش را بیشتر از اجرا و میزانسن به خود متن‌اش مدیون است، فیلم‌نامه‌ای به قلم بهرام بیضایی که به شکلی درست و درمان، واقعه عاشورا را از زاویه‌ی تازه روایت می‌کند، در «روز واقعه» همه چیز از نظرگاه یک مرد نصرانی تازه مسلمان شده روایت می‌شود که برای یاری امام حسین (ع) راهی می‌شود ولی به روز واقعه دیر می‌رسد و از قافله‌ی خون و شمشیر جا می‌ماند.

انگار سینمای ایران هم سال‌هاست که از این قافله عقب مانده است، خود معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با اشاره به سه دهه از سینمایی که پس از انقلاب می‌گذرد و آثاری که نتوانسته اند در این عرصه انتظارات را بر آورده کنند، معتقد است که سینمای عاشورایی همچنان در آغاز راه است.

جواد شمقدری که چندی پیش درسوگواره لحظه‌های عاشورایی در مشهد حضور داشت گفته بود: «گرچه در سینما گام‌های خوبی در عرصه فیلم های عاشورایی برداشته شده اما تا کنون اثری شایسته این واقعه سترگ ساخته نشده است و سینمای ایران از این جهت نمی تواند دفاع مناسبی از خود داشته باشد.» 

پس از سال‌ها قرار شده فیلمی ساخته شود که ای «روز واقعه» را بگیرد، «روز رستاخیز» نام فیلمی است که که احمدرضا درویش مراحل ساخت این پروژه بزرگ را در سکوت خبری برگزار کرده است، جدید‌ترین اخبارحتی از عدم حضور این فیلم در جشنواره حکایت دارد و می‌گویند این روز‌ها طارق انوار تدوین گر نامزد اسکار ۲۰۱۰ در حال تدوین آن است.

احمدرضا درویش سال گذشته به‌مناسبت پایان فیلمبرداری فیلم‌اش یادداشتی را منتشر کرده بود و «روز رستاخیز» را متعلق به جغرافیای تمامی کشورهای مسلمان و جهان تشنه حقیقت به حساب آورده بود.

در بخشی از یادداشت درویش آمده بود: «کسانی از اهالی فرهنگ و سینما تولید فیلمی را آرزو کردند که برگرفته از حماسه عاشورا، از جوهر اندیشه امام حسین‌(ع) بهره گیرد؛ اثری برای شیفتگان حقیقت و چشمان پرسشگر.

برای شکفتن نهال آن آرزو، تنها تکیه‌گاه عشق بود و نام کسی که بر فراز قله‌ عاشقان، انسان را به کرامت، آزادگی و روز رستاخیز بشارت داد. روایت آنچه بر «روز رستاخیز» گذشت، شعری شنیدنی ا‌ست، ولی در مقابل قصیده بلند نهضت امام‌حسین‌(ع) قطره‌ای از دریاست.» 

احمدرضا درویش سه سال را صرف تحقیق و نگارش فیلمنامه کرده است و یک سال هم صرف فیلمبرداری‌اش شده، تهیه‌کننده و کارگردان این فیلم هم در مورد ساخت موسیقی متن این فیلم مذاکرات و توافقات اولیه را با «استیفن واربک» سازنده موسیقی متن فیلم شکسپیر عاشق و برنده اسکار، انجام داده‌اند و به زودی مذاکرات نهایی و عقد قرارداد با این آهنگساز انجام خواهد شد.

در بخشی از یکی از سکانس‌های فیلمنامه «روز رستاخیز»، آمده است:
روز – خارجی – کربلا- صبح عاشورا
امام‌حسین(ع) پیشاپیش یاران خود رو به قوای کوفه، بر روی اسب نشسته‌اند. امام(ع) پس از بوسیدن قرآن، با دو دست، قرآن را می‌بندند. اصحاب امام(ع) در یک خط، پشت به اردوگاه امام(ع) بر روی اسب‌ها نشسته‌اند.

"برای شکفتن نهال آن آرزو، تنها تکیه‌گاه عشق بود و نام کسی که بر فراز قله‌ عاشقان، انسان را به کرامت، آزادگی و روز رستاخیز بشارت داد"زُهِیرابن‌قِین پیشاپیشِ سوارانِ امام(ع) در جناحِ راست و حَبیب‌ابنِ‌‌مَظاهر پیشاپیشِ سوارانِ امام(ع) در جناحِ چپ ایستاده‌اند. پرچمِ اُردوی امام(ع) دردست عباس‌ابن‌علی(ع) ‌ست که پیشاپیش سواران، در وسط ایستاده است...