آمریکا دنبال چیست؟

حشمت الله فلاحت پیشه:  انتشار خبرهایی درباره انجام قریب‌الوقوع مذاکرات نهایی هسته‌ای خودبه‌خود این سوال را به اذهان آورده که هر کدام از طرفین در مذاکرات نهایی به‌دنبال چه اهدافی می‌گردند و آیا طرح آمریکایی‌ها موسوم به« عقب‌نشینی در برابر عقب نشینی» قابلیت اجرایی دارد؟ ظاهرا آمریکایی‌ها خواستار آن هستند که برای توافق نهایی ایران بخش مهمی از تاسیسات هسته‌ای خود را برچیند تا از آن طرف هم آمریکا بخش اعظمی از تحریم‌ها را لغو کند و به مرحله ماقبل تحریم عقب‌نشینی کند. به‌نظر می‌رسد چنین طرحی بیش از هر چیز نشانی از اختلافات ریشه‌ای تهران- واشنگتن در قبال آینده فعالیت‌های هسته‌ای ایران باشد. در واقع می‌توان گفت ریشه این اختلافات بازمی‌گردد به نوع نگاه ایران و ۵+۱ به توافق نهایی هسته‌ای. ایران تمایل دارد از منظر مفاد آژانس و معاهده ان‌پی‌تی و حقوق بین الملل به مذاکرات نهایی ورود پیدا کند. اما ۵+۱ و در راس آن آمریکا از زاویه قدرت و بخصوص به پشتوانه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌خواهند وارد مذاکرات نهایی شوند.

"به‌نظر می‌رسد چنین طرحی بیش از هر چیز نشانی از اختلافات ریشه‌ای تهران- واشنگتن در قبال آینده فعالیت‌های هسته‌ای ایران باشد"

به عبارت دیگر مبنای ورود ایران به مذاکرات نهایی بر مبنای حقوق هسته‌ای خود طبق پادمان های بین‌المللی است اما طرف مقابل با علم به اینکه ایران از نظر مفاد ان‌پی‌تی حق برخورداری کامل از مفاد ان‌پی‌تی را دارد لیکن می‌خواهد به پشتوانه تحریم‌ها و ابزار قطعنامه‌ای شورای امنیت حق هسته‌ای ایران را تا حد ممکن محدود کند. در این راستا شاهد نقش‌آفرینی‌ها و توصیه‌هایی از سوی برخی سیاستمداران آمریکایی هستیم که به دولت آمریکا توصیه می‌کنند حق غنی سازی ایران باید محدود شود و توصیه می کنند که ایران حق داشتن ۵ هزار سانتریفیوژ از ۱۶هزار را دارد یا اینکه توصیه می کنند آب سنگین اراک یا فردو باید تعطیل شوند. اینها بعضا توجیهاتی است که برخی مخالفان ایران در آمریکا از جمله نومحافظه کاران و دشمنان منطقه ای ایران دستاویز خود قرار داده و خواهان توقف کامل برنامه هسته‌ای ایران هستند.

مشخص است که اگر بحث تعطیلی تاسیسات هسته‌ای ایران جدی شود امکان رسیدن به توافق نهایی ضعیف خواهد شد و این توافق حاصل نخواهد شد. طرف ایرانی باید در ادامه مذاکرات بر روی سه مسئله تاکید کند: ۱ - تولید سوخت هسته‌ای تا ۵ درصد به رسمیت شناخته شود ۲ -تامین سوخت بالای سطح ۵درصد تضمین شود و ۳ -گام های اساسی در کاهش تحریم های ایران برداشته شود.

اگر محاسبه عددی صورت گیرد از کاهش تحریم‌های ایران در شش ماه حداقل ۱۵ درصد از کل تحریم‌ها کاسته می شود یعنی ۸۵ درصد از میزان تحریم ها باقی می‌ماند. انتظار این است که در توافق نهایی ما شاهد کاهش تحریم‌ها و سیر قهقرایی آنها و در نهایت رسیدن به توافق نهایی باشیم که از ابتدا هدف گذاری شده بود.

منبع: تهران امروز