قذافی از تولد تا سقوط

'معمر محمد عبدالسلام أبو منيار القذافي' در سال 1942 در شطيب الكرعيه در وادي جارف در شهر سرت بين بنغازي و طرابلس در خانواده اي باديه نشين به دنيا آمد و در سال 1956 به همراه خانواده به شهر سبها در جنوب رفت. قذافي در كالج نظامي يونان و انگلستان تحصيل كرد و حاصل دو بار ازدواج وي نيز هفت پسر و يك دختر همراه يك فرزند خوانده است. سرهنگ قذافي در 27 سالگي توانست همراه گروهي از افسران ارتش، ادريس اول پادشاه ليبي را در كودتاي بدون خونريزي از قدرت بركنار كند. وي كه در سال 1969 خود را رهبر ليبي خواند بين سال هاي 1970 تا 1972 وظايف نخست وزيري را نيز برعهده داشت. قذافي تا سال 2011 كه ناآرامي‌هاي خاورميانه به ليبي رسيد با مخالفان رژيم سرسختانه برخورد مي‌كرد. معمر قذافي همچنين در فوريه سال 2009 به عنوان رييس دوره‌اي اتحاديه آفريقا انتخاب شد. وي با اينكه بطور رسمي داراي هيچ مقام يا عنواني نبود، ولي رييس مجلس شوراي انقلاب در ليبي نيز به شمار مي رفت و در بيانيه هاي حكومتي و مطبوعات دولتي از او با القاب تشريفاتي رهنماي انقلاب كبير سوسياليستي يكم سپتامبر خلق جمهوري عربي و رهبر برادرانه و رهنماي انقلاب ليبي نام برده مي شد. فلسفه سياسي او با عنوان كتاب سبز منتشر شد كه تلاش داشت به عنوان جايگزين سوسياليسم و كاپيتاليسم معرفي كند، در حاليكه برداشتي التقاطي از مكاتب مختلف با افزوده‌هايي از دين اسلام بود. قذافي در سال 1977 نظام حكومتي با عنوان جماهيريه يا حكومت توده‌ها را به ليبيايي‌ها تحميل كرد كه ابزار وي براي اداره كشور از طريق كنگره‌ها و كميته‌هاي مردمي بود. طي اين سال‌ها، سرهنگ قذافي در ليبي قدرت را به طور كامل در دست داشت و به طور انفرادي بر اين كشور حكومت كرد. تفكرات سياسي قذافي التقاطي از پان عربيسم و چپ ماركسيستي بود و بنا بر گفته خودش به شدت از جمال عبدالناصر تاثير پذيرفته بود. قذافي نيز مانند ديگر حاكمان مستبد هم عصر چون حسني مبارك، صدام حسين، زين العابدين بن علي و علي عبدالله صالح از ماجراي فلسطين به عنوان وسيله اي براي افزايش محبوبيت خود استفاده كرد. هرچند وي به شدت منتقد مبارزات گروه هايي چون حماس و حزب الله بود ولي آرزو داشت اتحاد استراتژيك با مصر و سوريه براي آزادي قدس ايجاد كند. مسيري كه سرهنگ قذافي براي دستيابي به اهداف سياست خارجي ليبي انتخاب كرد در ابتدا استفاده از عوامل مسلح در اقصي نقاط جهان بود كه كه اوج آن، بمب گذاري مرگبار در هواپيما انگليسي موسوم به پرونده لاكربي است. ماجراي لاكربي غرب را به اين نتيجه رساند تا فشار زيادي بر قذافي بياورد و سرانجام وي با پذيرش مسوليت اين عمليات، مجبور به عقب نشيني در زمينه پرداخت غرامت سنگين به دولت اسكاتلند و تحويل عامل اين حمله به اسكاتلنديارد شد. دومين رويارويي قذافي با غرب در زمينه پرونده هسته‌اي ليبي بود. قذافي با كمك پاكستان و كره شمالي توانسته بود به حدي از توان هسته اي دست پيدا كند كه فشار اقتصادي و حملات هوايي آمريكا، طرابلس را وادار كرد در مقابل فشارها تسليم شود و تمام تجهيزات هسته‌اي كشورش را سوار بر كشتي به آمريكا تحويل دهد. پس از اين عقب نشيني استراتژيك، آمريكا به قذافي در عصر پس از فروپاشي شوروي روي خوش نشان داد و به مرور وي به عنوان يكي از تامين كنندگان نفت غرب شناخته شد و غربي ها نيز به اين كشور در حوزه شمال افريقا آزادي عمل بيشتري دادند. مهمترين پرونده قذافي در سال‌هاي گذشته سرنوشت امام موسي صدر است. قذافي در يك ماجراجويي ديگر روحاني محبوب لبناني ها را ربود و تمام اسناد درباره اين اقدام را انكار كر. از سوي ديگر، درآمدهاي نفتي منجر به توسعه پايدار در ليبي نشد و اين كشور همچنان دچار فقر و مشكلات است درحاليكه قذافي و فرزندانش براساس گزارش هاي مختلف رسمي و غير رسمي، ميليون‌ها دلار از اين سرمايه را صرف خوشگذراني و فساد اخلاقي خود در ايتاليا و فرانسه مي كردند. پس از سقوط حاكم تونس، آتش نارضايتي ها به ليبي رسيد اما قذافي كه در عرصه سياست جهاني به آقاي خاص شهرت دارد، با تانك، سلاح هاي سنگين و جنگنده بمب افكن به ميدان سركوب آمد. اين وضعيت سبب شد تا غرب مانند پرونده يوگسلاوي پس از فروپاشي در ميانه دهه 90 ميلادي، با توجيه حفظ جان غيرنظاميان، از اين فرصت به سود خود استفاده كند. غرب با استفاده از ناتو به عنوان بازوي جنگي خود و موج بمباران هاي اهداف نظامي و غير نظامي، اكنون در كانون وقايع ليبي قرار دارد و سرهنگ نيز كه بازداشت پياپي فرزندانش را تجربه مي كند، بايد منتظر برگزاري دادگاهي باشد كه براي بررسي اتهام ارتكاب جنايت عليه بشريت برگزار خواهد شد. از ديگر سو، انقلابيون كه اينك طرابلس را در اختيار گرفته اند و آماده حكومت بر كشور مي شوند با معادله پيچيده سازماندهي خود، ليبي پس از قذافي و نقش اردوگاه غرب در كشورشان روبرو هستند. صوير **1192 **1516 انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ايرنا) / کد خبر 30530127