بررسی نسبت دین و نظریات اخلاقی در برنامه سوره

به گزارش خبرگزاری مهر، بیست و چهارمین قسمت از برنامه تلویزیونی سوره به موضوع «دین و نظریات اخلاقی» اختصاص دارد.

میهمان این برنامه، حجت الاسلام هادی صادقی، پژوهشگر علم کلام جدید و مشاور آموزشی حوزه علمیه قم است. صادقی مترجم کتاب «فلسفه اخلاق» ویلیام کی. فرانکنا است که از کتاب‌های معروف ترجمه شده در حوزه فلسفۀ اخلاق است. «پلورالیسم، دین، حقیقت، کثرت»، «جنسیت و نفس» و «الهیات و تحقیق پذیری: نقد نظریه جان هیک – فلسفه دین» از جمله آثار منتشر شده از اوست.

در بخشی از سرمقاله این قسمت از برنامه سوره آمده است: پیشنیه‌ی بحث از رابطه‌ی میان اخلاق و دین در سنت اسلامی به مسئله‌ی حسن و قبح و اختلاف اشاعره و معتزله در این باب بر می‌گردد. اشاعره بر این باور بودند که «حسن و قبح، شرعی است». در این منظر، همه چیز از جمله احکام اخلاقی، تابع اراده خداوند است. درنتیجه، اخلاق بخشی از علوم نقلی به حساب می‌آمد و عقلِ مستقل از شرع، راهی به اخلاق نداشت. در مقابل، معتزله معتقد بودند که «حسن و قبح، ذاتی و عقلی» است. بر این اساس در برخی موارد فارغ از اراده‌ی خداوند، افعال انسان به خوبی یا بدی متصف می‌شوند و عقل نیز با صرف نظر از نقل، می‌تواند خوبی و بدی را بشناسند. در نتیجه، اخلاق بخشی از علوم عقلی دانسته می‌شد.اندیشه‌ی شیعه نیز با رد اشاعره، به جریان معتزله نزدیک‌تر بود. حال در چند دهه‌ی اخیر در واکاوی رابطه‌ی میان اخلاق و دین مسائل جدیدی از سوی پژوهشگران مطرح شده است. آیا انسان متدین با وجود ارزش‌ها و الزام‌های دینی - باز هم نیازمند به اخلاق است؟ آیا «اخلاق» بر «دین»؛ «انسانیت» بر «دینداری» و «انسان‌شناسی» بر «خداشناسی» تقدم دارند؟

بیست و چهارمین قسمت از برنامه تلویزیونی سوره سه‌شنبه سوم اسفند ماه ساعت ۲۲ به صورت زنده از شبکه چهار سیما پخش می‌شود و بازپخش آن شنبه دوم بهمن ماه ساعت ۱۴ است.

برنامه تلویزیونی «سوره»، با سردبیری و اجرای مسعود دیانی و تهیه کنندگی مرتضی روحانی سه شنبه شب‌ها ساعت ۲۲ به صورت زنده از شبکه چهار سیما پخش می‌شود.